Thực hiện: GV Huỳnh Quang Sơn
Đơn vị: THPT Long Phước

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tổng hợp các quy tắc – nguyên tắc, chuẩn mực xã hội nhờ nó con người tự giác điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp với lợi ích và hạnh phúc của con người, với tiến bộ xã hội trong quan hệ cá nhân – cá nhân và quan hệ cá nhân – xã hội.
Hiện nay, bên cạnh nhiều học sinh (HS) học giỏi – sống tốt, không ngừng hướng đến cái chân – thiện – mĩ, đem lại hạnh phúc lớn cho gia đình và xã hội vẫn còn một bộ phận HS thiếu ý thức rèn luyện, tu dưỡng đạo đức. Các em nhận thức về đạo lí, hiện tượng đời sống vẫn hạn chế, nông nổi,... nên chỉ từ vụ việc đơn giản dẫn đến phức tạp, gây ra những vụ đâm chém, đánh nhau, làm mất tình hình an ninh trật tự, thậm chí dùng hung khí gây thương tích nặng và tử vong cho bạn bè, kể cả người thân trong gia đình một cách đáng tiếc. Nguyên nhân sự xuống cấp về đạo đức ở một bộ phận HS thật quá đa dạng. Nhưng cũng từ đây, nhiều quan niệm tích cực được đề xuất : Phải đẩy mạnh phối hợp giữa nhà trường – gia đình – xã hội và các tổ chức đoàn thể trong việc giáo dục đạo đức, pháp luật, kĩ năng sống cho HS. Sự phối hợp này phải thể hiện bằng những việc làm cụ thể và thiết thực mà nhà trường phải đóng vai trò chủ động. Đúng vậy, đã đến lúc chúng ta phải thay đổi quan điểm về quản lí, áp dụng biện pháp kỉ luật nghiêm khắc đối với HS... để HS được học tập và rèn luyện trở thành những công dân hữu ích cho xã hội.
Nhiệm vụ trọng tâm năm học 2010 – 2011 cũng tiếp tục đề cao công tác giáo dục đạo đức cho HS : Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện 03 cuộc vận động và 01 phong trào : cuộc vận động "Hai không", cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", cuộc vận động "Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo", phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực". Tổ chức tổng kết 4 năm cuộc vận động "Hai không" trong toàn ngành giáo dục. Mở rộng và nâng cao chất lượng phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" nhằm tạo môi trường giáo dục lành mạnh.
"Trường học thân thiện" đương nhiên giáo viên chủ nhiệm (GVCN) phải "thân thiện" với tổ chức Đoàn thanh niên (ĐTN) trong trường, thân thiện với Ban đại diện cha mẹ HS, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội thuộc địa bàn hoạt động của nhà trường. Nhà trường hơn bao giờ hết không thể đứng độc lập, cần có sự phối hợp, liên kết với nhiều ngành khác thì mới giáo dục tốt HS hơn được.
Qua chuyên đề Sự phối hợp giữa GVCN với tổ chức đoàn, trong nhà trường; Hội cha mẹ HS, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội trong việc giáo dục đạo đức HS, chúng tôi sẽ đưa ra những kinh nghiệm thực tiễn để góp phần tham luận cùng đồng nghiệp. Vì xuất phát từ kinh nghiệm nên chuyên đề này chỉ nhấn mạnh những điều thực sự đã áp dụng hiệu quả tại nhà trường của chúng tôi.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở của vấn đề
Giáo sư Hồ Ngọc Đại khẳng định: Gia đình, nhà trường và xã hội luôn được coi là "tam giác" giáo dục quan trọng đối HS. Điều đó có nghĩa cái kiềng ba chân ấy sẽ trở nên khập khiễng, nếu thiếu bất kì chân nào.
Thực tế đã và đang có sự phối hợp thiếu sự nhịp nhàng :
+ Về phía nhà Nhà trường: Những năm qua, bệnh thành tích trong ngành giáo dục ít nhiều có làm sa sút niềm tin vào hiệu quả giáo dục và uy tín nhiều mặt của thầy giáo đôi khi bị sa sút...
+ Về phía Đoàn trường: Hoạt động Đoàn còn mang nặng tính hình thức, hoạt động ngoại khóa chưa phong phú và tích cực, chưa có sân chơiđể giáo dục kĩ năng sống cho HS trong ứng xử với các mối quan hệ.
+ Về phía phụ huynh HS : Gia đình thu nhập kinh tế cao hay thấp cũng vẫn lao vào bươn chải, nhiều khi họ không có thời gian để chia sẻ với con; hoặc quá nuông chiều, quá kì vọng. Trong việc dạy dỗ con mình thì "con học yếu tự thầy, con hư tự trường". Không ít cha mẹ khi được thông báo về tình hình của con mới giật mình bởi mọi chuyện đã đi quá tầm kiểm soát của họ, thậm chí chỉ biết chắp tay vái lạy con...
+ Về Xã hội: Đã xâm nhập vào trong trường học; tình trạng thiếu văn hóa giao thông, nghiện Internet, lười học... nay lại lún sâu vào tệ nạn Bạo lực học đường. Nghịch lí thay đôi khi hiện tượng này xảy ra cả ở nữ sinh. Nhiều HS xem đánh nhau để thỏa ý thích, sinh ra bệnh vô cảm.
Ngày 03/10/2010 BGD & ĐT có công văn Số 4556/BGDĐT-NGCBQLGD V/v tổ chức Hội thảo "Công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông" thể hiện sự chỉ đạo kịp thời của ngành giáo dục đối với công tác hết sức khó khăn này. Phòng Trung học sở GD – ĐT Đồng Nai đã định hướng cho các trường THPT tìm hiểu sâu về công tác chủ nhiệm không ngoài mục đích chỉ đạo các trường xây dựng tốt môi trường giáo dục thân thiện để giáo dục đạo đức HS có hiệu quả cao.
Như vậy, nhà khoa học đã dày công tạo ra con đường để quản lí giáo dục quốc gia theo chiều hướng tích cực, nhà quản lí giáo dục đã lựa chọn con đường ấy. Vấn đề còn lại là GVCN lớp phải biết tin tưởng, suy nghĩ và hành động trong sự phối hợp nhịp nhàng với cả hệ thống chính trị xung quanh nhà trường. GVCN lớp phải cụ thể hóa những chủ trương, những công trình nghiên cứu có giá trị lớn lao, giàu ý nghĩa. Cố nhiên sự cụ thể hóa ấy phải có điểm sáng riêng và có hiệu quả thiết thực.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp phối hợp công tác
a) Công tác chủ nhiệm
Trong tam giác giáo dục, GVCN là người chủ động. Vì vậy, GVCN phải làm tốt công việc từ đơn giản đến phức tạp của mình.
Trước hết, chúng tôi thường xuyên ý thức GVCN phải thật sự là tấm gương về nhân cách cho HS. Người GV phải yêu nghề, yêu ngành và giáo dục nhân cách HS từ trong tư chất của mình. Tác phong sinh hoạt, làm việc hằng ngày phải mang tính sư phạm, tính khoa học. Tư cách đạo đức được thể hiện qua ngôn ngữ giao tiếp phải giản dị, trí tuệ, tình cảm và có tính thuyết phục. Thầy giáo không thể đến trường mang dép giẫm đạp lên quai, không thể để tóc dài... trang phục phải gọn gàng, mô phạm. Chúng tôi thường dặn HS hiểu đúng ý nghĩa câu nói: ăn cho mình, mặc cho người, HS đã có nhiều chuyển biến đáng ghi nhận về trang phục. Dù ở trạng thái tâm lí thế nào thì GV khi vào lớp cũng phải nở nụ cười và ánh mắt thân thiện, ổn định tổ chức lớp không sơ cứng mà phải linh hoạt sao cho HS thấy lúc nào thầy cô cũng chia sẻ được vui, buồn với tập thể lớp. Những việc vừa nêu tuy nhỏ nhưng tính chất rất lớn.
Phải phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Ngành giáo dục, Ban giám hiệu, đoàn thể, kế hoạch của lớp, chi đoàn. GVCN phải ý thức mình là hiệu trưởng của một lớp. Một số đồng nghiệp còn hiểu lầm về quan niệm này. Với chúng tôi, danh từ ấy như nhắc nhở GVCN vào đầu năm học cần phổ biến và phân tích nội quy HS cùng các điều cấm để HS hiểu đúng và hiểu sâu. Trong năm học giúp HS hiểu tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, truyền thống, ý nghĩa các ngày lễ lớn... qua đó giáo dục lẽ sống cao đẹp cho các em. Chỉ có hiểu biết mới gợi được hiểu biết, không để HS rơi vào tình trạng sống trong thời đại thông tin được tri nhiều mà không thật sự thức.
GVCN tổ chức thực hiện và thực hiện tốt các công việc liên quan đến lớp và HS do hiệu trưởng chỉ đạo hàng tuần, hàng tháng, học kì. Muốn tạo môi trường thân thiện, muốn tránh bạo lực học đường, thiết tưởng công việc chỉ đạo này là khởi đầu của mọi khởi đầu, là phòng bệnh từ xa.
+ Nắm chắc và tin tưởng vào kế hoạch của hiệu trưởng. Triển khai và dùng uy tín, quyền hạn của mình để quyết định các công việc. HS thực thi công việc với tất cả trách nhiệm của mình. Chuyển tải được khối lượng công việc đầu tuần sẽ định hướng tốt cho phong trào thi đua của lớp.
+ Phải tìm hiểu hoàn cảnh, tâm lí, phải tạo cho HS tâm sự trực tiếp hoặc gián tiếp với GVCN. Một trong những cách làm là chúng tôi gửi cho các em biểu mẫu, ngay từ đầu năm, GVCN đã nắm được một số chi tiết như :Đoàn viên? Có hoàn cảnh khó khăn nào ảnh hưởng đến học tập? Gia đình đang có mấy anh chị em học phổ thông? Năm trước học lớp nào? GVCN cũ? Năng khiếu cá nhân? Bạn thân nhất trong lớp? Định thi vào trường chuyên nghiệp nào? Học tập thấy khó nhất các môn nào? Biện pháp tự khắc phục ra sao? Có nhận xét gì về tập thể lớp đang học? Có đóng góp ý kiến gì cho sự đi lên của lớp? Có đóng góp ý kiến gì với GVCN mới? Nắm rõ hoàn cảnh HS, GVCN sẽ có kế hoạch đề nghị cấp học bổng..., hướng nghiệp nghề, chia sẻ vui buồn, hướng dẫn cách học từng môn khó đối với HS, chủ động trả lời những câu hỏi đột xuất của đồng nghiệp, hiệu trưởng, đặc biệt là của công an địa phương khi họ điều tra tội phạm, khi HS cúp tiết... Lắng nghe HS tâm sự là gặt hái rất nhiều ý kiến hay để rồi thầy trò hiểu nhau và giúp GV bộ môn chia sẻ với HS, cuốn hút HS có trách nhiệm và gắn bó với lớp V.v... Mặt khác có một số chi tiết bổ sung vì những định hướng trong sổ chủ nhiệm (in sẵn) in không đầy đủ : Phương tiện đến trường của HS? dự kiến thi Đại học, cao đẳng? Số điện thoại cần báo gấp? Diện ưu tiên? nghề nghiệp cha (mẹ)? Địa bàn cư trú? năng khiếu? Khi cần báo tin số điện thoại?
Do biết hoàn cảnh HS, chúng tôi đã có cách tạo cho HS biết tự tin mà vươn lên trong học tập và cuộc sống. Tôi thường kể gương người thật, việc thật cho các em noi theo.
Trong từng tháng, chúng tôi vẫn theo dõi phụ huynh chủ động, không chủ động quan tâm đến con em là bao nhiêu? Phụ huynh chưa thiện chí hợp tác có mấy người.
+ Quá trình làm chủ nhiệm lớp là quá trình phải có phương pháp làm việc chuẩn xác, xử lí tình huống sư phạm khéo léo của một GVCN nói riêng và GV nói chung :
ü Trong khi dạy học, chúng tôi thấy một nữ học sinh (ở bàn đầu ) ngồi xem chỉ tay cho bạn bên cạnh một cách say sưa, tuy bất bình nhưng chúng tôi không thể hiện. Vẫn giữ vẻ mặt vui vẻ và giọng nói thân thiện, chúng tôi gọi em trả lời câu hỏi bất ngờ (Không có trong kế hoạch bài dạy).
· Em hãy cho biết vân tay con người có đặc điểm gì?
· HS trả lời (thái độ vui vẻ vì không bị thầy phê bình): Dạ thưa thầy vân taycon người chẳng ai giống ai cả ạ!
· Như vậy, em cũng có thể hiểu mỗi một nhà văn đích thực, đầy tài năng, sáng tác của họ luôn tạo ra một loại vân chữ, điều đó chính là phong cách nhà văn.
· HS vừa ngồi xuống lại nói chuyện, chúng tôi tiếp tục công việc của mình : Để hiểu phong cách của nhà văn Nam Cao, chúng ta hãy đọc sách giáo khoa mục 3, thầy mời em A (vẫn là em mới phát biểu) đọc, riêng các em khác đọc bằng mắt.
· Trong khi em A đọc, thấy âm lượng quá nhỏ, tôi nói em A dừng đọc và hỏi 1 em B cuối lớp: em có nghe bạn A đọc không?B : dạ không ạ!
· Chúng tôi nói tiếp: Vậy em A hãy tăng Volume lên
· Em A đã thực hiện tốt yêu cầu của chúng tôi và không mất trật tự nữa.
Không khí lớp học vui vẻ, hấp dẫn, thú vị. Không khí ấy khiến các em tập trung trong sự vui vẻ, không phải tập trung như không khí thánh đường – không khí mà ai đó trong đồng nghiệp cho rằng lí tưởng.
ü Khi gặp phụ huynh HS cá biệt, chúng tôi vừa khen mặt tốt của em đó, vừa nêu mặt hạn chế, vừa tinh tế gợi phụ huynh cách quản lí con có tác dụng, mang tính sư phạm. Cách làm việc với tinh thần hợp tác, gần gũi, tự tin... khiến phụ huynh hơi bất ngờ vì tưởng gặp GVCN sẽ nghe than vãn, trách móc. Tôi không tán thành việc đồng nghiệp khoe sự tận tình của họ: Gặp phụ huynh không dưới 20 lần. Hình như vô tình họ đã hành dân. HS cá biệt càng bất ngờ và hôm sau biết sửa sai vì như đã thấy GVCN đối xử bao dung, độ lượng. Phẩm chất này khiến HS quý thầy hơn, ảnh hưởng của thầy với HS cá biệt và bạn của em quả là không nhỏ.
ü Chúng tôi luôn sáng tạo các biểu mẫu để phục vụ cho công tác: Từ tờ giấy mời họp đến nắm thông tin giáo viên về tình hình lớp trước khi họp, các biểu mẫu báo cáo...
ü Phát huy dân chủ của HS trong các hoàn cảnh, cuối tháng hay cuối năm các em đều có quyền tham gia đánh giá hạnh kiểm của nhau và tất nhiên các em được đánh giá về hạnh kiểm bản thân trước.
Để tạo môi trường thân thiện góp phần giáo dục đạo đức HS, chúng tôi thường lồng ghép qua môn dạy. Với giáo viên Ngữ văn việc làm này có nhiều ưu thế.
+ Khi HS không thuộc bài, đôi lúc chúng tôi có thể thay vì phàn nàn lại bằng thái độ khéo léo để chia sẻ với HS. Đây cũng là nguyên tắc định vị
Chẳng thể nào trọn vẹn niềm vui
Nếu còn một bài phải cho điểm thấp.
Ở đấy tấm lòng tôi thiếu hụt
Chấm điểm cho em, tôi nhận điểm chính mình!
Có vài em phía trái lớp, mặt buồn như tội lỗi của chính em; có đôi ba em phía phải, mắt hơi đỏ. Tôi cho đó là nỗi buồn tích cực.
+ Dạy hoạt động ngoài giờ lên lớp, GVCN có thể đọc, ngâm thơ cho các em. Chủ đề tháng 11, HS và GV tranh thủ đọc ( ngâm ) một số bài thơ hay về đề tài Nhà giáo:
Trang sách mở như cánh chim bay cao, bay xa,
Mỗi dòng chữ là chặng đường đi ngắn, đi dài thăm thẳm.
Dù bé bỏng li ti như bụi rơi phấn trắng,
Dù nhẹ nhàng bỗng trầm như lời thầy (cô) giảng mỗi ngày qua.
Không có bụi phấn rơi, không có âm thanh tiếng nói,
chẳng thể có đường đi, chẳng thể có tầm bay.
Ta thường giẫm lên trên bụi phấn li ti,
và thường lãng quên âm thanh lời thầy cô một thuở.
Hãy nhớ! Có cái lớn lao nào không từ cái bé nhỏ sinh ra.
+ Học mà chơi, chơi mà học hơn bao giờ hết phải áp dụng ngay vào giờ giáo dục pháp luật. Chẳng hạn, chúng tôi nói vui với HS:
Trông cách đi xe rồi mới chọn bạn đời.
ü Người hay phóng xe lạng lách, đánh võng :
Người này rất lãng mạn và cũng rất nhiều khi... lãng nhách! Anh ta có nhiều khi xem thường tính mạng của người khác và của chính mình. Vậy chắc gì anh ta quý trọng tính mạng của bạn?
ü Người hay vượt đèn đỏ:
Người này háo thắng, nhưng nhanh nhẹn. Dù vậy, "Dục tốc bất đạt", đi nhanh như thế e có ngày phải vào nhà thương, nhà đá, hoặc tệ hơn là nhà xác, bỏ bạn bơ vơ đấy!
ü Người chạy "nẹt pô"...
ü Người hay trang trí xe lòe loẹt...
+ Chúng tôi quan niệm rằng: Phải luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu HS. Mỗi tuần nên có một hai câu chuyện về Nghệ thuật sống để kể cho các em nghe qua đó tác động đến tình cảm và hành động của các em theo chiều hướng tích cực.
Kiểm tra và xử lí vi phạm: Hai quá trình gắn kết
+ Kiểm tra vi phạm qua sổ tổ trưởng, sổ đầu bài, thông báo của Đoàn trường, qua các em HS cùng lớp, qua GV bộ môn (Nhiều năm qua, GV bộ môn đã cận kề cùng GVCN chúng tôi trong việc theo dõi chuyên cần HS và truy bài. GVCN phải có uy tín và tình cảm để các GV dạy bộ môn chia sẻ khó khăn). GVCN ghi nhận khiếm khuyết của các em vào sổ riêng, và xem HS vi phạm lần đầu hay nhiều lần. Khuyết điểm mới hay lặp lại. Tự đoán định lí do vi phạm của các em trước khi gặp, xử lí HS.
+ Xử lí vi phạm: Hình thức gặp riêng. GV lắng nghe HS trình bày. Suy nghĩ, phân tích điều nào HS trung thực, điều nào không? Chúng tôi gặp HS và phát hiện em nói dối : Bà nội chết để nghỉ học đi chơi ba ngày.
Xử lí vi phạm theo Quyết định 1118/QĐ của Bộ Giáo dục ký ngày 1 – 12 – 1987. Quy định này có sự kết hợp giữa tình và lí HS vi phạm để HS có cơ hội sửa chữa. Tuyệt đối tránh tùy tiện làm sai rồi cho là làm sáng tạo.
+ GVCN nên theo dõi giúp đỡ sau khi HS nhận mức kỉ luật nhất định. Đối xử với HS vi phạm bình đẳng với các HS khác trong việc dạy học, kiểm tra, tránh để HS suy nghĩ GV định kiến. Đó là hình thức giáo dục trong tập thể và bằng tập thể. Nhờ HS là bạn thân của HS cá biệt để góp phần cảm hóa thêm. Có thể khen thưởng, động viên nếu HS vi phạm có tiến bộ.
b) Sự phối hợp giữa GVCN với Đoàn trường
Đoàn trường có nhiều ưu thế đối với việc giúp GVCN. Đoàn tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng (cụ thể hơn là giáo dục đạo đức HS). Nhận thức đúng dẫn đến hành động đúng
Giáo dục "nền nếp – kỉ cương – tình thương, trách nhiệm", đặc biệt là giáo dục cách nhận thức, cách sống cho HS qua các ngày lễ lớn, các phong trào học tập, văn nghệ, thể thao, về nguồn. Đoàn kết hợp với các cơ quan chức năng hỗ trợ khó khăn cho đoàn viên.
Đoàn trường có khả năng tập hợp đoàn kết đoàn viên, thanh niên vào các hoạt động bổ ích qua đó giáo dục tư tưởn: Giáo dục kĩ năng sống qua từng giao tiếp nhỏ...
Đoàn kết nạp thanh niên vào tổ chức Đoàn để góp phần xây dựng Đoàn và Đảng.
Những năm gần đây, do có sự cải tiến về chế độ làm việc, Đoàn có thêm thời gian tham gia sâu vào công tác thi đua, giáo dục HS cá biệt và đã hoàn thành tốt công việc được giao. GV mạnh dạn đánh giá đúng về lớp, đó là điều có lợi nhất cho lớp chủ nhiệm.
GVCN (kể cả GV hết tuổi Đoàn) phối hợp với Đoàn
Thực hiện tốt công tác thi đua; Phân định ý nghĩa khái niệm thi đua với bệnh thành tích...
Giới thiệu giúp Đoàn những em HS có khả năng ứng xử, khả năng văn nghệ... để Đoàn xây dựng hạt nhân các phong trào.
Giới thiệu kết nạp Đoàn. GVCN không thờ ơ với việc phát triển Đoàn cho HS lớp mình. GV động viên HS vào Đoàn nhưng phải bằng chính kết quả phấn đấu của các em. Trước khi gởi danh sách kết nạp, chúng tôi, GVCN, thường thông qua danh sách chi đoàn lớp giới thiệu đoàn viên mới cho Đoàn cấp trên kết nạp.
GVCN tham gia dạy lớp cảm tình Đoàn, báo cáo chuyên đề, phản ánh tấm gương người tốt, việc tốt.
HS đang tuổi mới lớn, ham sự sôi nổi, thích khẳng định mình... việc tổ chức đá bóng, văn nghệ, cắm hoa, thi đua có nhiều hoa điểm 10, làm thiệp 20 – 11, về nguồn v.v... thu hút niềm phấn chấn rõ rệt của các em. GVCN cần gần gũi HS để chia sẻ với các em những giờ phút ấy. Đây là những giờ phút các em thể hiện sự hồn nhiên, trong sáng và hướng thiện, thích bộc bạch với bạn bè cũng như GVCN. Khi HS gần cái Thiện, cái Đẹp và dẹp cái xấu sẽ xa rời bạo lực và các tệ nạn xã hội khác.
Giúp Đoàn duyệt văn nghệ; Tổ chức đố vui để học; Tuyên truyền đề tài tình bạn, tình yêu; sức khỏe sinh sản vị thành niên; phòng chống các tệ nạn xã hội, quyên góp quỹ từ thiện V.v..; GVCN phải nắm được các hoạt động, các ưu, khuyết điểm ( nếu có ) của tổ chức Đoàn để vừa nhờ Đoàn giáo dục, khen thưởng HS, vừa chung sức với Đoàn khi tổ chức này mời tham gia hoạt động. Gần BCH Đoàn, GVCN chúng tôi càng hiểu HS lớp mình hơn : Từ việc hình thành nhân cách cho đến việc nhắc nhở trang phục... đều có Đoàn kề cận. GVCN càng tranh thủ sự giúp đỡ của Đoàn trường càng làm việc có hiệu quả. Thực tế GVCN không thể bám lớp liên tục nên cần báo cho Đoàn hỗ trợ giúp đỡ HS bị vi phạm nội quy.
GVCV cần nhận rõ ưu thế đăc biệt của Đoàn thanh nhiên đối với HS mà cá nhân mình không thể thay thế dù có phấn đấu hết mình. Tổ chức Đoàn thanh niên là tổ chức của tuổi trẻ. Đây là môi trường gần gũi, bằng nhiều phương pháp đã giáo dục nhân sinh quan, thế giới quan cho HS theo từng nhiệm vụ năm học mà Đoàn cấp trên và chi bộ giao phó. Những năm gần đây, Đoàn trường giáo dục kĩ năng sống cho HS, theo dõi thi đua kịp thời, sâu sát, GVCN càng phối hợp giáo dục HS thuận lợi hơn nhiều so với các năm.
Hàng năm, sau khi HS nghỉ hè, GVCN gặp Ban chấp hành Đoàn trường để lấy kết quả sinh hoạt hè của HS để theo dõi, động viên... các em. Chỉ như vậy các em mới gắn bó với phong trào Đoàn dịp hè.
c) Sự phối hợp giữa GVCN với Hội cha mẹ HS (HCMHS
Công tác chủ nhiệm phải gắn với Hội Cha mẹ HS, bởi vì Hội Cha mẹ vừa là chủ thể giáo dục con em, vừa chịu một phần trách nhiệm về giáo dục (Con hư tại mẹ tại cha, cháu hư tại bà lại cả tại ông).
– Hội gồm những bậc Phụ huynh có nhiều tâm huyết đối với thầy và trò. Hội giáo dục HS bằng kinh lịch cuộc sống, bằng tư cách cha ông. Với nhà trường, Hội luôn thấu hiểu và chia sẻ kịp thời, sâu sắc những khó khăn lớn và động viên kịp thời thầy và trò trong giảng dạy và học tập.
– Là GVCN chúng ta phải nhận thức được: Ban đại diện Cha, mẹ HS có trách nhiệm tổ chức thu thập ý kiến đóng góp của các cha, mẹ HS để cùng nhà trường giải quyết các vấn đề sau đây :
+ Nội dung công việc có liên quan đến sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình để giải quyết những việc có liên quan đến HS.
+ Vận động các bậc cha mẹ học sinh thực hiện các chủ trương, chính sách, chế độ mà HS được hưởng hoặc nghĩa vụ phải đóng góp theo quy định.
+ Vận động các bậc cha mẹ HS thực hiện các hoạt động xã hội hoá giáo dục ở địa phương (Phải tham gia vào quá trình giáo dục con em, nhất là đối tượng HS chậm tiến, không thể hiểu phiến diện, Hội ở mặt đóng góp xây dựng cơ sở vật chất.)
+ Cha mẹ hoặc người giám hộ của học sinh có thể phản ánh, trao đổi, góp ý kiến trực tiếp với nhà trường, với giáo viên hoặc thông qua Ban đại diện cha, mẹ học sinh về những vấn đề liên quan đến công tác giáo dục trong nhà trường.
– Trước tiên, chúng tôi phối hợp với Ban đại diện Cha mẹ HS của lớp. Họ động viên chúng tôi đừng ngại khi phải thu tăng tiền quỹ lớp trong một số tháng nhất định. Họ tham gia động viên, trao đổi với phụ huynh HS có con lười học và có hiệu quả. GVCN chủ động tư vấn giáo dục cho một số Phụ huynh dạy con ít hiệu quả, để họ tránh khoán trắng việc giáo dục con mình cho nhà trường. Giúp một số Phụ huynh hiểu rằng tấm gương đạo đức của cha mẹ có sự ảnh hưởng rất lớn với con mình. Nuôi con là truyền cả một niềm tin chứ không đơn giản là cái ăn, cái mặc.
– Thông qua lãnh đạo nhà trường, GVCN đề xuất nhu cầu học phụ đạo cho HS, chỉ có sự giúp đỡ về chủ trương của Hội, huyện mới đồng thuận cho trường dạy học phụ đạo HS yếu. Khi phòng học thiếu ánh sáng, Hội cũng chia sẻ việc sửa chữa cơ sở vật chất. Trong Hội đồng kỉ luật, chúng tôi cũng mời Hội tham gia ý kiến để sự việc được giải quyết thỏa đáng hơn.
– Động viên Cha mẹ HS thường xuyên giữ liên lạc qua điện thoại với GVCN và đi họp đầy đủ.
– Biết biến mình thành cầu nối GVCN sẽ được HCMHS chia sẻ, động viên giải quyết hỗ trợ HS nghèo. Ở nông thôn, phụ huynh lớn tuổi có thế mạnh về thời gian và họ quen biết rất nhiều phụ huynh.
d) Sự phối hợp giữa GVCN với chính quyền địa phương
GVCN là người trực tiếp đại diện cho nhà trường giáo dục đạo đức HS.
– GVCN cùng Đoàn trường đăng kí 1 số công trình hữu ích tại địa phương: Phụng dưỡng bà mẹ Việt Nam anh hùng, chăm sóc phần mộ vị anh hùng Nguyễn Đức Ứng, Thăm viếng nghĩa trang huện Long Thành đóng trên địa bàn xã Long Phước. Ngoài ra, HS còn tham gia công tác tuyên truyền thông qua Văn nghệ, bóng chuyền, bóng đá ...
– Giúp HS gắn bó thân thiện với địa phương cấp tỉnh : Trong số rất ít HS trở thành cộng tác viên, hội viên Hội văn nghệ Đồng Nai, chúng tôi đã góp phần đào tạo được 4 HS thành cây bút trẻ (nhiều nhất các huyện trong tỉnh Đồng Nai), có triển vọng lâu dài. Thiết nghĩ việc đầu tư vào Câu lạc bộ sáng tác văn học của chúng tôi đã có thành quả khá mĩ mãn, đáng tự hào. Cố nhiên HS sẽ rất biết ơn nhà trường và trường chúng tôi đã trở thành trường học thân thiện từ rất lâu trong tình cảm của HS.
– Tham gia dạy bổ túc cho Phụ huynh HS làm ở công ty cao su Thái Hiệp Thành cũng có công sức của các GVCN khối 12. Phụ huynh càng thân thiện với GV và nhà trường.
– Tham gia văn nghệ tại các cơ quan, ban ngành của Huyện nhân các ngày lễ lớn.
Ngược lại địa phương sẽ quan tâm nhiều mặt đến HS lớp
– Với HS cá biệt, công an địa phương sẽ điều tra, theo dõi giúp hiện tượng HS bỏ học để đi chơi ngoài phạm vi trường; hiện tượng vi phạm an toàn giao thông, hiện tượng bạo hành dưới nhiều hình thức...
– Bên cạnh đó những HS nghèo, hiếu học lại được quỹ khuyến học của địa phương giúp đỡ.
– Địa phương sẽ yêu cầu ngừng kinh doanh các quán Internet sát trường để đảm bảo môi trường sư phạm trong và ngoài phạm vi trường học.
e) Sự phối hợp giữa GVCN với đoàn thể xã hội
GVCN cùng Đoàn trường phối hợp với Đoàn tên lửa D93 (Đơn vị kết nghĩa với Đoàn trường), Đoàn trường Cao đẳng LiLaMa2, xã Đoàn Long Phước. Phong trào Văn nghệ, thể thao được duy trì tạo sân chơi bổ ích cho HS và thắt chặt quan hệ của các cơ quan, giúp đỡ nhau hoàn thành nhiệm vụ chính trị của mình.
III – KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. Kết quả
– Trên 10 năm chuyên chủ nhiệm lớp yếu chúng tôi đã hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ba năm gần đây lớp chúng tôi được nhà trường và huyện Đoàn Long Thành khen tặng thành tích hoạt động phong trào xuất sắc. Bản thân tôi 3 năm liền đạt kết quả chiến sĩ thi đua do sở Sở GD – ĐT cấp chứng nhận.

Năm học

Lớp

Hạnh kiểm

Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

2007 – 2008

12A7

54,5%

26%

17.%

2.5%

2008 – 2009

12A3

64%

19.5%

16,5%

0%

2009 – 2010

12A3

71%

13,5%

15.5%

0%

– Việc chống bạo hành được chúng tôi chủ động từ trước, không để xảy ra đánh nhau hay đe dọa nhau. Nhờ cuộc vận động Dân chủ – Kỉ cương – Tình thương – Trách nhiệm và nay là sự định hướng xây dựng Trường học thân thiện, tiếp tục đổi mới công tác quản lí... trong nhà trường.
– Nhiều đồng nghiệp gặp khó khăn trong công tác chủ nhiệm đều đến tham khảo kinh nghiệm của chúng tôi đó cũng chính là sự thành công trong công tác chủ nhiệm.
2. Bài học kinh nghiệm
– Tạo môi trường thân thiện là cách tránh báo hành học đường từ xa.
– Nếu có sự cộng tác chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường và xã hội thì HS hư xấu nào cũng có thể giáo dục, rèn luyện trở thành ngoan tốt. Phải kiên trì giáo dục.
– Học sinh thường hay quậy phá vì mất căn bản học ở cấp dưới, thầy giảng bài không hiểu, làm bài không được nên chán nản. Phải bổi dưỡng học lực thì tiến bộ cả về đạo đức, vì học tốt thì kỉ luật tốt. Không tách rời tiến bộ về học lực và đạo đức.
– Chúng ta hãy tìm cách phát huy cái tốt của HS vì cái tốt lan rộng sẽ tiêu diệt cái xấu, làm cho các em vui vẻ, phấn khởi hơn là mặc cảm về lỗi lầm và thất vọng về bản thân.
– Đối với HS nói chung, HS hiếu động nói riêng, cần có sân chơi phù hợp, hướng các em đến với bóng đá, học Ngoại ngữ, Tin học nhiều hơn ...
– GVCN cần tránh:
+ Không tìm ra "Thủ phạm" thường trừng phạt tập thể
+ Thiếu sự lãnh đạo đúng thái độ tập thể đối với HS phạm lỗi
+ Thiếu yêu cầu thống nhất và thái độ nhất quán
+ Xử phạt vộ vã thiếu khách quan
+ Yêu cầu HS đôi khi phi lí và đòi hỏi thực hiện yêu cầu quá nhiều cùng một lúc
+ Không giữ được thái độ bao dung, độ lượng hay nghiêm khắc khi cần
+ Thường cố nhấn mạnh khuyết điểm, sự trừng phạt
+ Phát ra những lời thương hại đối với HS phạm lỗi
+ Quở trách không ngừng kẻ phạm lỗi
+ Tính khí không phù hợp với nghề nghiệp thường đùng đùng nổi giận khi không chịu đựng được
+ Không có niềm tin về sự cải thiện và phát triển của HS. Không nên có định kiến về HS (Ngu, đần, lười biếng.. ).
3. Kết luận
– Ngành giáo dục và đào tạo duy trì thực hiện cuộc vận động lớn trong ngành với 5 nội dung : Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục; Nêu cao đạo đức nhà giáo; phong trào trường học thân thiện và học sinh tích cực và nói không với bạo lực học đường.
– Cần có sự chỉ đạo kiên quyết liên tục của các cấp lãnh đạo quản lí giáo dục về công tác chủ nhiệm. Cần có sự hướng dẫn đánh già đạo đức HS theo yêu cầu cụ thể, có định tính, định lượng.
– Tuyển chọn sinh viên sư phạm về nhân cách và trí tuệ với yêu cầu cao và đào tạo thiết thực hơn về công tác chủ nhiệm lớp, tránh sinh viên sư phạm mới ra trường đả muốn né chủ nhiệm lớp.
– Nên chia tổ, nhóm chủ nhiệm và chức năng hoạt động của các tổ nhóm này có tầm quan trong như tổ chuyên môn (Nếu không muốn nói là hơn).
– Nâng cao chất lượng học tập sẽ góp phần giảm nhẹ các vụ việc bạo lực học đường.
– Luôn nêu gương Người tốt việc tốt.
– Thi viết về tình bạn, đọc và phát thưởng dưới cờ; tổ chức thi HS thanh lịch.