Năm 1992, huyện Đường, nam Thiểm Tây. Gò Lão Ngưu Đầu được thành lập.

Viêm Hoàn Sơn rời nhà từ sáng sớm, đạp xe hết nửa cái huyện, tặng quà cho bảy tám "mối quan hệ" – hắn ta mở một mỏ than nhỏ ở gò Tây Bàn. Do không đủ trình độ và thủ tục pháp lý nên vi phạm nghiêm trọng, nếu không lén lút đưa tiền cho họ, mỏ than đóng cửa chỉ là chuyện sớm muộn.

Lại nói, kinh tế mới có chút khởi sắc, và "phát triển" hơi nhanh, nếu các luật lệ và quy định không thể theo kịp, chúng ta phải dựa vào tiền bạc và quan hệ để làm ăn.

Một buổi sáng, Viêm Hoàn Sơn mất 20.000 đến 30.000 nhân dân tệ, nhưng thay vì cảm thấy đau khổ, hắn lại rất vui vẻ: mối quan hệ đã được thiết lập, mọi việc ở mỏ sẽ dễ dàng giải quyết hơn. Vợ hắn, Lâm Hỉ Nhu đang mang thai, người siêu âm nói rằng đó là con trai.

Con trai đó, con trai, nhà lão Viêm đã có người thừa kế!

Chuyện sự nghiệp và gia đình, Viêm Hoàn Sơn rất hài lòng. Trên đường trở về mỏ, hắn đạp xe thong dong, thậm chí còn ngân nga bài Ngọt ngào của Đặng Lệ Quân.

***

Cách thật xa, Viêm Hoàn Sơn đã nhìn thấy Lâm Hỉ Nhu đứng ở cửa mỏ, bụng hơi nhô ra.

Làm gì vậy? Bà bầu làm sao có thể đi lại lung tung được! Viêm Hoàn Sơn hoảng sợ đến mức xe cũng không thèm dựng, ném xe xuống đất, sải bước tiến tới đón vợ: "Sao em lại đến đây?"

Lâm Hỉ Nhu năm nay 28 tuổi, đúng như tên gọi, khuôn mặt hiền lành dễ mến, cầm hộp cơm cách nhiệt trên tay lên nói: "Cơm ở mỏ không ngon, cho nên em làm bánh bao thịt heo cho anh ăn."

Lúc này Viêm Hoàn Sơn mới nhận ra đã gần đến giờ ăn tối, đồng thời anh cũng cảm thấy tự hào khi có vợ ở bên cạnh. Những gã độc thân ở mỏ, hay những người có vợ ở quê xa, đều không có được bữa ăn "tình yêu" cháy bỏng này.

Hắn cẩn thận đỡ Lâm Hỉ Nhu đến văn phòng mỏ: "Đi đi, đi cẩn thận, chậm rãi thôi."

Lâm Hỉ Nhu cười nói: "Bụng còn chưa lớn lắm, sao anh khẩn trương dữ vậy?"

***

Văn phòng có chút bừa bộn, trên tường treo đủ loại bằng khen "10 tốt" và "Tiên tiến", đều là thành tích của Viêm Hoàn Sơn trong hai năm qua.

Lâm Hỉ Nhu chỉ liếc nhìn một cái, dời ánh mắt đi, cô kỳ thật không thích mấy cái bằng khen giả dối, nhưng các chị em đều thích đàn ông như thế này, thông minh, khôn khéo và giỏi thích nghi.Khi hộp cơm được mở ra, mùi tỏi tây, mùi thịt tươi trộn lẫn mùi chua của dấm tràn ra khắp nơi, Viêm Hoàn Sơn cực kỳ hài lòng ngửi mấy cái, bắt đầu ăn.

Lâm Hỉ Nhu ngồi xuống đối diện, từ trong túi móc ra que đan và một cuộn len, thành thạo đan áo len, đồng thời tìm chủ đề để nói: "Anh tìm thấy Lý Nhị Cẩu chưa?"

Viêm Hoàn Sơn đang chiến đấu với đồ ăn, mơ hồ trả lời: "Thằng chó này... trộm tiền trong mỏ rồi chạy đi mất? Tìm đâu được?"

Chuyện của Lý Nhị Cẩu là chuyện đen đủi nhất mà Viêm Hoàn Sơn gặp phải trong khoảng thời gian này.

Nhưng hắn suy nghĩ rất cẩn thận, mỏ hay nhà máy nào lại không có người thối nát như vậy? Anh ta không chỉ lười biếng trong công việc, đến muộn, về sớm mà còn tung tin đồn rằng trong mỏ có ma, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm trạng làm việc của công nhân mỏ, sau khi bị hắn khiển trách nặng nề, anh ta tỏ ra bất bình, phá vỡ kỷ luật, phá khóa phòng tài chính vào lúc nửa đêm và bỏ đi cùng 10 vạn tệ.

10 vạn tệ, nghĩ đến đó khiến hắn cảm thấy khó chịu.

Lâm Hỉ Nhu nói: "Anh thực sự không muốn báo cảnh sát? Anh mặc kệ một kẻ xấu như vậy?"

Câu trả lời của Viêm Hoàn Sơn thậm chí còn mơ hồ hơn: "Sao tôi phải báo cảnh sát? Nhiều chuyện không bằng bớt một chuyện."

Việc làm ăn trong mỏ có quá nhiều thứ sai phạm rồi, báo cảnh sát thì chả dẫn họ tới mà bắt mình hay sao.

Lâm Hi Nhu không nói gì, cúi đầu đan mấy hàng len, thỉnh thoảng liếc nhìn, phát hiện Viêm Hoàn Sơn không còn ăn ngấu nghiến nữa mà đang cắn đầu đũa nhìn ra ngoài cửa sổ.

Nhìn về hướng đó, cô nhìn thấy cách đó không xa một nhóm công nhân đang tụ tập ở lối vào đường hầm, Lâm Hỉ Nhu liếc nhìn đồng hồ trên tường: Đã mười hai giờ rưỡi, đã đến lúc công nhân từ mỏ đi lên ăn trưa.

Cô nói: "Hôm nay mỏ nấu món gì thế? Thịt cừu?"

Yến Hoàn Sơn lẩm bẩm: "Không đúng, xảy ra chuyện gì sao?"

Lâm Hỉ Nhu sửng sốt, lại nhìn ra ngoài cửa sổ, lần này cô nhìn thấy một điều kỳ lạ: Bình thường đến giờ ăn trưa, đám người xong việc sẽ chạy đến căng tin, chạy nhanh hơn cả sói, nhưng bây giờ, bọn họ tụ tập thành từng nhóm nhỏ, chặn lối vào đường hầm, hò hét điều gì đó, nếu để ý, có thể thấy những bọt nước đang lóe lên dưới ánh mặt trời.

Có chuyện gì đó đã xảy ra phải không?

Thợ mỏ sợ nhất xảy ra chuyện gì dưới lòng đất, nếu xảy ra chuyện dưới lòng đất chắc chắn không đơn giản như bị trầy xước, Viêm Hoàn Sơn bối rối đến mức đặt bát đũa xuống rồi lao ra khỏi cửa, cách đó vài mét hắn giận dữ hét lên: "Sao vậy? Sao vậy?"

Đây là kinh nghiệm mà hắn đã tích lũy được trong nhiều năm qua: dù có chuyện gì xảy ra, cho dù có người chết cũng không được sợ hãi, hoảng sợ, bối rối mà phải bình tĩnh và nói to để trấn an tình hình.

Quả nhiên, tiếng gầm này có tác dụng ngay lập tức, tiếng hét trở nên nhỏ hơn rất nhiều, khuôn mặt đen như than của đội trưởng Lưu Tam Trì tái nhợt: "Ông chủ, Nhị Cẩu không nói dối, phía dưới có ma đó."

Không có người chết? Tảng đá khổng lồ trong lòng Yến Hoàn Sơn rơi cái bịch, hắn càng gầm lên: "Mẹ kiếp."

***

Khi Lâm Hỉ Nhu đến, cô nghe thấy Viêm Hoàn Sơn đang giáo dục chủ nghĩa vô thần cho một nhóm người.

"Sách nói rõ ràng trên thế giới này không có ma. Lý Nhị Cẩu mù chữ, anh cũng không biết đọc à? Làm sao mà có ma được? Gọi nó ra đấy cho tôi xem!"

Anh chàng Trường Hỉ mới vào mỏ được hai ngày, cẩn thận giải thích: "Không thể gọi ra được, bởi vì ánh sáng mặt trời. Nghe nói ma quỷ dưới ánh nắng sẽ tan thành nước."

Này, cẩn thận đến vậy sao?

Viêm Hoán Sơn trong lòng tức giận: "Mọi người đều nói liên thuyên, các người đều nhìn thấy sao? Nói như vậy, ma quỷ trông như thế nào?"

Có người thực sự đã trả lời.

Mao Vượng: "Trông trắng như tuyết, tôi không có nhìn kỹ, trong nháy mắt biến mất."

Tôn Quý: "Nó có thể phát ra âm thanh, tôi nghe thấy tiếng vo ve."

Hàn Đức Phúc: "Tôi mang theo hai quả dưa vào đó, nhưng chúng đều biến mất rồi!"

Yến Hoàn Sơn mỉa mai nói: "Ma mà cũng ăn dưa cơ à?"

Trong lòng Lâm Hỉ Nhu chấn động, cô kéo góc áo của Viêm Hoàn Sơn, kéo anh sang một bên: "Chẳng lẽ là Lý Nhị Cẩu?"

Cô sinh vào những năm 1960, giống như Viêm Hoàn Sơn, cô được giáo dục theo chủ nghĩa Mác-Lenin vững chắc, cô luôn coi thường lý thuyết về ma và thần, khi nghe thấy ma quỷ xuất hiện trong mỏ, cô sẽ nghĩ ngay đến con người.

Lý Nhị Cẩu bỏ chạy vào lúc nửa đêm và không mang theo quần áo, nghe nói chỉ mặc một chiếc áo lót màu trắng và quần đen, "trông có vẻ trắng", chẳng lẽ là áo lót màu trắng sao? Trong đường hầm tối đen như mực, màu trắng của áo sơ mi trắng của anh ta thực sự rất nổi bật.

Không tìm thấy Lý Nhị Cẩu ở bất cứ đâu, vậy nên có khi anh ta trốn trong hầm mỏ? "Hai trái dưa mất rồi." trong mỏ không có gì để ăn, nên anh ta trộm nó.

Viêm Hoàn Sơn đã nghĩ ra, hắn vỗ vỗ đùi: "Chỉ có hắn, không có người nào khác!"

Trong lòng hắn cắc chắn với điều đó, quay người lại, càng nói to hơn: "Được, tôi sẽ đi xuống dưới đó gặp con ma này."

Những người thợ mỏ hầu hết đều mù chữ và thất học, rất khó để giải thích chủ nghĩa duy vật cho họ, cách hữu hiệu nhất là nhìn thấy và bóc mẽ "con ma" này trước mặt mọi người.

Đáng tiếc không có người nguyện ý cùng hắn xuống, ngay cả giải thưởng 20 tệ họ cũng không cần.

Cho dù họ không xuống, Viêm Hoàn Sơn sẽ đi xuống và một tay kéo Lý Nhị Cẩu ra ngoài, điều đó sẽ càng ấn tượng hơn, hãy để những người thợ mỏ này xem liệu anh có đáng làm ông chủ hay không, sau này sẽ dễ dàng quản lý hơn.

Hắn trợn mắt: "Không dám đúng không? Chờ Viêm ca mang nó ra ngoài làm ma một nắng."

So sánh sẽ thấy điều khác biệt, nhất là trong hoàn cảnh nguy hiển, Viêm Hoàn Sơn vốn đã đẹp trai và xuất sắc, trông lại càng to lớn và quyền lực hơn, Lâm Hỉ Nhu cảm thấy vui mừng vì người đàn ông của mình thực sự có năng lực, cho đến khi bóng dáng của Viêm Hoàn Sơn gần như gần như biến mất ở lối vào mỏ, cô nhớ ra và nói nói: "Đừng nặng tay quá".

Viêm Hoàn Sơn thuở còn trẻ đã lăn lộn ngoài đường một thời gian, tay chân khỏe mạnh, có thể dễ dàng đánh bại hai, ba tên cường tráng, Lâm Hỉ Nhu sợ hắn tức giận mất khống chế, đánh chết Nhị Cẩu trong đó.

***

Mỏ than lớn sẽ có thang máy lên xuống, xe khai thác ra vào đường hầm. Mỏ của Viêm Hoàn Sơn nhỏ nên mọi thứ đều đơn giản. Ở lối vào mỏ có một số bộ ròng rọc đơn giản được bố trí, mọi người đều sử dụng túi khỉ treo trên ròng rọc để lên xuống.

Cái gọi là "túi khỉ" chỉ là bao bố có hai lỗ khoét ở giữa để bỏ chân vô, sau khi người ngồi vào, chân thò ra khỏi lỗ, rồi dùng ròng rọc hạ xuống đáy hố. Để an toàn, họ phải ngồi im trong suốt thời gian di chuyển, cố giữ cơ thể bất động nhất có thể, trông giống một con khỉ ngốc nghếch nên gọi là túi khỉ.

Viêm Hoàn Sơn cho người trực ở cửa hố và đi xuống hang trong chiếc túi khỉ.

Mỏ này là mõ cũ, người chủ trước đó sang tay cho hắn, dù người chủ trước khai thác thế nào thì khi hắn nhận vẫn như vậy, nếu có điểm gì đặc biệt thì nó rất sâu, cực kỳ sâu.

Chính vì độ sâu của nó, nên ở khu mỏ này có nhiều tin đồn ma quỷ hơn những khu mỏ khác, chẳng hạn như Lý Nhị Cẩu tung tin đồn rằng khu mỏ này là lối vào 18 tầng địa ngục và anh ta đã nhìn thấy một con ma mặt xanh răng nanh.

Điều này thật vớ vẩn. Nếu thực sự là lối vào địa ngục, anh ta còn đào than làm gì? Anh ta chỉ cần bán vé tham quan danh lam thắng cảnh và 1,1 tỷ người Trung Quốc sẽ mua vé đến xem náo nhiệt.

Đi xuống đáy động, bên cạnh có một đống thiết bị, Viêm Hoàn Sơn cầm lên một cái cuốc, cầm theo đèn thợ mỏ, đi vào hầm mỏ phức tạp y như cái màng nhện.

Anh ta không quen thuộc lắm với các đường hầm mỏ bên dưới: các mỏ than nhỏ không chú ý nhiều đến việc vẽ bản đồ đường hầm và việc khai thác đều theo bản năng, đôi khi cảm thấy chỗ đào này có thể sẽ sập nên dùng một thanh gỗ chống đỡ, đổi hướng đào, theo thời gian, các lối đi trong mỏ y như cái màng nhện, lòng vòng rối rắm.

Viêm Hoàn Sơn hét lớn: "Nhị Cẩu chó chết, ló cái mặt chó ra đây tao sẽ tha cho mày."

Trong đường hầm cực kỳ tối tăm, ánh đèn thợ mỏ đung đưa từ bên này sang bên kia, mỗi lần chỉ chiếu sáng một khu vực có kích thước bằng một chiếc bàn vuông nhỏ, tuy nhiên, Viêm Hoàn Sơn không hề sợ hãi, sinh ra gan lớn chả có gì phải sợ cả. Còn về ma, trên đời này làm gì có ma?

Đi được khoảng 15 phút, Viêm Hoàn Sơn hét đến khản giọng, vẫn không thấy Lý Nhị Cẩu xuất hiện, anh bực bội định đi đến lối khác thì chợt thấy bàn chân dẫm phải thứ gì đó dưới mặt đất.Thứ này trơn trượt nên khó đứng vững, Viêm Hoàn Sơn không kịp phòng bị, hắn đạp lên vật đó, trượt đi mấy bước, sau đó ngã ngửa ra phía sau, cú ngã này khiến thị lực của hắn mất đi, mặt kính có nhiều vết nứt.

Viêm Hoàn Sơn phải mất năm giây mới lấy lại bình tĩnh, dùng đèn thợ mỏ nhìn xung quanh và nhanh chóng xác định được thủ phạm: đó là vỏ dưa, khó trách nó trơn trượt như thế.Chết tiệt, thằng cha nào vứt ở đây!

Viêm Hoàn Sơn chửi rủa, đang định đứng dậy thì chợt giật mình.

Cách đó không xa ở phía cuối ánh sáng, trong bóng tối mờ mịt, có một đôi chân gầy gò trắng nõn, nhìn thoáng qua có thể thấy rõ ràng không phải chân đàn ông.

Gì vậy, dưới mỏ vẫn còn có phụ nữ cơ à?

Viêm Hoàn Sơn vô thức giơ đèn mỏ lên.

Anh nhìn thấy trong bóng tối, đó thực sự là một người phụ nữ, một người phụ nữ khỏa thân co ro trong góc, mái tóc dài và dày, che khuất khuôn mặt và gần hết cơ thể, đôi mắt giấu dưới mái tóc rối bù đang nhìn thẳng vào anh.

Kỳ lạ thay, đôi mắt này thật đặc biệt, chúng sáng hơn, đẹp hơn và sâu thẳm hơn người thường, nhưng tính từ đầu tiên hiện lên trong đầu Viêm Hoàn Sơn lại không liên quan gì đến độ sáng, vẻ đẹp hay chiều sâu.

Từ hiện lên trong đầu anh là "mới".

Đôi mắt mới, chưa sử dụng, giống như trẻ sơ sinh, vừa được tạo ra.

Viêm Hoàn Sơn nhìn chằm chằm vào đôi mắt này.

Anh thấy mình không thể cử động được.

Người phụ nữ bò tới.

***

16/09/1992/Thứ Tư/Nắng đến nhiều mây đến mưa to.

Đã mười giờ rưỡi, Đại Sơn vẫn chưa về, ngoài trời mưa to quá, chỉ có mình tôi ở nhà nên tôi hơi sợ.

Khi đang giao bánh bao cho Đại Sơn vào buổi trưa, tôi gặp phải một điều buồn cười: các công nhân bàn tán xôn xao, nói rằng trong mỏ có ma.

Trên đời này làm gì có ma, tôi đoán đó là Lý Nhị Cẩu.

Tôi rất mong Đại Sơn một mình xuống "bắt ma", nhưng nghĩ lại, có lẽ anh ấy sẽ không bắt được: Lý Nhị Cẩu đã làm chuyện xấu, Đại Sơn xuống tìm anh ta, anh ta sẽ trốn ngay khi nghe thấy tiếng động.

Quả nhiên tôi đoán đúng, Đại Sơ nói với tôi rằng trong đó chẳng có gì cả.

Bây giờ là 10:45.

Mọi việc trong mỏ rất bận rộn, Đại Sơn làm việc vất vả quá, tôi mong con trai tôi sinh sớm, lớn nhanh để Đại Sơn có người trợ giúp đắc lực.

Gần đây tôi đang nghĩ tên cho con trai mình và luôn thích tra từ điển, và tôi rất thích một từ "Khai Thác".

Nghe hay quá đi, khai thác, mở ra những chân trời mới, mở rộng những con đường mới, dám gọi đất trời, thay mảnh trời mới.

Viêm Khai và Viêm Thác đều hay, tôi thích cả hai và không thể chọn được.Quên đi, hãy để Đại Sơn chọn.

Bên ngoài có tiếng ồn ào, chắc chắn là Đại Sơn sắp về, nên dừng ở đây thôi.[Nhật ký của Lâm Hỉ Nhu, trích đoạn]