"Bậc trâu chúa, thù thắng

Bậc anh hùng, đại sĩ

Bậc chiến thắng, vô nhiễm

Bậc thanh tịnh, giác ngộ

Ta gọi Bà-la-môn."

(XXVI-Phẩm Bà-la-môn, Pháp Cú 422)

Tích Pháp Cú: Pháp Cú 173 ta đã nghe kể về cuộc đời Ngài An-gu-li-ma-la. Tích Pháp Cú này kể một sự kiện về Ngài An-gu-li-ma-la và có thêm chi tiết mới đầu đời của Ngài.

Ngài An-gu-li-ma-la là con của vị cố vấn tâm linh của vua Ba Tư Nặc. Đêm mà Ngài sinh ra thì trong cung vũ khí cứ va chạm vào nhau kêu rổn rảng làm vua Ba Tư Nặc không ngủ được. Sáng hôm sau họp triều đình thì vua kể chuyện đêm qua tự dưng có tiếng vũ khí va chạm vào nhau rổn rảng làm vua mất ngủ. Cha Ngài An-gu-li-ma-la mới nói:

- Thưa Đại Vương, đêm qua con trai của hạ thần được sinh ra.

Rồi các vị cố vấn tâm linh của vua mới bấm độn đoán quẻ rồi bói: "Đó là một vị tướng giỏi võ. Một người chiến thắng ngàn người". Vua Ba Tư Nặc mới hoan hỉ vì cha nó làm quan thì về sau nó làm tướng giỏi là điềm lành.

Nhưng cha cậu thì nghĩ: "Thằng này sinh ra làm vua mất ngủ thật là không tốt". Thế là ông đặt tên con là Him-sa-ca (Đồ ăn hại). Khi lớn lên thì cậu bé rất ngoan ngoãn lễ phép. Vua Ba Tư Nặc mới hỏi cha cậu về cậu bé Him-sa-ca. Cha bèn dẫn cậu lên cho vua xem.

Vua thấy cậu bé ngoan hiền thì bảo nên đổi tên là A-him-sa-ca (không phải đồ ăn hại). Về sau Ngài thành tướng cướp ở khu rừng thì dân chúng không biết tên là gì. Thế nên họ đặt tên cho Ngài là An-gu-li-ma-la. Cái tên đó nổi tiếng và ai cũng biết nên trở thành tên chính thức.

Sau đó là câu chuyện Tích Pháp Cú 173 như sau:

Ngài đi học ở đại học Ta-ka-si-la về võ thuật. Vợ ông thầy dạy võ thì thầm yêu trộm nhớ Ngài nên gạ tình mà Ngài không đồng ý. Thế nên bà đó mới nói xấu Ngài với chồng để nhờ tay chồng giết cho bõ ghét. "Không ăn được đạp đổ" là như vậy.

Nhưng ông chồng bảo: "Thằng đó võ công cao hơn tôi. Nếu đánh tay đôi thì tôi thua". Thế là ông thầy mới bày mưu kế nói với An-gu-li-ma-la rằng: "Nay ta có một môn võ công cái thế 1 chiêu giết 1000 người. Nhưng phải cần hỗ trợ công lực bùa phép của 1000 âm binh".

Thế rồi ông dạy Ngài cách phải giết 1000 người có võ công, có sức mạnh để thu phục làm âm binh. Giết xong thì cắt ngón tay sâu thành chuỗi đeo ở cổ để "Phong ấn". Rồi Ngài đi về cánh rừng ở đường dẫn vào thành Xá Vệ và bắt đầu tìm người để giết.

Ngài chỉ giết kẻ có sức mạnh còn kẻ yếu đuối thì Ngài không giết. Giết được 999 mạng người thì Ngài gặp Phật và Phật độ cho chứng A-la-hán. Và đến đây là Tích Pháp Cú 422 này.

Khi đó đạo Phật độ được rất nhiều người quy y và dân chúng thường xuyên cúng dường Đức Phật. Vua Ba Tư Nặc mới bàn với hoàng hậu Mạc Lợi rằng:

- Này hậu, ta thấy dân tình cúng dường Đức Thế Tôn và Chư tăng nhiều. Ta là vua, cũng là đệ tử của Thế Tôn mà không làm lễ cúng cho long trọng thật không phải là hay.

Thế rồi vua Ba Tư Nặc làm lễ cúng trai tăng rất long trọng. Bữa trai tăng đó đẹp đẽ, có lọng che, có người hầu, có binh lính hầu và có cả voi hầu. Trong số những con voi hầu ở lễ trai tăng có con voi rất hung dữ.

Thế nhưng vì duyên nên con voi đó được đặt ngay sau lưng Tôn giả An-gu-li-ma-la ngồi. Con voi đó cứ hằm hè, dơ vòi lên, dơ chân trước lên như muốn dẵm cho Ngài bẹp dúm. Còn người quản tượng thì cố ghìm đai nó lại.

Sau buổi lễ đó thì Chư tăng ra về. Mọi người mới hỏi Ngài An-gu-li-ma-la:

- Này huynh, khi huynh ngồi đó mà sau lưng là con voi to lớn hung dữ hằm hè thì huynh có sợ không?

- Ta không sợ!

Thế nhưng các Tỳ kheo đó cứ "suy bụng ta ra bụng A-la-hán". Rồi các vị bàn tán rằng: "Chắc chắn phải sợ chứ? Con voi đó to lớn chỉ cái chân của nó đã to bằng cả người ta rồi. Nó hì hầm như muốn lao lên dẵm huynh đó. Chẳng có ai là không sợ."

Khi các vị đang xì xầm bàn tán thì Phật xuất hiện. Phật hỏi các vị đang bàn chuyện gì. Mọi người mới nói thật và họ kết luận: "Trong trường hợp đó thì chẳng có ai mà không sợ". Nhưng Đức Phật đã xác nhận rằng Tôn giả An-gu-li-ma-la đã chứng A-la-hán rồi nên không sợ:

"Bậc trâu chúa, thù thắng

Bậc anh hùng, đại sĩ

Bậc chiến thắng, vô nhiễm

Bậc giác ngộ thanh tịnh

Ta gọi Bà-la-môn."

(XXVI-Phẩm Bà-la-môn, Pháp Cú 422)

Bài học kinh nghiệm

Bài học 1: Điềm báo khi sinh ra đời

Trong cuộc đời Đức Phật thì có 6 Đại sự kiện khiến 10.000 thế giới rúng động: (1) Phật nhập thai. (2) Phật đản sinh. (3) Phật thành đạo. (4) Phật chuyển pháp luân bằng bài kinh đầu tiên. (5) Phật xả Định Thọ Mạng. (6) Phật nhập Niết Bàn.

Ngày nay ta có 4 địa điểm gọi là "Tứ Động Tâm" hay "Tứ Đại Thánh Tích Phật giáo": (1) Vườn Lâm Tỳ Ni nơi Phật đản sinh. (2) Bồ Đề Đạo Tràng nơi Phật thành đạo. (3) Lộc Uyển (Vườn Nai) nơi Phật chuyển pháp luân bằng bài kinh đầu tiên. (4) Câu Thi Na nơi Phật nhập Niết Bàn. Còn 2 Đại Thánh Tích bị thiếu là Phật nhập thai và Phật xả bỏ Định Thọ Mạng.

Vậy nghĩa là "Giây phút ai đó ra đời là một Đại sự kiện cuộc đời vị đó. Nó báo hiệu sự vinh quang hay đau khổ trong đời này". Thế nên khi Phật đản sinh thì cảnh trí đẹp đẽ, chư thiên rải hoa cúng dường, Phật đi trên lá sen, hoa Ngưu Đàm 3000 năm mới nở thì bung nở... Đó là điềm báo về cuộc đời Đức Phật đạt thành tựu vĩ đại ở đời sống này.

Theo quan niệm dân gian Việt Nam thì: "Trai mồng 1, Gái ngày rằm là rất dữ. Tràng hoa cuốn cổ thì cả đời khổ. Sinh thuận tử an..." Tức khi sinh ra thế nào, ngày giờ nào, bình an hay đau khổ thì sẽ ứng với cả cuộc đời họ.

Có giai thoại lịch sử về vua Lý Công Uẩn. Trước khi sinh ra thì có Long Thần báo mộng cho Thiền sư Lý Khánh Vân chùa Ứng Tâm rằng "Ngày mai có vua đến". Sư ra cửa chờ cả ngày chẳng thấy ai. Gần tối thì có người đàn bà chửa đến xin ở nhờ cổng Tam Quan. Sư đồng ý.

Vào một đêm mưa gió thì Sư thấy cổng chùa ánh sáng rực rỡ. Sư bảo người ra xem thì thấy người đàn bà đó đã sinh con. Người làm đưa đứa bé vào cho Sư xem. Xem xong chạy ra thì người đàn bà đã chết. Thế là Sư nhận làm con nuôi đặt tên là Lý Công Uẩn.

Còn Ngài Tu Bồ Đề thì khi sinh ra tự dưng toàn bộ đồ vật trong nhà biến mất. Lúc sau mới hiện ra trở lại như cũ. Đó là điềm báo về vị Đại Đệ Tử Lý Không Đệ Nhất của Đức Phật.

Bài học 2: Bàn về loài voi trong Kinh Phật

Trong Kinh Pháp Cú có riêng 1 Phẩm (chương) gọi là Phẩm Voi số 23. Có rất nhiều bài kệ, thí dụ, dẫn chứng... mà Phật lấy hình tượng và tính chất của voi để diễn đạt. Ví dụ: khi Phật đi giữa vương quốc Cô-dăm-bi của bà Hoàng hậu Ma-gan-bi-da thì bị dân chúng đướng 2 bên đường chửi. Phật vẫn bình thản nhưng Ngài A-nan đi bên thì thống khổ. Đến mức không chịu nổi thì Phật đọc bài kệ ví Phật như voi đi giữa chiến trường sẽ chịu tên bắn giáo dâm... Bài kệ của Phật nói tưởng cho riêng Ngài A-nan. Nhưng thanh âm của nó lan đến tai toàn bộ mọi người. Tự dưng mọi người dừng lại không xúc phạm Phật nữa.

Hay một lần Phật ở xứ Gô-xi-ta thì 2 chúng Pháp sư và Luật sư cãi nhau đến mức Phật không thể khuyên. Thế là Phật bỏ vào rừng ở đó 3 tháng hạ. Khi đó có Voi Chúa đến hầu Phật suốt 3 tháng.

Thời đó ở Ấn Độ thì voi được coi là Linh vật. Đội Tượng Binh cũng là đội quân hùng mạnh nhất của vua. Và đứng trước 1 con voi to lớn, hung dữ với chỉ cái chân của nó đã to bằng cơ thể người. Mà nó hằm hè, dơ chân lên như chuẩn bị dẵm ta thì không một ai có thể bình tĩnh được. Nhưng Ngài An-gu-li-ma-la lại vô cùng bình thản. Bởi vì sao?

Bởi vì Ngài là "Bậc trâu chúa thù thắng, bậc anh hùng đại sỹ". Sức mạnh của Ngài chiến thắng mọi kẻ thù dù đó là con voi của vua Ba Tư Nặc. Ngoài ra một vị A-la-hán thì đã diệt mất tâm sợ hãi.

Ta hay nói "Lục Thông A-la-hán" tức một vị A-la-hán phải có đủ 6 loại thần thông. Nhưng Kinh Thân Hành Niệm (Trung Bộ Kinh) thì Phật nói rằng A-la-hán có 10 năng lực: Ngoài 6 loại thần thông thì có thêm 4 năng lực nữa: (1) Tâm luôn hạnh phúc, (2) Tâm không sợ hãi, (3) Tâm luôn kham nhẫn, (4) Tâm nhập Tứ thiền.

Vậy tức A-la-hán thì tâm biến mất sự sợ hãi nên đứng trước con voi khổng lồ mà bình thản.

Bài học 3: Phật khen ngài An-gu-li-ma-la

"Bậc trâu chúa, thù thắng

Bậc anh hùng, đại sĩ

Bậc chiến thắng, vô nhiễm

Bậc giác ngộ thanh tịnh

Ta gọi Bà-la-môn."

Phật khen Ngài An-gu-li-ma-la là người có sức mạnh của "Trâu chúa" chiến thắng mọi kẻ thù. Ngài là bậc anh hùng đại sỹ. Ngài đã chiến thắng chính mình và tâm không bị nhiễm ô, cấu uế. Ngài đã đạt được sự giác ngộ thanh tịnh, tức chứng A-la-hán.