An Nhã rời khỏi văn phòng của viện trưởng trong tâm trạng nửa rối loạn, nửa hoài nghi. Cánh cửa khép lại phía sau lưng, để lại sau lưng cô ánh nhìn e ngại của những con người từng gọi là đồng nghiệp. Cô đứng lại nơi hành lang giữa hai phòng. Một tấm bản đồ Việt Nam cỡ lớn treo trên tường. Ánh đèn huỳnh quang trắng nhạt phủ lên nó một lớp ánh sáng ảm đạm.

An Nhã bước đến gần, từng bước chậm rãi như sợ chạm vào một sự thật kinh hoàng. Đôi mắt cô trừng lớn. Tay run run đưa lên, chạm khẽ vào phần bản đồ miền Trung và Nam.

Không có Phú Yên. Không có Bình Định. Không có Gia Lai. Không có Khánh Hoà.

Việt Nam không còn là một dải đất cong hình chữ S, mà bị chém cụt từ giữa Đà Nẵng đổ xuống. Biển Đông thì bị ký hiệu bằng một loạt ghi chú. Và một điều khiến tim cô trễ nhịp: "Lãnh thổ bảo hộ" dòng chú thích khô khốc in nghiêng, bên dưới vùng Nam Bộ, ghi rõ:

"Vùng tự trị dưới sự giám sát của Đông Nam Hải Liên minh (1958 - nay)."

Không thể nào. Không thể nào lại như thế này được!

An Nhã lùi lại một bước, lưng tựa vào tường, toàn thân như bị rút cạn khí lực. Hình ảnh bản đồ trước mắt cô như một vết rạn trong gương, phản chiếu tương lai tan vỡ.

Ra khỏi Viện nghiên cứu, An Nhã bước chậm trên lề đường lát đá cũ, những ánh đèn thành phố lấp loáng trên mặt đường ướt mưa như phản chiếu một quá khứ mờ ảo vừa kịp vuột khỏi tầm tay. Những tòa nhà cao tầng, những dòng xe tấp nập, những con người bước qua nhau không ai ngoái lại tất cả đều như không thuộc về cô.

Cô siết chặt quai túi, tay lạnh buốt. Những bước chân dẫn cô đi vô định, nhưng trong đầu chỉ quanh quẩn một câu hỏi:

"Làm sao để quay trở lại?"

Thực tại này như vết dao cắt sâu vào nhận thức của cô. Lịch sử đã bị viết lại. Quá khứ đã bị bẻ cong. Tư Thành chưa bao giờ lên ngôi, đất nước bị chia cắt, cả một nền văn minh bị bào mòn. Và tất cả bắt đầu từ chính sự tồn tại của cô.

An Nhã thở dốc, như thể cả không khí cũng chống lại cô. Bất giác, cô nhớ lại khoảnh khắc cuối cùng trước khi tỉnh dậy trong bệnh viện. Nước sông Như Nguyệt cuộn xoáy dưới chân. Trí Mãn gọi thất thanh phía sau. Và rồi một cú rơi không điểm dừng. Cô không chết. Mà đã trở về.

"Sông. Là sông đưa mình đi."

An Nhã khựng lại. Một ý nghĩ lóe lên như tia sét giữa đêm mưa. Đơn giản, điên rồ, và gần như tuyệt vọng. Nhưng đó là manh mối duy nhất.

"Nếu dòng sông Như Nguyệt đã mang mình rời khỏi thời xưa. Thì liệu một dòng sông khác có thể đưa mình quay lại không?"

Cô ngẩng đầu, nhìn về phía xa, nơi ánh đèn thành phố nhạt dần và trời đêm ôm lấy bờ sông rộng lớn phía bắc Hà Nội. Sông Hồng. Dòng sông từng được gọi là sông Nhị, chảy qua đất Đông Kinh xưa.

An Nhã rảo bước. Không chờ đợi, không do dự.

Trời sẩm tối, cô đứng dưới chân cầu Long Biên chiếc cầu trăm tuổi gắn liền với những biến thiên của đất nước, giờ trở thành nhân chứng câm lặng cho một lựa chọn điên rồ. Gió thổi ào ạt qua mái tóc, mang theo cả tiếng còi xe vọng lại từ xa.

Phía dưới, sông Hồng cuộn chảy. Đục ngầu. Lạnh lẽo. Bất định.

Cô tự hỏi, liệu có lần thứ hai không? Liệu dòng nước có đưa cô quay ngược lại lịch sử không? Hay đây chỉ là một cú nhảy ngu ngốc?

Một tin nhắn hiện lên trên màn hình điện thoại:

"Em cứ nghỉ ngơi thêm một thời gian. Nào ổn rồi quay lại làm việc cũng được" - Từ một người đồng nghiệp.

An Nhã nhìn màn hình sáng lên giữa màn đêm rồi tắt. Cô mỉm cười nhạt.

"Mình không điên. Mình là người cuối cùng còn nhớ được dòng lịch sử thật sự."

Cô tháo đồng hồ, điện thoại, cả sợi dây chuyền mẹ để lại. Mọi vật của thời hiện đại đều được đặt lại trên bờ, như một lời tạm biệt. Trái tim cô không còn run sợ. Đôi mắt ánh lên một quyết tâm kỳ lạ. Cô đứng bên mép bờ sông như đứng trước bờ vực định mệnh.

Và rồi, cô nhảy xuống.

Bóng dáng An Nhã biến mất trong đêm. Chỉ còn lại ánh đèn cầu lập lòe phía trên mặt nước như ngọn đèn nhỏ cuối cùng của hy vọng.

Cơn lạnh buốt đập vào da thịt như hàng ngàn mũi kim. Nước sông Hồng, giữa đêm, đục ngầu và siết chặt lấy An Nhã như những cánh tay vô hình muốn kéo cô vào đáy sâu vĩnh cửu. Ngay khoảnh khắc thân thể rơi vào dòng nước, cô mới nhận ra đây không giống với lần trước. Chỉ có cảm giác nghẹt thở. Nước tràn vào mũi, vào miệng, tràn ngập trong cổ họng. An Nhã hoảng loạn. Tay chân cô vùng vẫy trong vô định, chẳng còn phân biệt được đâu là trên đâu là dưới. Mắt cô mở to, nhưng chỉ thấy một màn đen cuộn xoáy.

"Không... không phải như thế này!"

Cô đã nghĩ dòng sông là cầu nối nhưng bây giờ, nó chỉ là bóng tối và lạnh lẽo. Phổi cô đau buốt, ngực bị ép lại đến nghẹt thở. Những hình ảnh vụt qua tâm trí: Bang Cơ, mẹ và tương lai của đất nước.

Giữa cơn hoảng loạn, bàn tay cô chạm phải một thứ gì đó. Một cánh tay vươn ra, nắm chặt lấy cô rồi kéo lên. Mặt cô trồi lên mặt nước. Không khí ập vào buồng phổi, vừa ngọt ngào vừa đau đớn như thiêu đốt. Cô ho sặc sụa, toàn thân run lên bần bật. Rồi cảm nhận được mặt đất bờ sông thô ráp và lạnh ẩm dưới lưng.

Có ai đó đang cúi xuống, lay nhẹ vai cô. Giọng nam lạ lẫm vang lên, gấp gáp:

- Cô ơi, cô tỉnh chưa? Cô có sao không? Gọi xe cấp cứu đi!

Tiếng còi xe, tiếng bước chân người chạy lại. Mắt cô nhòa đi vì nước, nhưng rõ ràng là ánh đèn xe máy, là tiếng còi thành phố, là thực tại.

An Nhã nằm im, lặng người trong nỗi thất vọng đau đớn tột cùng. Người ta kéo cô dậy, khoác áo ấm lên vai. Trong tiếng ồn ào xung quanh, cô không nghe thấy gì nữa. Bên trong đầu cô trống rỗng đến tê dại.

***

Bệnh viện - vài giờ sau.

An Nhã ngồi trên giường bệnh, quấn chăn mỏng, ánh mắt trống rỗng nhìn ra ngoài cửa kính. Bên ngoài, trời đã khuya.

Ánh mắt cô vô định hướng về khung cửa kính vẫn còn đọng hơi sương. Một cốc nước đã nguội lạnh đặt trên bàn, bên cạnh tờ giấy khám bệnh mà bác sĩ để lại. Cô không động vào bất cứ thứ gì, chỉ ngồi im như thể sợ chạm vào sẽ làm mọi thứ tưởng như là giấc mơ này hoá thành hiện thực.

Đột nhiên, điện thoại rung lên. Một số lạ hiện trên màn hình, nhưng phía trên cùng tên người gọi là: "Chồng"

An Nhã chết lặng. Tay cô run nhẹ, lòng bàn tay ướt đẫm mồ hôi. Cô không nhớ mình từng lưu tên ai là "chồng". Không nhớ mình từng kết hôn.

Cô đưa tay bấm nghe trong vô thức. Giọng nam vang lên bên tai, trầm ấm, có chút mệt mỏi:

- Alo? Em tỉnh rồi à? Bệnh viện vừa gọi cho anh, anh đang trên đường đến. Em vẫn ổn chứ?

An Nhã nghẹn họng, cổ họng khô khốc không thốt nên lời. Cô chỉ lí nhí:

- ...vâng.

Cô cúp máy, lòng ngổn ngang. Một mảng trống rỗng trong ký ức khiến cô sợ hãi. Nếu không còn nhớ gì về cuộc hôn nhân này và người kia là ai?

Chiếc ô tô dừng lại ngay cổng viện. Người đàn ông bước xuống, cao ráo, chỉn chu, khoảng ngoài ba mươi. Ánh mắt anh trầm lặng, như người từng trải qua nhiều đêm mất ngủ. Khi thấy An Nhã, anh bước nhanh tới, không ôm hôn, không hỏi han, chỉ nhẹ nhàng đưa tay ra đỡ chiếc túi cô đang cầm.

- Đi thôi, cũng muộn rồi.

An Nhã lặng lẽ bước theo. Cô liếc nhìn khuôn mặt nghiêng của anh dưới ánh đèn vàng dịu, cố lục tìm chút quen thuộc nhưng không có gì.

Anh đưa cô lên xe, cài dây an toàn cho cô rồi vòng sang ghế lái. Cả hai ngồi trong im lặng. Tiếng động cơ xe phá tan khoảng trống nhưng không xua đi được sự gượng gạo giữa họ.

An Nhã ngồi sát cửa kính, hai tay siết lấy vạt áo. Cô cố không nhìn sang người đàn ông được gọi là "chồng" kia. Trong lòng, cảm giác tội lỗi và hoang mang đan xen nhau đến nghẹt thở.

- Em có nhớ đường về nhà không.

Anh hỏi khẽ, không quay đầu lại. Câu hỏi ấy vừa như thăm dò, vừa như xác nhận nỗi nghi ngờ thầm lặng.

An Nhã cắn môi, khẽ lắc đầu.

- Em xin lỗi.

- Không sao. Bác sĩ nói có thể em bị sốc tâm lý. Về nhà nghỉ ngơi đã.

Anh không trách, cũng không hỏi thêm. Nhưng chính sự bình thản ấy lại khiến cô thấy ngột ngạt hơn bất kỳ lời tra hỏi nào.

Qua cửa kính, An Nhã nhìn thành phố lướt qua như một cuốn phim quay chậm. Con đường này ngôi nhà kia tất cả đều lạ lẫm đến đáng sợ. Cô bắt đầu nhận ra: Ở dòng thời gian này, mình đã sống một cuộc đời khác. Nhưng cô không thể sống tiếp trong thân phận này. Không thể chấp nhận một thực tại mà lịch sử bị bẻ cong, và cả cô đang bị mắc kẹt trong chính cuộc đời không thuộc về mình.

Cánh cửa mở ra, An Nhã bước vào căn nhà với cảm giác như bước chân vào cuộc đời của một người xa lạ. Phòng khách sáng sủa, ngăn nắp, được bài trí theo kiểu tối giản nhưng ấm cúng. Trên kệ tủ là một vài chậu cây nhỏ, tranh treo tường, và vài bức ảnh.

An Nhã đứng sững lại.

Cô thấy mình trong ảnh, khoác tay người đàn ông ấy, cả hai đang cười, nụ cười rất thật. Một bức khác, là ảnh cưới. Màu váy trắng thuần khiết, ánh mắt cô trong bức ảnh tràn đầy niềm tin. Nhưng giờ đây, khi đối diện với chính bức ảnh đó cô không cảm nhận được gì. Không nhớ, không có chút ký ức nào.

Cô cắn môi, xoay mặt đi. Chồng cô - người đàn ông đó, bước vào sau, đặt túi đồ xuống.

- Em ăn gì không? Anh nấu chút cháo nhé?

An Nhã lắc đầu.

- Cảm ơn anh. Nhưng em chỉ muốn nghỉ một chút. Tối nay em sẽ ngủ ở sofa, được không?

Người đàn ông im lặng một lúc, rồi khẽ nói, không giấu được sự buồn bã trong mắt:

- Không sao. Nhưng em cứ vào phòng ngủ. Anh sẽ nằm sofa.

Cô quay lại, nhìn anh lần đầu tiên thật kỹ. Đôi mắt anh thâm quầng nhưng kiên nhẫn. Trong ánh mắt ấy không có giận hờn, chỉ là một nỗi cô đơn quen thuộc và lòng nhẫn nại buồn bã.

Anh nhìn cô, rồi thở nhẹ:

- Anh hiểu mọi thứ vẫn còn rất khó cho em. Dù đã 4 năm, em vẫn không thể thật sự chấp nhận anh.

An Nhã siết chặt bàn tay.

- 4 năm...?

- Ừ. Bốn năm kể từ ngày tụi mình kết hôn. Mẹ em lúc đó bệnh nặng lắm. Trước khi mất, bà chỉ mong em có người bên cạnh chăm sóc. Em không yêu anh, nhưng vẫn đồng ý. Chúng ta đã sống cùng nhau, yên ổn. Chưa bao giờ anh đòi hỏi thêm gì cả.

An Nhã quay mặt đi. Trái tim cô như bị bóp nghẹt. Mẹ vẫn là mẹ luôn vì cô mà lo nghĩ đến phút cuối. Nhưng cũng chính vì thay đổi lịch sử, vì sự sai lệch thời gian, mẹ đã rời bỏ cô quá sớm trong dòng hiện tại này.

Cô bước chậm đến chiếc sofa, ngồi xuống, mắt hoen đỏ.

- Em xin lỗi...

Anh chỉ lắc đầu:

- Đừng xin lỗi. Nếu có điều gì khiến em mệt mỏi cứ nói với anh, anh luôn ở đây.

Anh quay đi, lấy thêm chăn gối, lặng lẽ dọn dẹp như một thói quen đã làm nhiều năm. Còn An Nhã cô ngồi đó, giữa căn nhà lạ lẫm, ngập trong những hồi ức không thuộc về mình. Cô ngẩng đầu nhìn trần nhà, nước mắt bất giác trào ra.