Câu 14: trình bày quá trình nhận thức và nội dung về xd văn hóa trước thời kỳ đổi mới, lấy vd minh họa

- Quan điểm, chủ trương về xd nền vh mới:

+ Trong những năm 1943-1954:

+) Đầu năm 1943 ban thường vụ trung ương đảng họp tại võng la đã thông qua bản đề cương vh vn do đồng chí trường chinh trực tiếp dự thảo, đây là lần đầu tiên kể từ ngày thành lập đảng ta đã họp bàn và có chủ trương kịp thời về vh văn nghệ vn vào thời điểm chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Đề cương xđ lĩnh vực vh là một trong 3 mặt trận: kt, chính trị, văn hóa của vn và đề ra 3 nguyên tắc của nền vh mới: dân tộc hóa, đại chúng hóa, khoa học hóa. Đề cương vh vn là bản tuyên ngôn, là cương lĩnh của đảng về vh trước cm t8.

+) Ngày 3.9.1945, trong phiên họp đầu tiên của hội đồng chính phủ, hcm đã trình bày với các bộ trưởng 6 nhiệm vụ cấp bách của nhà nước vn dân chủ cộng hòa, trong đó có 2 nhiệm vụ cấp bách thuộc về vh. Một là cùng với diệt giặc đói là diệt giặc dốt. Hai là chế độ thực dân đã hủ hóa dân tộc vn bằng những thói xấu, lười biếng, gian xảo, tham ô và những thói xấu khác.

+ Trong những năm 1955-1986:

+) Đường lối xd và phát triển vh trong giai đoạn cm xhcn được hình thành từ đại hội lần t3 trong năm 1930 mà điểm cốt lõi là chủ trương tiến hành cuộc cm tư tưởng và vh. Mục tiêu là làm cho dân thoát khỏi nạn mù chữ và thói hư tật xấu do xh cũ để lại, có trình độ vh ngày càng cao, có hiểu biết cần thiết về khoa học kỹ thuật tiên tiến để xd cnxh, nâng cao đời sống vật chất và vh.

+) Đại hội 4 và đại hội 5 tiếp tục đường lối phát triển vh của đại hội 3 xđ nền vh mới là nền vh có nội dung xhcn và tính chất dân tộc, có tính đảng và tính nhân dân. Nhiệm vụ vh quan trọng của giai đoạn này là tiến hành cải cách giáo dục trong cả nước, phát triển mạnh khoa học, văn hóa nghệ thuật, giáo dục tinh thần làm chủ tập thể, chống tư tưởng tư sản và tàn dư của tư tưởng pk phê phán tư tưởng tiểu tư sản, xóa bỏ tư tưởng của vh thực dân mới ở miền nam.

- Đánh giá sự thực hiện đường lối: đã cóa bỏ dần những lạc hậu, những cái lỗi thời trong di sản vh pk bước đầu xd nền vh dân chủ mới với tính chất dân tộc, khoa học, đại chúng. Nhiều triệu đồng bào mù chữ đã biết đọc biết viết. Văn hóa cứu quốc đã động viên nhân dân tham gia tích cực vào cuộc kháng chiến chống thực dân pháp. Lối sống mới trở thành phổ biến, người với người sống có tình nghĩa, yêu thương nhau hơn.

+) Hạn chế và nguyên nhân:

+ Công tác tư tưởng và vh thiếu sắc bén, thiếu tính chiến đấu. Việc xd thể chế vh còn chậm. Sự suy thoái về đạo đức lối sống có chiều hướng phát triển, đời sống vh văn nghệ còn có những bất cập. Một số công trình vh vật thể và phi vật thể truyền thống có giá trị ko được quan tâm, bảo tồn, lưu trữ.

+) Đường lối xd phát triển vh giai đoạn 1955-1986 bị chi phối bởi tư duy chính trị "nắm vững chuyên chính vô sản" mà thực chất là nhấn mạnh đấu tranh giai cấp, đấu tranh "ai thắng ai" giữa 2 con đường, đấu tranh 2 phe đấu tranh ý thức hệ.

+) Mục tiêu, nội dung cm tư tưởng vh giai đoạn này cũng bị quy định bằng cuộc cm quan hệ sx xhcn mà tư tưởng chủ đạo là triệt để xóa bỏ tư hữu, xóa bỏ bóc lột càng nhanh càng tốt, là đưa quan hệ sx xhcn đi trước một bước, tách rời trình độ phát triển thực tế lực lượng sx.

+) Chiến tranh cùng với cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp và tâm lý bình quân chủ nghĩa đã làm giảm động lực vh giáo dục, kìm hãm năng lực tự do sáng tạo