Sau buổi yến thiết đãi tại Ngự y phòng, An Nhã trở về tịnh thất nhỏ trong cung mà cô được ban cho để nghỉ ngơi. Nhưng vừa đến cửa, cô mới sực nhớ mình để quên một quyển sách thuốc cổ ở Thư viện Nội Các. Vốn định đợi sáng hôm sau quay lại lấy, song trong lòng cứ cảm thấy bứt rứt không yên, cô đành bước ra khỏi điện trong đêm, lần theo lối mòn trong cung đã đi qua ban ngày.

Giữa lúc mải miết rẽ vào một ngõ nhỏ, cô chợt dừng lại. Trước mắt không còn là con đường quen thuộc, mà là một khu vườn tràn ngập hương thơm thảo dược dịu nhẹ, tươi mát và thanh lành. Những luống cây được chăm chút gọn gàng, đặt cạnh nhau theo từng nhóm công dụng. Dưới ánh trăng lấp lánh, những bông hoa cúc, hoa hòe, lá bạc hà lay động nhẹ trong làn gió.

- Nơi này là đâu vậy? - cô lẩm bẩm.

- Là Vườn Dược Lâm - một giọng nam ôn hòa vang lên sau lưng cô.

An Nhã quay người lại, ánh mắt ngỡ ngàng nhìn người thanh niên trẻ tuổi đang bước đến. Y ăn mặc không quá cao sang, chỉ khoác áo vải màu ngà, tay cầm một cuốn sách mỏng, sắc diện bình thản. Gương mặt y như được chạm khắc từ gỗ trầm, mang vẻ nhã nhặn, ôn tồn, ánh mắt không sắc lạnh cũng không quá nhiệt tình chỉ tĩnh lặng như mặt hồ thu.

- Ta chưa từng thấy cô đến đây, chắc là đi lạc?

An Nhã vội khẽ cúi đầu:

- Xin lỗi anh, quả thực ta đi nhầm đường, không ngờ lại lạc vào chốn này.

Y mỉm cười:

- Vậy thì cũng là duyên. Người có tâm với y học mới có thể nhận ra đây là vườn thuốc.

An Nhã nhìn quanh, tò mò bước đến bên một luống cây lạ:

- Cây này là xuyên tâm liên? Nhưng hình dáng hơi khác so với loại ta từng thấy.

Y hơi nhướng mày:

- Không sai. Là giống được trồng tại vùng Thanh Hóa, ta có điều chỉnh cách chăm bón để gia tăng dược tính thanh nhiệt.

An Nhã chợt quay đầu nhìn y:

- Anh cũng nghiên cứu y dược?

Y gật nhẹ:

- Chỉ là đọc vài sách cũ, không dám nhận là tinh thông.

Cô cười, ánh mắt long lanh lấp lánh:

- Chẳng hay anh có từng đọc 'Nam dược thần hiệu' của Tuệ Tĩnh không?

Đây là một trong những cuốn sách đầu tiên mà An Nhã hỗ trợ dịch lại.

Y ngạc nhiên:

- Có đọc qua. Nhưng không ngờ cô cũng am hiểu y thư đến vậy.

Hai người cùng sánh bước qua vườn, nói về từng loại thảo dược, về tính hàn, thử, táo, thấp, hoả, về việc dùng dược kết hợp như thế nào để điều trị dịch bệnh. Cuộc đối thoại tưởng như giữa hai cố tri.

- Cô có vẻ chưa biết đến ta, nên không dè chừng? - y bất ngờ hỏi.

An Nhã thoáng sửng sốt, rồi mỉm cười:

- Vì anh cũng không nhìn tôi bằng ánh mắt đề phòng. Tôi nghĩ, nếu là người làm chuyện khuất tất, đã chẳng chăm sóc vườn thuốc kỹ càng đến vậy.

Y nhìn An Nhã chăm chú trong khoảnh khắc. Trăng đổ ánh bạc lên gương mặt cô, nét dịu dàng ẩn sau sự điềm tĩnh.

- Cô tên gì?

- An Nhã.

- Tên rất hợp với người.

Y khẽ gật đầu, rồi bước nửa vòng, đứng nghiêng bên cột gỗ sơn son, tay đặt lên lan can, mắt lơ đãng nhìn vào mảng trời chiều ngoài sân điện.

- Ta là Khắc Xương.

Từng chữ buông ra chậm rãi. Không hề nhấn mạnh. Nhưng với An Nhã là tiếng sét.

Lê Khắc Xương.

Trí óc cô như bị kéo ngược về những dòng sử đã từng học. Nơi đó, cái tên ấy chỉ xuất hiện một cách mờ nhạt, bị che lấp sau bóng dáng những cái tên khác: Lê Nhân Tông, Lê Nghi Dân, Lê Thánh Tông...

Khắc Xương - con thứ của vua Thái Tông. Một vị vương gia có học thức, sống sót qua những biến loạn cung đình, nhưng cũng không được bao lâu. Tim cô chợt khựng lại một khắc. Bàn tay giấu trong tay áo siết nhẹ. Nhưng gương mặt vẫn điềm tĩnh như thường. Trong nháy mắt, hàng trăm dòng sử ký như dội ngược về. An Nhã cắn răng, giữ tay không run.

An Nhã thoáng ngẩn người. Ngay lập tức, như bản năng phản xạ, cô bước lùi một nửa nhịp chân, rồi quỳ gối, cúi rạp mình hành lễ, hai tay đặt nghiêm trước trán:

- Thần nữ thất lễ! Xin kính bái Vương gia!

Phía trước, y cất tiếng, vẫn ung dung:

- Không cần. Không ở trong cấm cung không cần hành lễ như vậy.

Gió nhẹ lướt qua tay áo y, bay qua mặt cô. An Nhã đứng yên. Trong lòng dâng lên một cảm giác rất khó gọi tên: là kính trọng là thận trọng hay là một dự cảm không lành? An Nhã ngẩng đầu, từ từ đứng lên. Nhưng đôi mắt vẫn tránh nhìn thẳng. Cô sợ nếu để y thấy đáy mắt mình, sẽ nhận ra trong đó ẩn quá nhiều điều không nên biết. Y im lặng. Chỉ lặng lẽ nhìn cô thêm một chút. Trong ánh mắt ấy, không có sự soi xét chỉ có vẻ tĩnh mịch như người đã chứng kiến quá nhiều sóng gió, nên chỉ còn lặng yên để nhìn người khác đi qua.

Y không nói gì thêm, chỉ dẫn cô ra lối nhỏ dẫn về Nội Các. Trước khi chia tay, y dừng chân dưới gốc bạch đàn:

- Nếu có dịp, mời cô trở lại Vườn Dược Lâm. Có một số bài thuốc ta vẫn còn muốn hỏi ý.

An Nhã gật đầu, ánh mắt sáng ngời:

- Được, nếu Vương gia không phiền.

- Ở trong nội điện này kẻ giữ được tâm bình, rất ít. Kẻ giữ được lời nhẹ, còn ít hơn nữa. Ta mong cô đừng mất cái bình ấy. Dù ở cạnh ai.

Y khẽ chắp tay, nghiêng mình một lễ không theo lễ nghi cung đình, mà như một người quân tử chào một người tri kỷ chưa thành. Rồi y quay lưng, dáng áo nhẹ nhàng khuất sau vòm lá.

Cô lặng một lúc lâu. Ánh trăng vằng vặc phủ khắp khu vườn, thơm mùi thảo dược, gió thoảng mang theo một mùi hương lạ.

***

Trưa hôm ấy, mây lững lờ trôi qua mái điện Cần Chánh, ánh nắng chạm nhẹ lên hàng hiên cẩm thạch. Trong nội điện, không khí im như mặt nước hồ thu. An Nhã quỳ gối chờ, y phục gọn gàng, tóc vấn cao theo lệ ngự y, sắc mặt vẫn bình tĩnh dù trong lòng không rõ chuyện gì sắp đến. Tấm rèm trướng vừa vén, Bang Cơ bước ra từ bên trong, vẫn vận thường triều phục, tay áo thêu hình mây vàng uốn quanh. Dáng đi chậm rãi, nhưng thần sắc mỏi mệt, lông mày khẽ chau lại.

Y ngồi xuống ngự tọa, im lặng nhìn cô trong thoáng chốc, rồi phất tay áo:

- Miễn lễ. Lại gần đây.

An Nhã đứng dậy, tiến thêm vài bước, cúi đầu.

- Thần nữ phụng triệu, không biết có điều chi dạy bảo?

Bang Cơ đưa tay, nhẹ nhàng lấy từ trong hộp ngọc một phong thư, cùng một tấm bản đồ cũ đã được đánh dấu bằng mực son.

- Thôn Trường Ẩn, thuộc phủ Quốc Oai, mấy ngày qua phát sinh bệnh lạ. Quan địa phương không kiểm soát được, đã có 10 người chết.

Y dừng lại, lật nhẹ bản đồ trên án. Giọng nói trầm, không cao nhưng từng chữ như đóng xuống:

- Quan phủ nơi ấy đã ba phen gửi tấu xin chi viện. Nhưng Thái y viện còn đang tranh luận chưa phân được người đi. Mỗi người chẩn một kiểu. Kẻ nói là cảm phong nhiệt, người bảo là khí độc từ núi. Cũng có người viết là trúng tà.

An Nhã khẽ nhíu mày.

- Là ôn dịch?

Y nhìn cô, ánh mắt sâu thêm một phần.

- Trẫm muốn đích thân ngươi đi.

An Nhã thoáng sững.

Bàn tay cô vô thức siết vạt áo. Đây không phải là một cuộc điền dã đơn giản, cũng không còn là chữa vài bệnh phong hàn như ở Thanh Lưu. Đây là một ổ dịch, có thể lan, có thể giết nhiều người. Và trên tất cả, cô phải đối mặt với sự nghi ngờ của quan lại, thái y, dân chúng, có thể là cạm bẫy.

- Bệ hạ... thần nữ chỉ là một nữ y. Không chức, không quyền, không mệnh lệnh liệu có ai nghe?

Bang Cơ cười nhẹ, rồi cầm lấy kim bài ngự chỉ, đặt xuống trước mặt cô.

- Từ nay, khanh mang danh nghĩa "Thảo dược y nữ phụ trách trạm dã y", được phép tự điều phối người trợ giúp, thuốc men, và ra lệnh cách ly khi cần. Có thể điều động binh lính hộ tống nếu gặp trở ngại.

- Nếu có ai cản trở cứ đưa bài này.

An Nhã ngẩng lên. Trong đáy mắt là một thoáng kinh ngạc và cũng là cảm động khó giấu. Nhưng cô vẫn cúi đầu thật sâu, nhận lấy kim bài:

- Thần tuân chỉ.

Bang Cơ hơi nheo mắt, không rời khỏi ánh nhìn của cô.

- Dân có yên, nước mới mạnh. Câu ấy ta từng nói, giờ đến lúc chứng tỏ.

- Thần nữ không dám để lời của bệ hạ trở thành sáo rỗng.

Y bật cười khẽ, nhưng ánh mắt không giấu nổi nét lo lắng. Một lúc sau, Bang Cơ nói chậm:

- Đường đến Trường Ẩn xa, lại phải băng qua rừng núi hiểm trở, e rằng dọc đường, khanh sẽ gặp nhiều khó khăn.

An Nhã cúi đầu:

- Là thầy thuốc không thể chọn nơi yên ổn.

Bang Cơ nhìn cô, ánh mắt nhu hòa dần.

- Trẫm biết khanh không nói dối.

Lời nói nhẹ, nhưng rơi vào lòng đế vương như một giọt sương chạm đá.

Bang Cơ phất tay:

- Chuẩn tấu. Người đâu! Truyền lệnh cấp kim bài xuất thành, chuẩn bị ngựa, dược hòm, và thư thông hành cho các châu trạm.

Tiếng truyền lệnh vang dội trong điện. Một số thị thần rón rén rút lui. Trong gian phòng, chỉ còn lại hai người. Một người là vua, mang thiên hạ trong tay. Một người là nữ y, tay cầm dược nhưng lòng mang cả sinh mệnh dân lành. Rồi y ngừng một nhịp, giọng trầm xuống:

- An Nhã.

Cô ngẩng đầu.

- Bảo trọng.

An Nhã cúi đầu thật sâu, không dám ngẩng.

***

Ba ngày sau, trời Đông Kinh đổ mưa phùn. Gió bấc thổi lật mép áo, làm cờ trên cổng thành đập phần phật vào trụ gỗ.

Một xe ngựa không huy hiệu lặng lẽ lăn bánh qua cửa thành phía Tây. Trên xe là một nữ tử vận áo nâu, tóc búi gọn, kèm theo hai y sinh và một hòm dược. Ai trong thành cũng biết cô là người vừa được hoàng đế đích thân ban chỉ. Đường đến Trường Ẩn quanh co, xe phải dừng lại nghỉ qua đêm tại trạm dịch nhỏ, rồi đi bộ thêm nửa ngày qua vùng núi thấp mới đến nơi. Thôn Trường Ẩn nằm nép mình dưới núi Ba Vì, ruộng vườn lơ thơ, dân cư lưa thưa. Ngay khi vừa đặt chân đến, mùi thuốc sống, tro tàn và xác người chưa kịp liệm đã xộc vào mũi.

- Cô nương, người từ kinh thành tới sao? Cứu lấy lũ nhỏ nhà tôi... cứu lấy nó... - một người phụ nữ tóc rối quỳ giữa đường, kéo áo cô.

An Nhã đỡ bà ta dậy, ánh mắt đảo qua các ngôi nhà phủ vải trắng. Trong lòng có chút nhói, nhưng cô nhanh chóng ổn định lại tâm thế.

- Dẫn ta đến chỗ người bệnh.

Ngay trong chiều hôm đó, cô cùng y sinh đến xem xét giếng làng, kiểm tra nước, lật bếp, mở vại muối, kiểm tra thân nhiệt của từng bệnh nhân, ghi lại triệu chứng: tiêu chảy, đau bụng, miệng khô, lưỡi đỏ, mắt vàng.

- Không phải ôn dịch lạ - cô khẳng định.

- Là ngộ độc nước giếng, khả năng rễ cây mã tiền ngấm độc xuống lòng đất.

Ngay trong đêm, cô cho người đào kênh phụ dẫn nước từ khe suối phía sau rừng vào làng, tạm thời bịt giếng chính, rồi đun nước cát căn phát cho từng nhà. Sáng hôm sau, số ca chuyển nặng đã giảm, vài đứa trẻ sốt cao bắt đầu tỉnh lại. Dù ai cũng nói cô là thần y, nhưng An Nhã biết, đây không phải thần tích. Là do phân tích đúng và một phần là do vận may.

Đến ngày thứ tư, khi mọi việc bắt đầu ổn, thuốc cũng đã vơi. Cô quyết định tự mình lên núi hái thêm một ít sài đất, xuyên tâm liên và khổ sâm. Trời hôm ấy nắng nhạt, lá trên núi còn đọng nước mưa đêm qua. Cô buộc tóc gọn, đeo túi vải chéo vai, tay cầm dao hái và cuộn dây gai. Đi được gần một canh giờ, cô tìm thấy cụm cây cần thiết mọc ven vách đá thấp. Khi đang lom khom cắt thân cây, sau lưng đột nhiên có tiếng lá khô bị giẫm.

Cô khẽ quay đầu. Ba bóng người xuất hiện từ sau lùm rậm. Một kẻ gầy nhom cười khằng khặc, trên tay cầm khúc gậy:

- Một mình lên rừng sao, cô nương? Dược thảo quý giá lắm nha... nhưng thân ngươi, e còn quý hơn.

An Nhã bình tĩnh lùi lại, lưng áp vào cây cổ thụ, tay cầm chắc dao cắt thuốc, giọng dứt khoát:

- Các người lùi lại ngay. Ta là y nữ được triều đình phái đi cứu dân, không rảnh đùa giỡn với loại sơn tặc.

Tên thứ hai nhếch mép, đưa mắt nhìn quanh:

- Không thấy cấm vệ đi theo. Không quan lại, không thân phận. Dù có là hoàng hậu đi nữa, trên núi này kêu cũng chẳng ai nghe tiếng.

Bọn chúng từ từ áp sát. An Nhã vung dao nhưng dao nhỏ và cùn không chống được ba tên đàn ông lực lưỡng.

Đúng lúc đó, một tiếng gió rít qua, sắc như dao.

Ngay sau đó, từ trên cành cây cao vút, một bóng người lao xuống như chim ưng sà mồi. Đường kiếm dài chém xé không khí, vút một tiếng, thẳng vào vai tên cầm đầu. Hắn chưa kịp kêu đã đổ rạp xuống đất. Hai tên còn lại hoảng hốt quay lại, nhưng chỉ vung vài đao đã bị chém liên tiếp mấy chiêu nhanh, gọn. Người mới đến dùng trường kiếm, thân pháp linh hoạt như gió, mỗi động tác đều trầm ổn, chính xác. Ánh mắt người ấy sắc lạnh như sương khuya, không có lấy một chút run rẩy. Chưa tới mười chiêu, đám sơn tặc tháo chạy, tên gầy nhất còn ngoái đầu mắng một tiếng tục tĩu rồi lảo đảo biến vào rừng sâu, mất hút trong bụi cỏ. Còn lại chỉ là gió rì rào, mùi máu tanh, và sự im lặng nặng nề.

An Nhã lúc này mới hoàn hồn, tay vẫn ôm chặt bọc dược liệu. Cô run rẩy bước đến.

Người kia vẫn quay lưng lại, hơi thở gấp gáp. Mái tóc đen dài bị gió thổi tung, tà áo sau lưng dính máu một mảng đỏ sẫm đang lan rộng.

- Anh... bị thương rồi.

Người ấy khẽ lắc đầu, giọng trầm nhưng hơi nghẹn lạo:

- Chỉ là... vết chém nhẹ... không sao...

Chưa dứt lời thì cả người khụy xuống, gối chạm đất.

An Nhã hốt hoảng lao tới đỡ lấy. Cơ thể y nặng và cao lớn, toàn thân nóng bừng như sốt.

- Tôi đã bảo rồi mà! Không nghe lời tôi, lát nữa ngã xuống thì chẳng ai cứu nổi đâu! - Cô nghiến răng, giọng gay gắt không giấu được lo lắng.

Dù thở dốc, cô vẫn cố kéo vai người ấy, để y dựa vào mình. Gió trên núi quất vào hai người, lạnh và gai như kim. Dưới chân dốc, tiếng vó ngựa vang lên vài người của trại quân y đi kiếm An Nhã. An Nhã mừng rỡ hét lớn:

- Ở đây! Mau giúp tôi!

Binh sĩ vội chạy tới, lập tức cho người đỡ nam nhân bị thương lên ngựa, quay đầu về trạm quân y. An Nhã thở phào. Nhưng khi nhìn gương mặt người vừa cứu mình khuôn mặt thanh tú nhưng đầy mỏi mệt, cô chợt cảm thấy người này không phải người tầm thường.