Cái tên này là bà nội đặt cho. Nó sinh ra mãi mà chẳng làm được giấy khai sinh, đến năm bốn tuổi, thôn bắt buộc phải làm hộ khẩu, bà nội nghĩ ngợi nửa ngày, thở dài thườn thượt rồi bảo: "Cứ gọi là Trì Khổ đi, sinh ra đã phải chịu khổ rồi."

Bà nội còn nói, tên xấu dễ nuôi, mạng hèn không gánh nổi tên cao sang.

Mạng hèn thật sự dễ nuôi. Bao nhiêu năm nay Trì Khổ bị bố nó đánh đập giày vò như thế, vậy mà đến giờ vẫn còn sống.

Đào Hiểu Đông cau mày: "Ai đặt tên cho em?"

"Bà em." Trì Khổ đáp.

Đào Hiểu Đông định nói gì đó, nhưng cuối cùng vẫn thôi. Trẻ con chưa chắc hiểu hết ý nghĩa cái tên, cũng có thể chẳng thấy tên mình có vấn đề gì. Đi ngang qua, anh tiện tay búng nhẹ lên trán nó, bảo: "Cũng nghệ thuật đấy chứ."

Đào Hiểu Đông vào bếp nấu cơm cho hai đứa. Hai đứa nhỏ ngồi trên ghế sô pha, Đào Hoài Nam im thin thít một lúc, nhưng lát sau vẫn không nhịn được mà buột miệng: "Tên cậu nghe chán thật đấy."

Trì Khổ nhìn cậu ta, chẳng đáp một lời.

Đào Hoài Nam có lẽ đã quên chuyện hồi trước mình nói nhiều quá làm người ta bỏ chạy, lại bắt đầu lảm nhảm một mình: "Nghe xong tớ thấy đắng cả mồm. Khổ thì có gì hay, gọi là Trì Ngọt có phải vui hơn không."

Cậu ta lải nhải mãi không dứt: "Cậu nghe không thấy khổ à?"

Đào Hiểu Đông quay đầu nhìn ra, thấy Trì Khổ mặt không cảm xúc ngồi đó, chẳng biết trong lòng nghĩ gì.

Khi ấy, bà nội thằng bé nắm chặt tay anh, khẩn cầu anh đưa thằng bé đi. Đào Hiểu Đông vốn chẳng định nhận nó thật. Nhận rồi nghĩa là phải gánh một mạng người. Anh không cha không mẹ, còn phải lo cho một đứa em trai, thực sự không có sức mà nuôi thêm một đứa trẻ nữa.

Bà cụ khóc lóc van xin cả nửa ngày, nói chỉ cần cho nó bát cơm là được.

Đào Hiểu Đông dù có sắt đá đến mấy cũng phải do dự, huống hồ người nhà họ Đào xưa nay dễ mềm lòng.

Anh im lặng không nói, còn bà cụ thì cứ quỳ lạy cầu xin, tiếng khóc nghẹn ngào khiến người ta nghe mà xót ruột.

Đào Hoài Nam vòng tay ôm cổ anh trai, mím môi, áp mặt lên tai anh, khẽ gọi: "Anh ơi."

Hôm ấy, Đào Hoài Nam tự mò mẫm ăn hết bát cơm của mình. Dùng cái thìa to tổ bố, xúc mãi trong bát nửa ngày, đưa lên miệng cũng chỉ được vài hạt. Có lẽ quen rồi nên chẳng sốt ruột cũng chẳng bực, một tay giữ bát, kiên nhẫn đưa từng thìa từng thìa lên miệng.

Đào Hiểu Đông thỉnh thoảng gắp thức ăn bỏ vào bát cậu, nhìn cảnh cậu ăn vất vả như thế mà cũng không định đút hộ.

Ở quê mấy hôm, ngày nào cũng là anh đút, hai anh em ngồi cạnh nhau ăn cơm, còn Trì Khổ ôm cái tô to ngồi xổm ở góc tường.

"Bao giờ mình đi đón ông Mười thế anh?" Đào Hoài Nam hỏi.

"Nhờ thím Điền đưa về quê rồi." Đào Hiểu Đông rút khăn giấy lau hạt cơm dính trên cằm cậu.

"Em nhớ nó lắm." Đào Hoài Nam lại xúc cơm đưa lên miệng, há thật to, lần này xúc được quá nửa thìa.

"Biết rồi." Đào Hiểu Đông liếc sang Trì Khổ chỉ ăn cơm trắng, gắp thức ăn bỏ vào bát nó rồi nói tiếp: "Anh Điền Nghị về sẽ đưa nó sang cho em ngay."

Thực ra Trì Khổ ăn không vô nữa. Nó vẫn buồn nôn, đầu choáng váng, vết thương trên đầu chưa lành. Nó im lặng ăn hết bát cơm rồi ngồi nhìn Đào Hoài Nam ăn.

Đào Hiểu Đông hỏi: "No rồi à?"

Trì Khổ gật đầu, động tác hơi cứng.

"Em cũng no rồi." Đào Hoài Nam nói.

"Em mau ăn phần của em đi," Đào Hiểu Đông mắng yêu, "mới ăn được có mấy miếng."

Đào Hoài Nam tỏ vẻ vô tội: "Em ăn không vào thì biết làm sao, anh đút cho em đi?"

Đào Hiểu Đông xoa đầu cậu, cười cười, nhưng vẫn bảo: "Tự ăn."

Đào Hoài Nam ăn mất nửa tiếng đồng hồ, ăn xong lại bóc một quả quýt. Cậu bóc xong đưa một nửa cho Trì Khổ, nhưng nó không nhận nên cậu lại rụt tay, tự ăn hết.

Buổi tối, Đào Hiểu Đông tắm cho cả hai đứa, bắt chúng cởi truồng vào bồn. Đào Hoài Nam trắng trẻo mũm mĩm, người còn chút thịt mềm mềm; còn đứa kia co rúm một góc như không dám động đậy, lớp da mỏng dính lộ rõ từng đốt xương, những vết thương chằng chịt khiến người ta nhìn mà phải nhíu mày.

Đào Hoài Nam với tay lấy lọ sữa tắm trẻ em, mùi sữa ngọt, tự xoa bông tắm lên người. Đào Hiểu Đông mặc kệ, đi tìm khăn tắm kỳ cọ.

Trì Khổ không dám cử động mạnh, nước nóng khiến toàn thân nó đau rát. Nó nhìn Đào Hoài Nam chà một cục bọt bông lên người, bọt nổi đầy mặt nước.

Đào Hiểu Đông nhúng ấm khăn mặt, đặt lên vai Trì Khổ, che đi bờ vai nhô xương của nó.

"Ngâm đi đã, lát nữa anh phải kỳ kỹ cho." Anh dội một gáo nước lên người nó, cười nói: "Nhìn em bẩn chưa này."

Trì Khổ ngồi trong nước, rát ngứa khắp người nhưng vẫn im thin thít.

Phần lớn thời gian, nó chẳng khác gì người câm, trơ lì và không hòa nhập nổi với thế giới xung quanh.

Đào Hiểu Đông kỳ cho nó hai lượt, né mấy chỗ toàn vết thương. Thằng bé bẩn thật, kỳ ra bao nhiêu là ghét. Anh vừa làm vừa nhớ lại lúc mình còn bé, liền bảo: "Hồi nhỏ anh cũng như em, cả mùa đông chẳng tắm lần nào, mùa hè thì lội sông."

Đào Hoài Nam chen vào: "Bố mẹ không cho xuống sông mà."

"Anh không nghe lời," Đào Hiểu Đông cười, "anh chẳng ngoan như em đâu. Bố mẹ cấm nhiều thứ lắm, ngày nào anh cũng bị đánh."

"Bố cũng bảo anh nghịch." Đào Hoài Nam rầu rĩ nhớ lại, "Bố bảo anh phá."

"Ừ, anh nghịch thật." Đào Hiểu Đông vẫn cười, nắm lấy cánh tay Trì Khổ kéo lại gần, kỳ nách cho nó. Trì Khổ không sợ nhột, chỉ không quen ai đụng chạm, càng không quen gần người khác, liền rụt tay tránh.

"Đừng nhúc nhích." Đào Hiểu Đông quát nhẹ.

Tắm rửa hơn tiếng, hai đứa nhăn hết đầu ngón tay. Đào Hoài Nam lau khô người rồi lấy ngón tay nhăn nheo quẹt lên mặt, lên môi, thấy cảm giác lạ lạ liền ngồi nghịch cả buổi.

Trì Khổ được Đào Hiểu Đông bế ra ngoài, đặt xuống ghế sô pha. Đào Hoài Nam hỏi nó: "Tay cậu nhăn chưa?"

Trì Khổ làm như không nghe thấy.

Đào Hiểu Đông mang thuốc mỡ lại, bôi lên những vết thương trên người nó. Tay đàn ông mạnh, ấn đâu đau đó. Nhưng Trì Khổ quen đau rồi, chút này chẳng thấm tháp gì.

"Sau này sáng tối đánh răng rửa mặt, tối phải tắm thêm lần nữa," Đào Hiểu Đông bôi xong ném bộ đồ ngủ cho nó, "Ở đây không được lấm lem như khỉ bùn, ở đâu có quy tắc ở đó."

Trì Khổ gật đầu, nước mũi lại trào ra, Đào Hiểu Đông đưa cho nó tờ giấy.

Tối đó, Đào Hiểu Đông ngủ với Đào Hoài Nam, còn Trì Khổ ngủ phòng riêng. Buổi tối thành phố sáng rực, tắt đèn rồi ánh đèn đường vàng vọt vẫn hắt qua cửa kính, nhìn rõ mồn một.

Đào Hoài Nam nói nhiều, lải nhải chuyện gì đó, Đào Hiểu Đông vỗ hai cái giục ngủ.

"Trì Khổ ngủ chưa anh?"

"Ngủ rồi, trẻ con ngủ hết rồi. Em là đứa trẻ con cuối cùng trong khu này chưa ngủ đấy."

Đào Hoài Nam cười hì hì: "Toàn lừa người ta."

Đào Hiểu Đông mặc kệ. Chốc sau, Đào Hoài Nam mò tay tìm tai anh trai, tìm được rồi liền véo dái tai nghịch. Đắp chăn nhỏ của mình, sắp ngủ lại sực nhớ hỏi: "Ngày mai anh Điền Nghị đưa ông Mười về được không anh?"

"Mai chưa về."

"Ngày kia?"

"Không biết."

"Ngày kìa nữa thì sao ạ?"

"Đừng nói nữa, ngủ."

Đào Hoài Nam đành nhắm mắt, trẻ con dễ ngủ, vài giây sau đã chìm vào giấc, bụng phập phồng nhịp nhàng.

Trì Khổ cứ thế sống ở thành phố, trong nhà hai anh em họ Đào.

Nó vẫn ít nói, lầm lì, mặt mũi chẳng biểu cảm.

Đào Hoài Nam lúc đầu còn nói chuyện với nó, nhưng nó cứ lờ đi nên dần cậu cũng chẳng thèm nói nữa.

Ông Mười là con chó của Đào Hoài Nam, một con Golden Retriever già quá già. Lứa ấy đẻ mười con, nó là con thứ mười, hồi bé tên Đá Tảng.

Vốn do bà nội Điền Nghị nuôi, sau khi bà mất nó ở lại nhà anh ấy. Lúc Đào Hoài Nam đến chơi, cậu quấn nó mãi, Điền Nghị dứt khoát đưa nó sang cho cậu làm bạn.

Nó già lắm rồi, Đào Hoài Nam gọi nó là ông Mười.

Đào Hiểu Đông không phải ngày nào cũng ở nhà, có hôm về rất muộn. Khi anh không ở nhà thì có cô giúp việc đến nấu cơm, giặt giũ, dắt chó đi dạo.

Đào Hoài Nam thỉnh thoảng đi theo, còn Trì Khổ chưa bao giờ.

Cô giúp việc không thích Trì Khổ, ánh mắt lộ vẻ chán ghét, chẳng buồn nhìn mặt nó. Nó vốn chẳng phải đứa được yêu thương, từ lúc sinh ra đã không ai thích. Con cái nhà họ Trì là vậy, nhìn mặt thôi cũng thấy hằn học khó ưa.

Hôm nào Đào Hiểu Đông không về, cô giúp việc ngủ ngoài phòng khách. Khi anh về thì Đào Hoài Nam ngủ với anh; anh không về thì cậu ôm chăn nhỏ sang ngủ với Trì Khổ.

Trì Khổ xoay người nhường chỗ, mỗi đứa một bên: nó sát tường, Đào Hoài Nam nằm ngoài.

Đào Hoài Nam ngủ nết xấu, có đêm trở mình một cái là lăn tõm xuống đất.

Cả hai bừng tỉnh. Đào Hoài Nam hoảng loạn sờ soạng xung quanh, lạnh lẽo và cứng ngắc, mắt chẳng thấy gì, suýt khóc vì sợ.

Trì Khổ nhoài người, đưa tay về phía cậu.

Đào Hoài Nam kêu khẽ một tiếng, không biết cái gì, sợ quá rụt lại.

Trì Khổ nhảy xuống, cũng hơi hoảng, ngồi xổm cạnh cậu: "Tôi đây."

Đào Hoài Nam sờ vào cánh tay nó, bàn tay lạnh áp xuống nền nhà. Trì Khổ lại nói: "Rơi xuống đất rồi, dậy đi."

Đào Hoài Nam bám vào tay nó đứng dậy, tay kia mò loạn. Trì Khổ leo lên giường trước, kéo cậu lên. Đào Hoài Nam sờ thấy mép giường thì cũng ngồi xuống.

"Sao tớ lại rơi xuống nhỉ?" Đào Hoài Nam mếu máo, giọng còn run run.

"Không biết." Trì Khổ cũng hoảng, đang ngủ nghe tiếng động lớn, suýt tưởng Trì Chí Đức đạp cửa vào.

Cô giúp việc ngoài phòng khách ngủ say như chết, hai đứa làm ầm thế mà chẳng nghe gì.

Đào Hoài Nam ngồi mép giường rất lâu, cúi đầu không nói, cũng chẳng nằm. Trì Khổ cũng ngồi theo.

Một lúc sau, Trì Khổ đẩy Đào Hoài Nam vào trong, bảo cậu nằm vào trong ngủ. Đào Hoài Nam bò vào, kéo chăn nhỏ đắp. Cậu sờ sờ bức tường rồi chạm nhẹ vào Trì Khổ.

Hai đứa chẳng nói câu nào, chạm tay nhau một cái rồi lại lăn ra ngủ tiếp.