Hội xuyên không vài ngày mới tụ tập một lần, nhưng cũng không đến đông đủ lắm. Trừ khi hôm nào có chuyện quan trọng hoặc mọi người quá rảnh, thì tất cả bọn họ mới đến để ăn bánh uống trà bàn chuyện phiếm mà thôi. Đám con gái thì đến thường xuyên hơn, nhưng Anh Vũ hoặc Trịnh Minh Sơn đều phải lo công việc, gia đình nên không mấy khi đến được.

Hôm nay cũng vậy, chỉ có tôi và Giang Đào ngồi gặm bánh nhìn nhau. Đang ngắm bộ quần áo nam cô ta mặc được một lúc thì Giang Đào cũng thấy chán, đập bàn đứng lên.

"Đi! Nay tôi dẫn cô đi thăm thú kinh thành!"

Tôi lấy thế làm phấn khởi. "Đi thôi! Tôi cũng đang buồn chán sắp chết đây."

Giang Đào nhìn từ đầu đến chân tôi một lượt, dẩu mỏ chán chường.

"Mang tiếng giả danh tiểu thư, mà toàn mặc đồ của nông dân thế? Để tôi chỉ cô, đã mất công xuyên không về đến đây phải hưởng thụ như thế nào."

Và cứ thế lôi xệch tôi đi đến mấy cửa hiệu vải trong kinh thành.

Tôi được dẫn vào một cửa tiệm xa hoa. Giữa bạt ngàn vải vóc được dệt thủ công, đó giờ tôi mới được chiêm nghiệm độ tinh xảo trong tay nghề của thời xưa. Thời của tôi toàn là sản xuất công nghiệp, rập khuôn máy móc, những thứ tôi mặc đều là hàng thường chứ không có khả năng lựa hàng hiệu, nên chủ yếu là nhìn mẫu mã chứ chất liệu thì không mấy để tâm, vì nghĩ cái nào cũng giống cái nào. Giờ về đây tuy thẩm mĩ không bằng hiện đại thật, nhưng nhìn vải dệt thêu lên hình con chim, con lân tinh xảo tỉ mỉ, trông đúng chuẩn hàng thượng thừa.

Tôi nhìn chiếc giao lĩnh trước mặt mà thầm khen ngợi. Cùng một loại mà cũng có nhiều kiểu dáng thế này. Trông đẹp hơn hẳn mấy cái áo tứ thân tôi hay mặc.

Cô nàng bắt tôi thử đi thử lại một hồi mới ưng, xoa cái cằm tròn nhẵn.

"Đấy, mặc bộ khác vào, trông đẹp hẳn."

Tôi hồ hởi xoay một vòng. "Thế hết bao nhiêu? Cho tôi ghi nợ nhé?"

"Không cần. Bổn đại gia ta không thiếu gì tiền. Chỉ cần nàng dùng thân báo đáp là đủ."

Người trong cửa hàng nhìn chúng tôi đầy kì thị lẫn dè chừng. Giang Đào vung quạt cười hơ hớ, làm tôi xấu hổ ôm mặt, chỉ muốn kéo cô nàng đi ngay lập tức.

Chúng tôi lượn lờ tại một quán trà, bên trong có khách nghe và ca kĩ, trà và thơ để giải sầu. Ca kĩ ở đây tôi có thể mường tượng như Kiều, chỉ khác là trang phục Việt Nam hơn, mấy câu hát cũng từa tựa như ca trù, chèo tuồng.

Khách đến đây có người nghe đàn hát, nhưng phần lớn là tụ lại thi luận thơ văn, nhộn nhịp không sao kể xiết. Chúng tôi ngồi đối diện với một hội văn sĩ, toàn những thanh niên trai tráng mới tầm đôi mươi, đang cười nói râm ran khoe mấy câu mà tôi cả đời cũng chả hiểu. Giang Đào có vẻ chú ý đến hội ấy lắm, thỉnh thoảng cô ấy huých tay tôi, bảo tôi ra làm quen với người ta trước.

"Mỹ nhân, nàng có báo đáp thì báo cho trót, đừng phụ lòng ta..."

Tôi nhăn nhó. "Giờ tôi vẫn phải trùm kín như bị hắc lào, làm quen con khỉ."

"Cứ ra đi, nãy giờ tôi thấy có anh chàng đang liếc về bên này ấy."

Giang Đào hất hàm về phía kẻ kia. Anh chàng thấy vậy chợt nở nụ cười, cô nàng liền rũ mi thẹn thùng.

"Bà nội ơi, đang mặc đồ nam thì thẹn cái nỗi gì?"

Giang Đào đen mặt. "Biến nhanh!" Nói rồi không chần chừ đá tôi sang bàn kia.

Mọi người đang đàm luận thơ văn liền im bặt.

"Xin thứ lỗi..."

Anh chàng vừa rắc thính lập tức đáp lời, khuyến mãi thêm nụ cười sáng bóng như quảng cáo Colgate.

"Tôi giúp được gì cho tiểu thư?"

Tôi lựa lời nói cho giống với dân nơi đây.

"Tôi chỉ là người qua đường, thấy tài các vị đây ai cũng kẻ tám lạng người nửa cân, liệu không biết so cao thấp thế nào?"

Một chàng trai khác cau mày.

"Đây là chuyện đàn bà không thể tham gia."

Anh chàng Colgate kia lắc đầu. "Bỏ qua đi. Cô ấy chỉ tò mò thôi mà."

Đấy, phải gallant như thế mới đáng bậc quân tử.

"Bỏ là bỏ thế nào? Cô kia có khi nửa chữ còn chẳng biết, chẳng lẽ ngồi làm chủ toạ phán xét thơ của chúng ta?"

Xung quanh có tiếp đồng tình. "Phải đấy. Cô gái quá phận rồi."

Lúc này vai tôi bị tay ai đó bóp mạnh, kéo về đằng sau. Giang Đào hình như bị chọc đúng chỗ ngứa, hung hăng nhảy lên quát.

"Tài cán thì chẳng hơn ai, lại cứ nghĩ chẳng ai hơn mình! Đàn bà thì sao, họ đẻ ra các anh đấy, một chút cũng không coi người ta ra gì. Cô ấy không thể luận thơ, vậy tôi thì được chứ gì!"

Bọn họ dường như định lên tiếng phản đối, bỗng anh chàng gallant giơ tay ngăn.

"Được. Tôi họ Trình tên Nguyên, hôm nay mong được mở rộng tầm mắt."

Rồi bọn họ đọc thơ từng người. Tôi nghe thấy một nùi chữ nghĩa bèn gật gù giả vờ khen hay. Đến lượt Giang Đào đọc thơ của mình. Cô nàng đi đi lại lại, ôm cằm suy tư một lúc, rồi sau đó lên tiếng.

"Mới mươi năm trước đây, đất Lạc chúng ta vừa thành công đánh đuổi giặc Bắc xâm lược phải không? Nhớ lại chiến thắng vẻ vang khi ấy, tôi mạn phép đọc bài này:

Nam quốc sơn hà Nam đế cư

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. (*)"

(*): Nam quốc sơn hà – Khuyết danh (Một số nguồn cho rằng tác giả bài này là Lý Thường Kiệt).

Lời vừa dứt, không gian im lặng như tờ.

Chỉ có tôi là cằm đã rơi xuống đất.

Theo motif thường thấy tôi biết là cô nàng sẽ kiếm một bài thơ cổ nào đó để đạo, nhưng mà họ đang bàn luận về nhân nghĩa kia mà? Sao tự nhiên Giang Đào lại đọc Nam quốc sơn hà? Khẳng định chủ quyền dân tộc thì liên quan đến nhân nghĩa? Tôi không hiểu, ngàn lần cũng không hiểu?

Có lẽ bởi tôi nhìn dữ quá nên Giang Đào cười ngượng, thủ thỉ. "Thông cảm cho tôi đi, hai năm rồi chưa động vào sách vở, có nhớ được cái gì. Có mỗi bài tủ học vẹt hồi xưa để đi thi thôi."

Tôi chưa kịp nói tiếp câu gì, đằng sau đã có tiếng đập bàn.

"Hay, rất hay! Lý lẽ chắc nịch, ngữ khí hùng hồn, thật tài tình làm sao."

Tôi há hốc miệng, còn cô nàng được dịp vểnh mũi tự đắc.

"Đúng vậy, qua lời y, tôi còn mường tượng ra khung cảnh vĩ hùng của trận chiến năm ấy."

"Thời gian ngắn mà xuất khẩu thành tuyệt ngôn như thế. Người này hơn ta rồi."

Nhưng lần này đến Trình Nguyên lại nheo mày. "Kẻ mọn xin mạn phép được thể hiện sự ngu dốt này. Ta đang luận về chữ 'nhân', nhưng tôi chưa hiểu 'nhân' trong ý thơ của cậu."

Nụ cười của Giang Đào cứng lại. Cô nàng ậm ờ chưa biết kiếm lời nào chống chế cho phải, đột nhiên có kẻ suy tư.

"Có khi nào nhân ở đây là tình thương muôn dân..."

Cô nàng bắt được sóng bèn tuôn ra một tràng như học vẹt. "Không chỉ khẳng định lãnh thổ, mà tôi còn nâng vị thế của vua và người dân nước Nam, đất của ta là do trời định, có là ai cũng không thể xâm phạm được. Những lời đó không chỉ là nỗi lòng với đất nước, mà còn là tình thương với cả muôn dân. Nước còn, thì nhân dân mới được ấm no, hạnh phúc. Đấy là chữ 'nhân' của tôi."

Đám người nhìn nhau ngạc nhiên, dù không hiểu gì lắm nhưng rồi vẫn vỗ tay khen hay. Tôi dám cá đằng sau giọt mồ hôi ở má ấy là hàng trăm câu chửi rủa cô nàng, nhưng ngại đám đông nên không dám nói.

Giang Đào lải nhải một hồi, cứ thể kết thân với cả hội. Bọn họ lại tiếp tục ngồi huyên thuyên trời bể, tôi ngồi bên được chứng kiến tài chém gió ghê gớm của cô nàng.

Đang bó gối ngồi say sưa bỗng trong quán có tiếng đổ vỡ. Tôi nghe thấy tiếng người lầu dưới kêu thét hoảng loạn, chẳng mấy chốc, một đám bặm trợn râu ria xồm xoàm đã leo đến đây.

"Bắt lấy tất cả đàn bà trong quán!"

Một thằng ra lệnh, chục thằng còn lại làm theo. Đám sĩ tử ban nãy vừa to mồm giờ ngồi run như cầy sấy, có kẻ vừa định kháng lại liền bị vả một phát, người bay ra xa. Thế là với cái số con rệp, tôi nhanh chóng bị bắt.

Nhưng điều hay ho là, Giang Đào dù có giả nam thì cũng bị bắt theo.

"Thả tôi ra! Tôi là nam cơ mà, các ngươi có mù không mà bắt tôi! Nhìn ngực lép xẹp thế này mà coi là phụ nữ à, thật ngu xuẩn, ngu xuẩn! Huhuhu...!!!"

Tôi nhìn người ta gặp nạn mà dở khóc dở cười.

Lúc ở quán trà tôi đã bảo mà, cái mặt thế kia giả nam thì lừa được ai. Nhưng cô nàng cứ quả quyết không nghe, thì đành chịu thôi.

Thế là có một người phải chịu chung số con rệp với tôi. Vui có bạn, nạn có đồng minh, tôi cũng không phải chết một mình rồi.