.1.Phân loại

Circo trên heo PCV (Porcine circovirus) thuộc họ Circoviridae,giống Circovirus. 

Gồm có 2 loại được tìm thấy trên heo, PCV1 và PCV2. 

PCV1 đã xuất hiện từ rất lâu và không gây bệnh trên heo. 

PCV2 mới xuất hiện gần đây, nó thường ghép với nhiều bệnh nghiêm trọng trên heo và ảnh hưởng mạnh đến ngành chăn nuôi heo trên thế giới. 

Những tiểu phần virus PCV2 gây bệnh Circo trên heo rất bền vững và có thể tồn tại khá lâu trong môi trường của đàn heo bị nhiễm bệnh (4-18 tháng hoặc lâu hơn), việc tiêu diệt triệt để virus này là rất khó. 

Virus tồn tại ở hầu hết các trang trại chăn nuôi heo và được tìm thấy trên tất cả các lứa tuổi.

2. Hình thái

Circo virus là loại virus nhỏ nhất được biết đến và có khả năng sống sót cao trong môi trường.

Virus thuộc họ Circoviridae Circovirus thuộc họ virus có DNA mạch vòng, không có vỏ bao và chứa một bộ gen vòng đơn. 

Dựa vào đó, tổ chức quốc tế về phân loại virus xếp chúng vào một họ mới của những DNA virus gọi là Circovitidae, giống Circovirus.

3. Cấu trúc

Circo virus là một AND virus, thuộc lớp II tức là sợi đơn AND không phân đoạn, dạng trần.

Bộ gen DNA của PCV1 gồm 1759bp và của PCV2 là 1768bp, capsit có đường kính 17nm.

Bộ gen của PVC gồm 6 khung đọc mở (open reading frame – ORFs), ORF1 mã hóa cho protein tham gia vào quá trình nhân lên của virus và ORF2 mã hóa cho các gen cấu trúc của virus.

4. Sức đề kháng

PCV2 đề kháng cao với nhiều chất sát trùng ( ethanol, chlohexidine, iodine

và formaldehyde), có thể tồn tại trong môi trường suốt nhiều tháng, chịu đụng sức

nóng 70 0 C/15' và không bị vô hoạt ở pH=3.

Virus có thể được phân lập từ các mô lưu trữ ở -70 0 C trong nhiều tháng.

Sodiumhydroxide và Virkon S với độ pha loãng 1% có hiệu quả nhất trong việc bất

hoạt PCV2.

5.Khả năng gây bệnh

- PCV2 phân bố rộng rãi ở loài lợn, kể cả lợn nuôi và lợn hoang dã, nhưng CA các loài vật khác không mẫn cảm với PCV2.

-PCV2 có tỉ lệ nhiễm rất cao, gần như là 100%, nghĩa là hầu hết mọi con lợn đều mang mầm bệnh trong cơ thể.

- Mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua đường miệng-mũi. Bệnh có thể lây truyền qua tiếp xúc, qua phân, qua đường hô hấp và tinh dịch của lợn đực

•Cơ chế sinh bệnh:•Bệnh Circo trên heo (PCV2) có thể xâm nhập vào cơ thể heo con ngay từ những ngày đầu sau khi sinh.•Sau khi vào cơ thể, virus xâm nhập vào các hạch bạch huyết, hạch amidan, hạch phổi, lách và các mô tham gia quá trình đáp ứng miễn dịch. •Sau đó, virus xâm nhập vào các tế bào lympho → làm giảm số lượng các tế bào lymphocyte → giảm sức đề kháng và khả năng đáp ứng miễn dịch → tăng độ mẫn cảm với các loại vi khuẩn, virus khác.

Triệu chứng bệnh tích

Lợn thường phát bệnh ở giai đoạn nuôi vỗ béo 6-16 tuần tuổi hay lớn hơn và biểu hiện bệnh dưới hai thể chính là thể còi cọc và thể viêm da, viêm thận

Hơn 95% heo bị bệnh ở thể này đều có triệu chứng còi cọc, chậm lớn, xù lông. Ngoài ra heo còn có các biểu hiện khác như hô hấp khó khăn (do phổi bị tổn thương), hệ thống hạch sưng to, vàng da, sốt, tiêu chảy, chết đột ngột.

•Ngoài ra, khi mổ khám heo còn nhiều tổn thương trên các cơ quan nội tạng như ruột sưng, dạ dày loét, sưng gan, phổi viêm và nhục hóa.

Thể viêm da và viêm thận

•Biểu hiện chủ yếu của thể này là heo xuất hiện nhiều vết loét với kích thước khác nhau trên vùng da toàn thân → sau một thời gian, vết loét khô lại và hình thành vảy.•Tổn thương trên thận: Thận sưng (dẫn đến hai đầu quả thận không cân đối) viêm, nhạt màu, có xuất huyết trên bề mặt. Trong một số trường hợp bề mặt thận xuất hiện nhiều điểm màu trắng.

Đặc tính nuôi cấy

- PCV2 chỉ mã hóa cho hai loại protein nên chúng được cho rằng phải dựa vào protein của tế bào vật chủ để nhân lên, nghĩa là chúng nhân lên tốt trong tế bào đang phân chia.

- Môi trường tế bào thận lợn PK15 rất thích hợp để nuôi cấy PCV2, virus nhân lên trong nhân tế bào, nhưng không gây bệnh tích tế bào. Tischer và cộng sự (1987) cho biết sự nhân lên của PCV2 sẽ tốt hơn nếu tế bào PK15 được xử lý với glucosamine.

- Để khẳng định sự nhân lên của virus trong môi trường PK15 cần phải làm phản ứng miễn dịch huỳnh quang hoặc PCR do PCV2 thường không gây bệnh tích tế bào.

-- Để phân lập PCV2 trên môi trường tế bào PK15 thường mất rất nhiều công sức và thời gian do phải cấy chuyển nhiều lần, thường chỉ áp dụng trong nghiên cứu để sản xuất vacxin phòng bệnh.

-Virus không có khả năng gây ngưng kết hồng cầu