Chị hai bật khóc, đưa tay vuốt tóc tôi.

Chị ba thì không nói gì, chỉ lặng lẽ cầm lấy bát cơm, chắp hai tay lẩm nhẩm: "Mẹ ơi, mẹ phù hộ cho thằng Minh, nó còn nhỏ mà đã biết thương người khác..."

Lúc đó tôi mới 9 tuổi , cần ăn nhiều để khoẻ mạnh , nhưng hai chị tôi , hai chị ấy cũng cần sức khoẻ . Tôi ngồi xuống giữa hai chị, cảm thấy lòng ấm lạ thường. Ánh đèn vàng leo lét trong phòng khách soi rõ gương mặt hốc hác của chị hai, và đôi mắt trũng sâu của chị ba – những người suốt ngày chỉ quanh quẩn với chổi, nồi niêu và bàn tay chai sạn.

Họ ăn chậm lắm. Mỗi miếng cơm như muốn rơi nước mắt. Tôi cười, dù bụng mình cũng đói cồn cào. Nhưng cái đói đó... không bằng cái cảm giác bất lực khi thấy chị mình nhịn ăn, gầy rộc từng ngày.

Chị hai khều tay tôi, giọng nhỏ xíu:

– "Mai đừng làm vậy nữa nha, em mà để dành cơm hoài... ba biết là đánh chết đó."

Tôi lắc đầu, đáp khẽ:

– "Để em nhịn. Em còn nhỏ, em chịu được. Em ăn quen rồi."

Chị ba bỗng nắm tay tôi thật chặt:

– "Không, không được. Em là con trai. Ba nói đúng, em phải mạnh, phải khoẻ. Đừng vì tụi chị mà thiệt thân."

– "Nhưng em không muốn mạnh mà bỏ mặc hai chị đâu..."

Câu nói đó khiến cả ba chúng tôi lặng thinh.

Một lúc sau, khi hai chị đã ăn xong và nằm gối đầu lên nhau ngủ thiếp đi nơi góc chiếu cũ, tôi vẫn ngồi đó, dựa vào tường, nhìn bóng mẹ và chị cả thờ mờ trên bàn thờ.

"Mẹ , Chị ơi... con là con trai, nhưng con không muốn làm người ta phải khổ vì con.

Con chỉ muốn... được thương lại, như cách con thương người khác." Nước mắt tôi rơi lã chã trên mặt.

Từ ngày mẹ mất, nhà chỉ còn toàn tiếng lách cách xoong chảo, tiếng chân của chị hai quét nhà lúc tờ mờ sáng, và giọng ba tôi quát tháo những khi say rượu.

Chị ba từng hỏi tôi một lần, vào buổi chiều khi tôi đang phụ chị nhặt rau ngoài sân sau:

– "Minh này, em có nhớ mẹ và chị Vân không?"

Tôi gật đầu.

– "Vậy em có bao giờ trách mẹ và chị không? Vì bỏ tụi mình lại sớm quá..."

Tôi không trả lời ngay. Tôi nhìn chị, rồi cúi xuống xếp lại những cọng rau rơi vãi, nhặt từng chiếc lá úa. Rồi tôi nói:

– "Em không trách họ. Em trách cái nhà này không để họ sống nổi."

Chị ba quay mặt đi, nhưng tôi thấy mắt chị đỏ hoe.

Ba tôi không phải là người không làm việc. Ông làm công trình – vác xi măng, phụ hồ, làm thợ xây. Nhưng tiền ông mang về không đều, mà cái gì cũng phải dồn cho tôi: từ quần áo mới, tập vở, tiền học thêm, đến bữa ăn riêng mỗi ngày.

Còn hai chị?

Chị hai học hết lớp 9 thì nghỉ học, vì ba nói:

"Con gái học tới đó là đủ. Học nhiều rồi cũng lấy chồng , cung phục nhà chồng thôi."

Chị ba phải xin đi làm phụ quán ăn dù chưa tới 15 tuổi, buổi chiều về người nồng mùi dầu mỡ. Mỗi khi tôi được mua đôi giày mới, hai chị đều vui vẻ... nhưng tôi biết trong mắt họ là gì. Là tuổi trẻ của họ đang bị bóp nghẹt – để giữ lại hy vọng cho tôi.

Tôi từng hỏi chị hai:

– "Nếu em không phải là con trai thì ba có còn cưng em không?"

Chị lặng đi một lúc, rồi xoa đầu tôi:

– "Cưng thì cưng vậy thôi, Minh à... Cái nhà này, từ đầu vốn đâu có ai được thương thật lòng."

Tôi lớn lên giữa những buổi tối lạnh lẽo, nơi tôi nghe tiếng chị hai khóc lén trong bếp vì bị ba mắng oan, nghe tiếng chị ba bị chửi là "gái mất nết" chỉ vì lỡ cười nói với người bạn nam cùng xóm.

Tôi muốn hét lên rằng tôi mới là người không giống ai. Tôi muốn nói rằng tôi không phải là "niềm tự hào" của ai cả.

Nhưng tôi đã im lặng.

Tôi học cách biết nhìn mặt ba để đoán tính khí.

Nếu sáng ra ba hút thuốc im lặng, thì hôm đó yên ổn. Nhưng nếu ba đã bắt đầu càu nhàu từ sớm, tôi phải tự hiểu: "Hôm nay đừng để gây ra lỗi gì."

Một lần, chị ba đi làm về trễ vì tan ca muộn. Ba cầm cây chổi đánh tới tấp, mắng chị là "đồ con gái lang chạ", là "con quỷ vô dụng". Tôi nhào tới che cho chị, bị ba tát mạnh đến mức đầu đập vào mép bàn, bật máu.

Chị ba ôm tôi, khóc như thể muốn đứt hơi:

– "Em đừng làm vậy nữa... em là con trai... ba sẽ giận em hơn..."

Tôi lau máu trên trán, lắc đầu:

– "Em không sợ. Em mà không làm vậy... chị sẽ đau hơn em nhiều."

Tối hôm đó, lần đầu tiên tôi thấy chị hai lén lấy chén cơm của mình, chia làm hai phần, lặng lẽ để trước giường tôi và chị ba.

Không ai nói gì. Nhưng tôi biết, chúng tôi – ba đứa trẻ trong căn nhà ấy – đang gồng gánh nhau mà sống.

Năm tôi lên lớp 7, tôi phải xin nghỉ học một tuần vì ba bắt tôi đi phụ hồ với ông.

Ba bảo:

"Đàn ông thì phải biết làm việc nặng. Mày mà cứ học lóc nhóc mấy cái môn vẽ vời, sau này chỉ có nước đói."

Tôi lặng thinh.

Bàn tay tôi chai sạn từ ngày đó. Tôi học cách trộn xi măng, bê gạch, dùng xẻng. Tôi về nhà với bộ quần áo bê bết bùn đất, vai rã rời, cổ rát vì nắng.

Chị hai nhúng khăn lau mặt cho tôi, vừa lau vừa run tay.

Chị ba giặt đồ tôi bằng tay trần, dù nước xi măng lạnh ngắt.

Tôi cúi đầu ăn bữa cơm nguội mà chị nấu sẵn. Cơm trắng, muối mè. Vậy thôi mà ngon đến lạ.

Tôi được gọi là "thằng con trai duy nhất" như một niềm kiêu hãnh. Nhưng thực chất, tôi chỉ là một cái cọc gỗ người ta dựng lên để treo tất cả kỳ vọng của dòng họ.

Tôi phải học giỏi, cư xử đúng mực, không được than thở, không được yếu đuối.

Tôi từng bị ba đập vỡ bảng vẽ chỉ vì ông thấy tôi vẽ bông hoa.

"Con trai gì mà đi vẽ hoa? Bộ mày muốn làm đàn bà à?"

Tôi chỉ cúi đầu. Không phản kháng. Không khóc.

Tôi từng thèm được học đàn, nhưng tôi im lặng.

Tôi từng muốn có một sinh nhật nhỏ – chỉ cần bánh mì và cây nến – nhưng không ai nhớ.

Tôi sống... không phải vì mình. Mà vì tôi không muốn chị hai và chị ba phải thấy tôi gục ngã.

Vì nếu tôi – người duy nhất còn được đi học – mà gục... thì ai sẽ mang lại hy vọng cho họ?

Tôi không biết sau này mình sẽ thành người thế nào.

Tôi chỉ biết, nếu có kiếp sau, tôi mong mình được làm một cô bé gái.

Không phải vì tôi ghét làm con trai.

Mà vì... nếu tôi là con gái, tôi sẽ không phải mang trên vai những kỳ vọng đến mức quên mất mình là ai.

Tôi sẽ học được cách khóc to.

Hét lên.

Và được người khác ôm vào lòng, nói rằng:

"Không sao đâu, cứ yếu đuối một chút cũng được."