Nguyên tác chữ Hán:

春望

國破山河在，
城春草木深。
感時花濺淚，
恨別鳥驚心。
烽火連三月，
家書抵萬金。
白頭搔更短，
渾欲不勝簪。

Phiên âm Hán Việt:

Xuân vọng

Quốc phá sơn hà tại,
Thành xuân thảo mộc thâm.
Cảm thì hoa tiễn lệ,
Hận biệt điểu kinh tâm.
Phong hoả liên tam nguyệt,
Gia thư để vạn kim.
Bạch đầu tao cánh đoản,
Hồn dục bất thăng trâm.

Dịch thơ:

Ngắm cảnh xuân

Nước mất, còn sông núi
Thành xuân cỏ chất chồng
Hoa thương thời nhỏ lệ
Chim giận biệt đau lòng
Khói lửa liền ba tháng
Thư quê đáng vạn đồng
Bạc đầu cùn mái tóc
Trâm bạc khó cài xong.

[Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu]

----------

Tháng 11 năm 755, tiết độ sứ An Lộc Sơn cùng thuộc hạ Sử Tư Minh dấy binh ở Phạm Dương. Quân nổi loạn nhanh chóng quét sạch vùng Hà Bắc, đánh chiếm Lạc Dương và áp sát kinh đô Trường An. Vua Đường Huyền Tông phải bỏ kinh đô mà chạy, cả đế quốc rung chuyển vì cuộc binh biến. Đỗ Phủ lúc này đang ở Phụng Thiên (Thiểm Tây) phải mang theo gia quyến hòa vào dòng người tỵ nạn. Ông chạy về phương Bắc tìm theo triều đình, trải qua bao gian nan vất vả mới tìm được đến Phượng Tường. Tại đây, Đỗ Phủ được vua Đường Túc Tông phong làm Giám quan.

Từ tháng 11 năm 755 cho đến tháng 9 năm 757, tức từ khi An Lộc Sơn làm phản cho đến khi tướng Quách Tử Nghi chỉ huy quân Đường chiếm lại Trường An, quãng đường đầy khổ cực chưa đầy hai năm mà cơn bão táp lịch sử đã tôi luyện Đỗ Phủ thành một nhà thơ vĩ đại của nền văn học cổ đại Trung Quốc với hàng loạt thi phẩm bất hủ, bài thơ Xuân vọng cũng được nhà thơ sáng tác trong khoảng thời gian này.