13. điều kiện ra đời , đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa

* Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất:

- Thứ nhất, phân công lao động xã hội là việc phân chia lao động xã hội ,ra những ngành nghề ,lĩnh vực tạo nên sự chuyên môn hóa sản xuất .Do đó mỗi người chỉ sản xuất ra 1 hay 1 vài sản phẩm .Song nhu cầu con người lại bao gồm nhiều sản phẩm .Để thỏa mãn nhu cầu cần phải trao đổi sản phẩm cho nhau.

- Thứ 2, sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất hàng hóa do tồn tại nhiều hình thức sản xuất khác nhau mà ban đầu là chế độ tư hữu dẫn đến giữa những người sản xuất hàng hóa có tính độc lập tương đối với nhau .Vì vậy họ có quyền tự quyết định sãn xuất ra cái gì, nhưng sản phẩm này laị cần thiết cho người khác dẫn đến mâu thuẫn.

Phân công lao động xh  các chủ thể có quan hệ kinh tế với nhau , phụ thuộc nhau (1)

Sự tách biệt về kinh tế giữa các chủ thể sản xuất  các chủ thể sản xuất độc lập tương đối với nhau (2)

( 1 ) và ( 2 ) tác động qua lai với nhau.

Mâu thuẫn này được giải quyết khi sản phẩm được đem ra trao đổi dưới hình thức là hàng hóa và khi trao đổi trở thành mục đích và là tập quán của nền sản xuất thì sản xuất hàng hóa ra đời và phát triển.

* Đặc trưng ưu thế và khuyết tật của sản xuất hàng hóa:

a) Đặc trưng ưu thế:

Sản xuất tự nhiên Sản xuất hàng hóa

+ nhu cầu nhỏ + nhu cầu lớn là động lực thúc đẩy phát triển.

+ không cạnh tranh + canh tranh.

+ không phân công lao động + có phân công lao động

+ đời sống vật chất tinh thần thấp + được nâng cao, phong phú

- Tuy nhiên sản xuất hàng hóa cũng có những khuyết tật của nó.

b) Khuyết tật:

- Vận động theo hướng cạnh tranhh tự phát, vô chính phủ dẫn đến dễ xảy ra khủng hoảng kinh tế.

- Tồn tại cạnh tranh dẫn đến tình trạng cá lớn nuốt cá bé, gây phân hóa xã hội, phân cực lớn giữa giàu và nghèo, khũng hoảng về mặt xã hội.

- Chạy theo lợi ích cá nhân dẫn đến tàn phá tài nguyên làm cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức.

- Sự xâm nhập của văn hóa không lành mạnh làm ảnh hưởng đến những truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của nhân dân.

* Mâu thuẫn của sản xuất hàng hóa:

Lao động tư nhân >< Lao động xã hội

- Mâu thuẫn: do phân công lao động nên sản phẩm người lao động cần cho thị trường,xã hội vì vậy lao động sản xuất của người sản xuất hàng hóa có tính xã hội hay gọi là lao động xã hội . Ngược lại, do sự tách biệt tương đối về kinh tế cho nên những chủ thể sản xuất độc lập tương đối với nhau dẫn đến lao động của họ có tính tư nhân glà lao động tư nhân chỉ phù hợp với lao dộng xã hội khi sãn phẩm được xã hội chấp nhận _ tức là được mua bán song xuôi trên thị trường,còn nếu không sẽ khủng hoảng.