Trời rạng sáng, sương mờ còn vương trên những lùm cây dọc đường. Kiệu vàng lướt chậm theo con đường đất dẫn vào làng Thanh Lưu một làng nhỏ thuộc vùng Vũ Ninh, mà nay chẳng ai ngờ tới lại đang nghênh đón bước chân Chính phi phu nhân của Hoàng đế Đại Việt.

Cờ tiết vươn trên đầu kiệu phấp phới theo gió xuân, hai hàng lính hầu theo nghi lễ giản lược nhưng vẫn đủ uy nghi. Dân quanh vùng chỉ dám đứng từ xa, xì xào to nhỏ.

Ngồi trong kiệu, An Nhã khẽ vén màn, mắt nhìn ra khoảng đồng trước mặt. Nơi đây vẫn vậy, vẫn là con đường đất cô từng đi, vẫn là rặng tre nghiêng mình rì rào. Nhưng cô đã không còn là An Nhã ấy nữa.

Trên mình cô giờ là lớp áo gấm thêu hoa lan màu ngà, cổ tay đeo vòng ngọc phỉ thúy, tóc búi cao cài trâm vàng khảm ngọc quý. Những thứ lấp lánh đó chẳng khiến cô thấy mình cao quý hơn, chỉ càng khiến bước chân hôm nay thêm ngập ngừng.

Kiệu dừng trước cổng chùa Thiên Minh. Cửa gỗ mở ra, vẫn là sắc đỏ thẫm cũ kỹ, chỉ có bảng hiệu mới được sơn lại đôi chút. Một cung nữ vén rèm kiệu, nhẹ giọng thưa:

- Nguyên phi, đã tới nơi.

An Nhã khẽ gật đầu. Cô bước xuống, hài châu gót ngọc chạm nền gạch cổ, lòng bỗng rung lên một hồi âm sâu kín.

Gió thoảng qua hàng cây, cuốn theo tiếng chuông chùa điểm canh đầu giờ Tỵ. Cửa gỗ mở ra chậm rãi, vài vị sư tăng đã đứng sẵn hai bên, chỉnh tề trong tăng phục. Trí Mãn - vị sư trẻ năm nào từng cứu giúp cho cô một chỗ nương náu, nay đã mang dáng vẻ của vị tăng trưởng thành. Y phục vàng sạch sẽ, tay chắp trước ngực, dáng người thanh mảnh, vầng trán cao vút khiến người ta thấy lòng lắng lại.

Trí Mãn chắp tại lại cúi đầu thật sâu:

- Bần tăng Trí Mãn, kính nghênh Nguyên phi hồi tự.

An Nhã đứng trước thềm chùa, hơi khựng lại một nhịp. Cô vốn quen với cách gọi "An Nhã", quen sự đạm bạc thân tình. Giờ đây, chỉ hai chữ "Nguyên phi" vang lên, lại như đẩy cô lùi xa khỏi những gì từng thân thuộc.

An Nhã lặng một nhịp rồi bước tới, trong lòng cô như có tiếng gì đó thở dài. Bước chân dù nhẹ, nhưng chạm tới mỗi viên gạch phủ rêu là như từng bước dẫm lên ký ức.

- Anh Trí Mãn - cô nhẹ giọng, dẫu là người có địa vị, nhưng trong đôi mắt ấy, Trí Mãn vẫn là ân nhân đầu đời.

Trí Mãn hơi giật mình. Cách xưng hô thân mật ấy không còn hợp với thân phận hiện giờ của cô, nhưng y không nỡ chỉnh. Lúc định nói gì, thì tiếng mõ chùa từ phía trong đã vang lên, báo hiệu thiền sư trụ trì - lão sư Thiền Tịnh đã ra tiếp đón.

Một vị lão tăng chừng gần bảy mươi, râu bạc như tuyết, đôi mắt tuy mờ đục nhưng vẫn ẩn ánh sáng thông tuệ. Ông bước ra, có hai tiểu đồng dìu hai bên, đứng cách mấy bước, hướng về An Nhã mà chắp tay:

- Bần tăng Thiền Tịnh, trụ trì Thiên Minh tự, xin vấn an Nguyên phi.

An Nhã cúi đầu, hành lễ vừa đủ, giọng nhỏ nhẹ nhưng không thiếu cung kính:

- Tiểu nữ cảm tạ trụ trì vẫn mạnh khỏe. Hôm nay trở về, mong được thăm lại chốn cũ, không dám làm phiền.

Thiền Tịnh nhìn cô, ánh mắt đầy ý vị thương cảm và kính trọng đan xen:

- Thế sự xoay vần, gió xuân đưa người về nơi cũ. Người xưa nay đã là bậc quý nhân, Thiên Minh tự này hân hạnh lớn lao. Mời Nguyên phi vào điện sau, dùng chén trà thanh đạm.

Trong điện, nhang đã thắp, tiếng mõ lặng lẽ vang, mùi trầm thơm phảng phất.

An Nhã quỳ trước tượng Quan Âm, hai tay chắp lại, mắt khẽ nhắm. Một lời khấn không nói thành tiếng. Cung nữ phía sau giữ im lặng tuyệt đối, ai nấy cũng thận trọng từng cử chỉ. Dẫu chỉ là một buổi về chùa, cũng không ai dám quên cô là người của Hoàng đế.

Sau lễ Phật, Trí Mãn mời cô dùng trà ở hậu viện. Điện nhỏ phía sau chùa được dọn dẹp tươm tất, trải chiếu hoa và bày bàn gỗ trầm. Cung nữ không được phép theo vào nội điện, chỉ có An Nhã và Trí Mãn. Sư cụ Thiền Tịnh ngồi một bên, chắp tay tụng vài câu kệ, rồi cáo lui vì tuổi cao mỏi mệt, để lại không gian cho hai người xưa cũ.

Trí Mãn rót trà, ánh mắt vẫn giữ khoảng cách lễ độ:

- Nguyên phi dạo này mạnh khỏe chứ?

An Nhã mỉm cười nhẹ:

- Trong cung đầy đủ nhưng không phải lúc nào cũng bình yên. Lòng người mới là thứ dễ khiến em mệt mỏi. Có khi nhớ lại những ngày xưa sống trong chùa, tuy kham khổ mà lại nhẹ nhàng.

Trí Mãn ngừng tay, nhìn ra ngoài hiên, nơi mấy cành mận khẽ đong đưa. Một cơn gió nhỏ khiến hương trà trong tay cả hai người cũng nhẹ bốc lên.

Cô chậm rãi nói:

- Em mong lần này trở lại có thể được yên tĩnh một chút. Nếu có thể, muốn nhờ anh một điều.

Trí Mãn khẽ gật:

- Xin Nguyên phi cứ nói.

An Nhã thoáng siết nhẹ tay áo. Mỗi lần y gọi "Nguyên phi", cô như cảm thấy một sợi dây vô hình ngày càng căng như dây đàn. Cô hơi nghiêng người về phía trước, giọng nhỏ hơn:

- Em có nghe nói ở đây có nơi gọi là Tam Giang, thuộc Yên Phong. Có một ngôi am nhỏ nằm giữa núi non và ruộng nước, không biết có xa đây không?

Trí Mãn hơi cau mày suy nghĩ:

- Tam Giang... Ừm, quả thực nơi ấy không cách làng ta quá xa. Đi ngựa chừng hơn nửa canh giờ. Tam Giang từng có truyền thuyết cổ. Dân quanh vùng vẫn lưu truyền vài chuyện lạ. Ở đấy có đền Xà rất thiêng, năm xưa Thái úy Lý công được Thần Cao Sơn báo mộng mà đến mượn quân của Thánh Tam Giang khiến quân Tống thua tan tác.

An Nhã đặt chén trà xuống, ánh mắt ánh lên nét hiếu kỳ xen lẫn suy tư:

- Em muốn tới đó. Nay có dịp rời cung, chẳng mấy khi tự do. Em muốn xem tận mắt Tam Giang nơi ấy có gì.

Trí Mãn thoáng nhìn ra ngoài sân, nơi mấy cung nữ đang chờ sẵn. Y trầm ngâm một chút rồi mới nói:

- Nếu Nguyên phi đã có lòng, bần tăng sẽ cho người dẫn đường. Nhưng nơi ấy vắng vẻ, lại không thuộc quan lộ. Người nên đi sớm, và cẩn trọng.

An Nhã không đáp ngay. Cô quay sang nhìn vào mắt Trí Mãn, ánh mắt mang vẻ cứng rắn hơn trước nhiều. Năm tháng đi qua, người đã trưởng thành, cũng đổi thay như cô vậy. Nhưng có những câu hỏi, có lẽ chỉ một chuyến đi mới trả lời được.

***

Tam Giang buổi chiều không quá đông người, chỉ có những hàng lau sậy rì rào bên dòng sông và vài ngôi nhà mái thấp nép mình dưới những tán tre già. Mảnh đất này trông không khác mấy so với hình dung trong ký ức An Nhã thậm chí còn mộc mạc, yên bình hơn.

Trí Mãn đi trước dẫn đường, đôi tay áo vàng khẽ phất theo từng bước chân đều đặn. An Nhã ngồi trên xe ngựa theo sau, gió thổi qua tấm sa che mặt khiến cô chợt rùng mình. Không phải vì lạnh mà bởi cảm giác lạ lùng như có điều gì đó đang ở rất gần, chỉ cần vén thêm một tấm màn nữa là có thể nhìn thấy.

Làng Đoài thuộc phủ Tam Giang có sông Như Nguyệt chảy qua nước xanh thẳm, An Nhã cảm thấy tim mình đập dồn. Mảnh đất này cô nhớ rõ. Hình ảnh chiếc máy xúc, những người mặc áo bảo hộ, mảnh bia lộ ra dưới lớp bùn lầy, những câu chữ cổ chạm khắc mà ở thời hiện đại vẫn chưa thể giải nghĩa trọn vẹn. Tất cả như thước phim lật lại. 

Cô bước xuống xe, Trí Mãn đi trước dẫn đường. Nơi họ dừng chân là một bãi đất trống, cỏ dại mọc cao ngang đầu gối. Có gò đất cao được dân địa phương gọi là "gò Trời Đánh". Dưới chân gò là bãi lau xám bạc, gió thổi ào ào, như thì thầm điều gì đó đã bị chôn vùi từ lâu lắm.

Trí Mãn quay lại, nhẹ giọng:

- Năm xưa nơi này từng là nền cũ của một ngôi am nhỏ, sau đó sập do lũ. Về sau dân làng cũng không dựng lại nữa.

- Ở đây... - cô khẽ nói, giọng hơi run. - Đúng là chỗ này.

An Nhã bước chầm chậm về phía trung tâm bãi đất, hai tay vén vạt áo gấm, mắt chăm chú nhìn xuống mặt đất. Cỏ dại, đất cát, vài gốc cây mục, chẳng có gì lạ. Nhưng cô vẫn cảm thấy chỗ này đã từng có gì đó.

Từng mảnh ký ức mờ nhòe trỗi dậy. Hình ảnh tấm bia đá mờ sẫm, rạn nứt theo năm tháng, đứng trơ trọi giữa nền đất ẩm. Dòng chữ khắc hằn nửa ẩn nửa hiện. Cô nhắm mắt lại, tập trung toàn bộ trí lực, lục lại mảnh ký ức xưa cũ hay nói đúng hơn, là ký ức từ tương lai.

"...vào năm..."
"...nữ y kỳ tài..."
"...không rõ quê quán..."
"...bốc thuốc cứu người... lập công giữa thời loạn..."

Từng chữ, từng mảnh vụn hiện ra như từ một giấc mơ. An Nhã cảm giác như tim mình ngừng đập trong thoáng chốc. Rồi lại đập nhanh hơn. Đập mạnh hơn. Như thể nó cũng đã đọc được điều cô vừa chắp ghép nên.

"Không rõ quê quán."
"Nữ y kỳ tài."
"Lập công giữa thời loạn."

- Không lẽ... là mình?

Câu hỏi ấy vang lên trong đầu cô, nhẹ như một cơn gió thoảng nhưng để lại dư chấn tựa sấm rền. Cô đứng đó, bất động một hồi lâu, bàn tay siết chặt lấy tấm áo choàng đến run nhẹ.

Nếu đó là bia ghi danh mình thì tương lai mà mình từng sống, vốn đã biết về chính thân phận hiện tại này rồi. Không phải chỉ là xuyên không. Mà là một vòng tròn luẩn quẩn.

- Nguyên phi..?

Giọng Trí Mãn nhẹ nhàng vang lên cắt đứt dòng suy nghĩ rối loạn. An Nhã chớp mắt, trấn tĩnh, cố giữ nét mặt thản nhiên quay lại:

- Không có gì, em chỉ đang hồi tưởng chút chuyện cũ.

Cô nhìn xuống tay mình. Những ngón tay vốn mảnh mai, trắng trẻo như ngọc, giờ lại mang hơi thở của một người sống giữa gió sương. Cô vốn tưởng mình chỉ là lãng khách ở thời đại này.

Nhưng nếu vận mệnh của chính thế giới này đang ràng buộc lấy cô? Nếu tấm bia đó là dấu vết của chính cô thì liệu cô có thực sự quay về được nữa không?

Trí Mãn không nói gì thêm. Ánh mắt vị sư trẻ lặng lẽ quan sát cô, như nhìn thấy điều gì trong đôi mắt đang cố kìm nén cảm xúc. Y không hỏi, cũng không gặng, chỉ chắp tay nói khẽ:

- Nguyên phi có muốn ở lại nơi này thêm một chút không? Gió sông Như Nguyệt yên ả, có thể tịnh tâm.

An Nhã gật nhẹ, rồi bước ra xa thêm vài bước, đứng bên bờ lau, nhìn về nơi cuối chân trời.

Trời chiều bắt đầu ngả bóng tím. Trong làn mây mỏng, An Nhã thong thả men theo lối đất gồ ghề dẫn xuống mép sông. Gió từ mặt nước thổi lên phảng phất mùi phù sa, vương theo hương cỏ hoang dại. Những bụi lau cao quá đầu người xào xạc như lời thì thầm từ quá khứ.

Cô nhắm mắt, hít một hơi sâu. Trong khoảnh khắc, bờ sông Như Nguyệt như hòa vào cả giấc mộng, một giấc mộng mà cô chưa bao giờ tỉnh hẳn.

An Nhã mở mắt, bước thêm vài bước, đôi hài lún nhẹ vào bãi đất mềm. Một phiến đá trơn, rêu phủ xanh rì, trồi lên mép nước. Cô quỳ xuống, đưa tay chạm vào nước làn nước lạnh. Rồi bất chợt, một cơn gió lớn thốc qua. Tấm áo choàng dài bị gió giật, mất thăng bằng, An Nhã nghiêng người. Chỉ một thoáng.

Tùm!

Mặt sông Như Nguyệt bắn tung như có ai đó đâm thủng màn nước.

- Nguyên phi!!

Tiếng Trí Mãn hốt hoảng vọng đến, nhưng đã muộn. Thân hình mảnh mai của An Nhã đã bị cuốn theo dòng nước. Dòng sông vốn tưởng hiền hòa, phút chốc trở nên lạnh lẽo, nuốt trọn một dáng người nhỏ bé vừa khuỵu xuống.

Trong khoảnh khắc ngã xuống, An Nhã không la hét. Cô chỉ thấy nước tràn vào tai, mắt, miệng, và một cảm giác lạ kỳ xâm chiếm không phải hoảng loạn, mà là quen thuộc. Như thể cô từng ngã xuống nơi này rồi. Như thể, chính nơi này là điểm nối của hai thế giới.

An Nhã muốn kêu lên, nhưng nước đã ngập tràn phổi. Mọi thứ tối sầm, trước mắt chỉ còn một màn trắng lóa.