LƯU Ý⚠️: Sản phẩm dựa trên ý tưởng của 🐻‍❄️ được phát triển và hoàn thiện bởi AI và 🐻‍❄️. Truyện chắc chắn sẽ có những sai sót về lịch sử nên mong mọi người góp ý cho 🐻‍❄️ để sửa. Các nhân vật hoàn toàn hư cấu, mọi sự trùng hợp đều là ngẫu nhiên.
———————————————————————————
Chiều tháng Ba năm 1954, nắng Hà Nội vẫn còn se lạnh. Trung Thụy ngồi trong gian nhà nhỏ bé, ánh mắt đăm chiêu nhìn ra sân vườn đầy lá vàng. Trong lòng cậu, một cảm giác bất an mơ hồ cứ thế len lỏi như những đám mây đen đang tụ lại trên bầu trời thủ đô.

Hai mươi tuổi đời, Thụy đã chứng kiến biết bao thăng trầm của đất nước. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước, từ nhỏ cậu đã được cha mẹ dạy dỗ về lòng yêu nước, về tinh thần đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Cha cậu, ông Trung Nghị, là một thầy thuốc có tiếng tăm, từng tham gia nhiều hoạt động bí mật chống Pháp và chính quyền Mỹ-Ngụy trong Sài Gòn. Mẹ cậu, bà Phạm Thị Lan, xuất thân từ một gia đình Nho học, luôn giáo dục các con về lý tưởng sống cao đẹp.

Ngôi nhà trên phố Hàng Bạc nơi gia đình Thụy sinh sống đã chứng kiến bao cuộc họp bí mật, bao lần giấu giếm tài liệu quan trọng. Những bức tường cũ kỹ như thấm đẫm cả máu và nước mắt của những người con yêu nước. Thụy lớn lên trong bầu không khí ấy, tâm hồn cậu từ sớm đã thấm nhuần tình yêu đất nước sâu sắc.g

Nhưng hôm nay, có điều gì đó khác thường. Từ sáng sớm, Thụy đã nhận thấy những ánh mắt lo lắng của cha mẹ. Họ thì thầm với nhau những câu chuyện mà cậu không thể nghe rõ được. Có lúc, Thụy bắt gặp mẹ đang rưng rưng nước mắt trong bếp, nhưng bà lại vội lau khô và tỏ vẻ bình thường khi thấy con trai.

"Thụy ơi, con vào đây với mẹ một chút," tiếng mẹ gọi từ trong phòng làm Thụy giật mình.

Cậu bước vào phòng, thấy cha mẹ đang ngồi đối diện nhau, khuôn mặt đều mang vẻ nghiêm trọng. Cha cậu, một người đàn ông năm ngoài bốn mươi với mái tóc đã điểm bạc, ánh mắt sâu thẳm và đôi bàn tay gầy guộc vì làm việc nhiều, đang cầm trong tay một lá thư.

"Con ngồi xuống đây," cha nói, giọng trầm và trầm tư.

Thụy ngoan ngoãn ngồi xuống chiếc ghế gỗ cũ, trái tim đập thình thịch vì lo lắng. Cậu có linh cảm rằng điều gì đó rất tệ sắp xảy ra.

"Thụy à," cha bắt đầu, giọng nói có phần nghẹn ngào, "cha biết con đã lớn rồi, đã hiểu được nhiều việc xung quanh. Nhưng có những điều, dù cha không muốn, nhưng cũng phải nói cho con nghe."
Mẹ cậu ngồi bên cạnh, đôi mắt đã ướt đẫm nước mắt. Bà đưa tay nắm lấy tay con trai, cảm giác ấm áp ấy khiến Thụy cảm thấy an toàn hơn, dù chỉ là thoáng qua.

"Con à, tình hình hiện tại rất phức tạp," cha tiếp tục. "Những hoạt động của gia đình chúng ta đã bị phát hiện. Bọn Mỹ đã có danh sách những người họ nghi ngờ, và tên của cha... và cả con, đều có trong đó."
Câu nói như tia sét đánh vào đầu Thụy. Cậu biết điều này có thể xảy ra, nhưng khi nó thực sự đến, cậu vẫn cảm thấy choáng váng. Những năm qua, dù chỉ là một học sinh, nhưng Thụy cũng đã tham gia một số hoạt động nhỏ, như phát tờ rơi, chuyển tin tức bí mật cho các anh chị trong tổ chức.

"Vậy... chúng ta sẽ phải làm gì, cha?" Thụy hỏi, giọng nói run run.

"Cha và mẹ đã quyết định," cha nhìn thẳng vào mắt con trai, "chúng ta sẽ không chạy trốn. Chúng ta sẽ ở lại và đối diện với những gì sắp tới. Đó là cách duy nhất để giữ gìn danh dự của gia đình, và cũng là cách thể hiện lòng yêu nước của chúng ta."

Thụy cảm thấy lòng ngực như có ai đó đang siết chặt. Cậu hiểu ý nghĩa của quyết định này. Ở lại có nghĩa là họ sẽ phải đối mặt với việc bị bắt, tra tấn, thậm chí có thể là cái chết. Nhưng cậu cũng hiểu rằng, đây là con đường mà gia đình họ đã chọn từ lâu.

"Con có sợ không?" mẹ hỏi, giọng nói dịu dàng nhưng đầy lo lắng.

Thụy nghĩ một lúc, rồi lắc đầu. "Con không sợ, mẹ ạ. Nếu đây là con đường mà gia đình chúng ta phải đi, thì con sẽ đi cùng cha mẹ."

Cha mẹ cậu nhìn nhau, rồi cùng mỉm cười một nụ cười đầy tự hào lẫn đau khổ. Họ biết rằng con trai của họ đã thực sự trưởng thành.

Đêm hôm đó, gia đình Thụy cùng nhau ăn bữa cơm cuối cùng trong ngôi nhà trên phố Hàng Bạc. Họ không nói nhiều, nhưng mỗi cử chỉ, mỗi ánh mắt đều chứa đựng tình cảm sâu sắc. Mẹ Thụy nấu những món ăn mà cậu thích nhất, còn cha cậu kể về những kỷ niệm thời thơ ấu của Thụy.

"Con nhớ không, lúc con lên ba tuổi, có lần con bị sốt cao," cha kể, giọng nói ấm áp, "cha đã thức suốt đêm chăm con. Lúc đó cha nghĩ, cha sẽ làm tất cả mọi thứ để bảo vệ con, để con có một tương lai tốt đẹp."

"Bây giờ thì sao, cha?" Thụy hỏi.

"Bây giờ, cha vẫn nghĩ như vậy," cha mỉm cười.

"Nhưng tương lai tốt đẹp mà cha muốn cho con, không chỉ là cuộc sống an toàn, mà là một cuộc sống có ý nghĩa. Và đôi khi, để có được cuộc sống có ý nghĩa ấy, chúng ta phải trả giá."

Khi đồng hồ điểm mười hai giờ đêm, cả gia đình đều biết rằng những người lính Mỹ có thể sẽ đến bất cứ lúc nào. Họ ngồi trong phòng khách, nắm tay nhau, cùng hát khẽ những ca khúc yêu nước mà họ đã học thuộc lòng từ nhỏ.

Khoảng ba giờ sáng, tiếng gõ cửa dồn dập vang lên. Tiếng la hét bằng tiếng Pháp xen lẫn tiếng Việt vọng từ ngoài đường. Thụy cảm thấy tim mình đập mạnh đến mức như muốn nhảy ra khỏi lồng ngực.

"Chúng đến rồi," cha thì thầm.

Họ không có nhiều thời gian để chuẩn bị. Cánh cửa gỗ cũ kỹ bị đạp vỡ, và những người lính Pháp cùng với một số tay sai Việt Nam xông vào nhà. Ánh đèn pin chiếu loáng loáng, tạo nên những bóng đen kỳ dị trên tường.

"Trung Nghị! Ra đây!" một giọng nói thô lỗ vang lên bằng tiếng Việt pha lẫn giọng giọng lơ lớ của tiếng Anh.

Cha Thụy đứng dậy, bình tĩnh bước ra. Mẹ cậu và Thụy theo sau. Thụy nhìn thấy khoảng năm, sáu người lính, trong đó có một sĩ quan người Mỹ và một người Việt Nam mặc quân phục khác biệt.

"Các ngươi bị bắt vì tội chống lại chính quyền, tham gia các hoạt động phản động," người Việt Nam kia nói, giọng lạnh lùng.

Thụy nhìn cha mẹ mình. Cha cậu vẫn giữ được vẻ bình tĩnh, còn mẹ cậu tuy run sợ nhưng vẫn cố gắng đứng thẳng người.

"Chúng tôi đã sẵn sàng," cha nói.

Họ bị bịt mắt, còng tay và đẩy ra khỏi ngôi nhà. Trước khi đôi mắt bị bóng tối che phủ hoàn toàn, Thụy quay lại nhìn lần cuối ngôi nhà nơi cậu sinh ra và lớn lên. Những cửa sổ gỗ quen thuộc, khu vườn nhỏ với cây ổi già, tất cả như in sâu vào trí nhớ cậu.
Trên đường đi, Thụy nghĩ về những gì sắp xảy ra. Cậu biết rằng cuộc sống của mình sắp thay đổi hoàn toàn, có thể sẽ không bao giờ được trở về ngôi nhà ấy nữa. Nhưng trong lòng, cậu vẫn cảm thấy một niềm tự hào nhỏ nhoi. Gia đình cậu đã chọn con đường đấu tranh vì lý tưởng, và dù phải trả giá đắt, nhưng họ vẫn giữ được phẩm chất cao đẹp của người con dân Việt Nam.

Họ không biết họ sẽ đi bằng phương tiện gì, đi đến đâu, đường đi như thế nào vì đây đều là mục đích của bọn lính, để họ có trốn thoát cũng không biết đường trở về. Thụy không biết rằng, đây chỉ là bước đầu của một hành trình dài đầy khổ đau, và ở phía trước, đang chờ đợi cậu những thử thách mà cậu chưa bao giờ có thể tưởng tượng được.

Nhà tù hiện ra trước mắt Thụy như một con quái vật khổng lồ nuốt chửng ánh sáng. Những bức tường cao dày đặc, màu xám xịt, được xây bằng gạch nung và xi măng, tạo nên một pháo đài kiên cố khó xuyên thủng. Trên đỉnh tường là những rào thép gai nhọn hoắt, còn những tháp canh cao tại các góc có lính gác với súng trường, ánh mắt chằm chằm như những con chim săn mồi.

Khi bước qua cánh cổng sắt nặng nề, Thụy cảm thấy một luồng khí lạnh thấm vào xương cốt. Âm thanh của cánh cổng đóng lại phía sau, tiếng kim loại va chạm vang vọng trong không gian, như thể đang khóa chặt vận mệnh của những con người bất hạnh được đưa vào đây.

Cha mẹ Thụy bị tách riêng ngay từ cổng vào. Cậu chỉ kịp nhìn thấy mẹ quay lại với ánh mắt đầy nước mắt, còn cha với gương mặt nghiêm nghị gật đầu với con trai, như muốn truyền đạt một thông điệp: "Hãy mạnh mẽ lên, con trai."

"Đi thẳng! Không được ngoảnh lại!" tiếng hét bằng tiếng Anh của một tên lính canh vang lên, đồng thời một cùi súng húc mạnh vào lưng Thụy.

Cậu loạng choạng bước theo những tù nhân khác trên con đường đá tẩm ướt. Xung quanh, những tòa nhà giam thấp tầm, tối tăm, với những cửa sổ nhỏ xíu có song sắt dày đặc. Từ bên trong vọng ra những tiếng rên rỉ yếu ớt, tiếng ho khan và mùi hôi thối
nồng nặc.

Thụy được đưa vào một căn phòng để "đăng ký". Đây là một căn phòng nhỏ, chỉ có một chiếc bàn gỗ cũ kỹ và hai chiếc ghế. Phía sau bàn ngồi một người Việt Nam mặc đồng phục tù, trên ngực có đeo một miếng băng ghi chữ "quản giáo". Người này khoảng bốn mươi tuổi, gương mặt gầy gò, đôi mắt sâu hoắm và lạnh lùng.

"Tên gì?" gã hỏi, không ngước mắt lên khỏi tập hồ sơ.

"Trung Thụy."

"Tuổi?"

"Hai mươi."

"Tội danh?"

Thụy do dự một chút. Cậu không biết phải trả lời thế nào. Cuối cùng, cậu nói: "Yêu nước, đánh Mỹ cứu nước thì có tội gì thưa ngài?"

Người quản giáo ngước mắt lên, ánh mắt lạnh lùng như băng giá. "Tội chống lại chính quyền, tham gia hoạt động phản động. Án tù chung thân."

Những từ "chung thân" như búa tạ đập vào đầu Thụy. Cậu biết rằng mình sẽ phải ở đây rất lâu, có thể là cả đời, nhưng khi phải thật sự đối mặt, cậu vẫn có chút chưa chấp nhận nổi.

"Bây giờ nghe rõ," người quản giáo đứng dậy, giọng nói lạnh như dao cắt, "ở đây không phải nơi cho mày đóng vai anh hùng. Muốn sống, phải biết cúi đầu. Ai không tuân thủ nội quy, sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc. Hiểu chưa?"

Thụy gật đầu, nhưng trong mắt vẫn giữ được một tia sáng kiên định.

Cậu được đưa đến khu giam số 3, một dãy nhà dài với hàng chục phòng giam nhỏ. Căn phòng mà Thụy được chỉ định có diện tích khoảng hai mét vuông, bên trong chỉ có một chiếc giường gỗ cũ kỹ với tấm đệm mỏng như tờ giấy và một chiếc xô sắt để làm nước tiểu.

Trong phòng đã có một vài người tù khác, một người đàn ông khoảng ba mươi tuổi, râu ria um tùm, mắt sâu hoắm vì suy dinh dưỡng. Khi Thụy bước vào, người này ngồi dậy.

"Anh mới vào à?" gã hỏi, giọng nói khàn khàn.

"Vâng," Thụy đáp.

"Tôi là Minh, vào đây được ba năm rồi," người đàn ông mỉm cười chua chát. "Tội danh giống anh đấy, hoạt động chống chính quyền Mỹ-Ngụy."

Minh kể cho Thụy nghe về cuộc sống trong tù. Mỗi ngày, họ được cho ăn hai bữa với khẩu phần cơm loãng và một ít rau muống héo úa. Nước uống thì thiếu hụt và không sạch. Ai yếu đuối hoặc mắc bệnh mà không có tiền mua thuốc từ lính canh, thường sẽ chết trong im lặng.

"Quan trọng nhất," Minh nói, giọng trầm trọng, "là anh phải giữ được ý chí. Nhiều người vào đây, chỉ sau vài thángtra tấn đã không chịu nổi mà đã ly khai cộng sản. Bọn gác ở đây tàn bạo lắm, nó làm ta mất hết niềm tin, mất hết hy vọng, và rồi chờ chết."
Thụy lắng nghe một cách chăm chú. Cậu hiểu rằng cuộc sống ở đây sẽ là một thử thách khắc nghiệt, nhưng cậu quyết tâm sẽ không để mình trở thành một con người tuyệt vọng.

Đêm đầu tiên ở nhà tù là một cơn ác mộng. Tiếng rên rỉ từ các phòng giam khác vọng đến liên tục, tiếng sủa của những con chó canh gác, và âm thanh bước chân của lính canh tuần tra. Thụy nằm trên cái bục xi măng lạnh ngắt, nhìn lên nóc tù với những ô sắt hình vuông, và nghĩ về cha mẹ. Họ có còn sống không? Họ có đang ở đâu đó trong nhà tù này không?

Sáng hôm sau, Thụy được đưa đi làm việc. Công việc của cậu là khuân vác các bao gạo nặng từ kho ra xe tải. Đôi tay cậu, vốn chỉ quen với việc cầm sách vở và viết lách, nhanh chóng bị phồng rộp và chảy máu. Nhưng cậu cắn răng chịu đựng, không một lời than phiền.

Trong lúc làm việc, Thụy quan sát những tù nhân khác. Họ đều gầy gò, tiều tụy, với đôi mắt mờ mịt như đã mất hết hy vọng. Có những người trông còn trẻ, nhưng gương mặt lại già nua như ông lão. Có những người luôn miệng cầu nguyện, có người thì ngồi nhìn chằm chằm vào khoảng không.

Nhưng cũng có những người vẫn giữ được tinh thần mạnh mẽ. Họ làm việc với động tác nhanh nhẹn, mắt sáng và vẫn thỉnh thoảng trao đổi với nhau bằng những cử chỉ hoặc ánh mắt. Thụy hiểu rằng đây chính là những người mà cậu cần phải học hỏi.

Một tuần sau, Thụy có lần đầu tiên bị gọi vào phòng thẩm vấn. Đây là một căn phòng nhỏ tối tăm, chỉ có một bóng đèn leo lét treo từ trần xuống. Trong phòng có một chiếc bàn và hai chiếc ghế, cùng với một số "dụng cụ" mà Thụy không dám nhìn kỹ.
Người thẩm vấn là một sĩ quan người Mỹ trung niên, mặt đỏ gay vì rượu bia, đôi mắt xanh lạnh lùng. Bên cạnh ông ta là một người Việt Nam đóng vai phiên dịch.

"Trung Thụy," sĩ quan bắt đầu, giọng nói bằng tiếng Anh được phiên dịch sang tiếng Việt, "chúng tôi biết gia đình ngươi đã tham gia nhiều hoạt động chống lại chính quyền. Hãy khai ra tất cả những gì ngươi biết, thì có thể được giảm án."

Thụy nhìn thẳng vào mắt sĩ quan, giọng nói bình tĩnh: "Tôi không có gì để khai."

Roi nung đầu tiên đến vụt xuống lưng Thụy rất nhanh và mạnh. Cậu ngã sấp xuống, mắt nhòe đi nhưng vẫn ngẩng đầu trừng ông sĩ quan.

"Ngươi nghĩ mình đang làm anh hùng à?" sĩ quan gầm lên. "Ở đây, chúng tôi có cách làm cho ngươi mở miệng!"

Nhưng dù bị đánh đập, tra tấn bằng nhiều cách khác nhau trong hai giờ đồng hồ, Thụy vẫn không nói thêm bất cứ điều gì. Cậu chỉ lặp lại câu nói: "Tôi không có gì để khai."

Khi được đưa trở về phòng giam, Thụy gần như bất tỉnh. Minh đã chuẩn bị sẵn một chậu nước để làm sạch vết thương cho cậu. Trong lúc băng bó, Minh thì thầm: "Anh đã làm rất tốt. Nhưng đây chỉ là lần đầu. Họ sẽ còn gọi anh nhiều lần nữa."

Thụy gật đầu yếu ớt. Cậu hiểu rằng con đường phía trước sẽ còn nhiều gian khổ. Nhưng trong lòng, cậu vẫn giữ được ngọn lửa ý chí. Cậu sẽ không đầu hàng, không bao giờ.

Đêm hôm đó, nằm trên chiếc giường cứng với những vết thương đau nhói, Thụy nghĩ về cha mẹ, về ngôi nhà trên phố Hàng Bạc, về những ước mơ tuổi trẻ mà cậu đã có. Tất cả như đã trở thành quá khứ xa xôi. Nhưng cậu không hối hận. Đây là con đường mà cậu đã chọn, và cậu sẽ đi đến cùng.