- Khái niệm: Hình thức cấu trúc nhà nước là sự cấu tạo nhà nước thành các đơn vị hành chính - lãnh thổ và xác lập các mối quan hệ giữa các đơn vị ấy với nhau cũng như giữa các cơ quan nhà nước ở trung ương với các cơ quan nhà nước ở địa phương.

- Có hai hình thức cấu trúc nhà nước chủ yếu:

+ Nhà nước đơn nhất.

+ Nhà nước liên bang.

* Nhà nước đơn nhất.

- Nhà nước đơn nhất: là nhà nước có chủ quyền chung, có một hệ thống pháp luật thống nhất, có một hệ thống cơ quan nhà nước thống nhất từ trung ương đến địa phương.

- Các đơn vị hành chính - lãnh thổ thường bao gồm tỉnh (thành phố), huyện (quận), xã (phường) hoạt động trên cơ sở các quy định của chính quyền trung ương.

- Việt Nam, Trung Quốc, Pháp... là những nhà nước theo hình thức cấu trúc đơn nhất.

*Nhà nước liên bang.

- Nhà nước liên bang là nhà nước được hình thành từ hai hay nhiều nhà nước thành viên (hoặc nhiều bang) hợp lại.

- Trong nhà nước liên bang, ngoài các cơ quan quyền lực nhà nước và cơ quan quản lý nhà nước chung cho toàn liên bang, hệ thống pháp luật chung của liên bang, thì mỗi nhà nước thành viên còn có hệ thống cơ quan nhà nước và hệ thống pháp luật riêng.

Hoa Kỳ, Đức, Nga,... là những nhà nước liên bang.