Khi Cambodia chính thức bị China thâu tóm, cờ Trung Quốc tung bay tại Toà nhà Quốc hội Cambodia, một sự tĩnh lặng bất an lan tỏa khắp Đông Nam Á, tựa như bình yên trước phong ba.

Tại Singapore, sau những bức tường cách âm của phòng họp ASEAN kín đáo, một cuộc gặp gỡ trang trọng diễn ra. Ánh sáng  yếu ớt xuyên qua rèm cửa, hắt những vệt nhạt nhòa lên chiếc bàn gỗ bóng loáng. Không khí nhuốm vị đắng chát của cà phê và tiếng sột soạt khe khẽ của giấy – mỗi âm thanh đều bị khuếch đại bởi sức nặng của nỗi sợ hãi không nói thành lời. Chẳng ai lên giọng. Chẳng ai cần phải làm vậy. Sự im lặng tự nó đã ngột ngạt.

Những chiếc ghế da khẽ thở dài dưới áp lực của những cơ thể căng thẳng và những suy nghĩ nặng trĩu.

Rồi giọng Thái Lan vang lên, trầm thấp và thận trọng, như thể sợ hãi điều gì đó:

"Chúng ta không thể ngồi yên nhìn Cambodia rơi hẳn vào tay gã China."

Anh vẫn ngồi, các ngón tay đan chặt vào nhau, nhưng sự căng thẳng từ ngón tay run rẩy lại tố cáo anh. Mắt anh khóa chặt vào những người khác, dữ dội, không lay chuyển.

"Nếu Bắc Kinh được phép ngang nhiên thao túng ở đây, sóng gió sẽ không dừng lại ở biên giới Cambodia. Nó sẽ lan đến tất cả chúng ta – từng người một."

Đối diện anh, cô gái Malaysia nghiêng người tới, động tác uyển chuyển nhưng lại sắc bén. Vài sợi tóc đen rơi xuống khuôn mặt khi cô nói với sự rõ ràng đáng lo ngại:

"Chúng ta phải hành động. Nhưng cách thức quan trọng hơn thời điểm. ASEAN không phải là chiến trường cho những kẻ hiếu thắng. Nó là một tấm khiên được rèn giũa bằng sự đoàn kết. Chúng ta cần đồng lòng trước khi đối đầu."

Giọng cô bình tĩnh, nhưng sau những lời nói lại ẩn chứa sự kiên quyết. Thái Lan khẽ thở dài, nửa như than vãn, nửa như cười nhạt.

"Đồng lòng ư?" Mắt anh liếc xuống. "Đừng giả vờ như chúng ta không thấy những vết rạn nứt đã lan rộng trong nội bộ chúng ta. Quá nhiều người trong chúng ta đã bị trói buộc bởi túi tiền của gã, thậm chí còn phụ thuộc sâu sắc vào tiềm năng phát triển kinh tế mà gã ban cho. Lòng trung thành ngày nay có giá của nó."

Từ trong bóng tối, giọng Indonesia cắt ngang, sắc lạnh và dứt khoát.

"Dù vậy, do dự còn nguy hiểm hơn chia rẽ."

Cô chỉnh lại cặp kính với vẻ đoan trang thận trọng, rồi đưa mắt nhìn thẳng vào tất cả mọi người cùng một lúc.

"Sẽ không bao giờ có thời điểm hoàn hảo. Nhưng nếu chúng ta chờ đợi một... chúng ta sẽ chẳng còn lựa chọn nào để đưa ra."

Căn phòng im lặng. Chính Việt Nam cuối cùng đã phá vỡ sự tĩnh lặng, giọng anh không lớn, không vội vã, nhưng nặng trĩu cõi lòng. Anh không ngước lên. Anh không cần phải làm vậy.

"Chúng ta không được hành động mù quáng," anh nói, mỗi từ rơi xuống như một hòn đá nặng trĩu đè nặng lên vai. "Việt Nam tôi vẫn thận trọng – nhưng không thờ ơ. Chúng tôi sẽ không đứng yên nhìn gã China siết chặt gọng kìm lên khu vực."

Thái Lan nhướn mày, vẻ sắc bén trong giọng nói được che giấu:

"Vậy Việt Nam sẽ làm gì thay vào đó? Nói về sự thận trọng thì đáng ngưỡng mộ – nhưng còn mối quan hệ của các anh với gã thì sao? Hợp tác kinh tế có sự quyến rũ của nó."

Trước khi Việt Nam kịp trả lời, Malaysia xen vào, giọng cô lạnh lùng và kiên quyết:

"Việt Nam biết cái giá của sự giàu có ngắn hạn. Xích sắt mạ vàng vẫn là một sợi xích. Chúng ta không thể theo đuổi sự thịnh vượng mà đánh mất chủ quyền."

Việt Nam ngước mắt lên. Giọng anh bình tĩnh, nhưng ẩn sau đó là điều gì đó xưa cũ hơn – nghiêm trọng hơn.

"Chúng tôi không quên quá khứ. Nhưng chúng tôi cũng không phải là tù nhân của nó. Lựa chọn của chúng tôi được đưa ra với cả hai mắt mở to."

Thái Lan giờ nghiêng người tới, lớp vỏ lịch sự mỏng dần:

"Vậy anh sẽ làm gì? Ngồi phân tích trong khi lão Bắc Kinh vẽ lại bản đồ?"

Việt Nam quay sang anh, không hề nao núng.

"Chúng tôi tính toán trong im lặng. Không phải vì chúng tôi sợ hãi – mà vì chúng tôi biết chính xác gã China muốn gì. Chúng tôi chưa sẵn sàng ra tay – nhưng chúng tôi không hề thiếu chuẩn bị."

Không khí lại đặc quánh. Cuộc trò chuyện lặp lại, chìm vào im lặng, rồi lại trỗi dậy với những giọng điệu nửa thật nửa giả, nửa che giấu. Quanh bàn, khuôn mặt vẫn bất động – nhưng tâm trí thì quay cuồng.

Mắt Việt Nam liếc nhìn bản đồ khu vực, ánh mắt anh dừng lại trên những đường biên giới, những điểm nóng, những ngòi nổ của xung đột tương lai. Dựa vào vị trí địa lí và cách thức tổ chức hoạt động quân sự của gã ta, anh đã nhìn thấy động cơ.

Anh ngước lên – và chạm mắt Indonesia. Cô không nói, không động đậy, các ngón tay cô siết chặt trong lòng. Trong một khoảnh khắc, cô như một người hoàn toàn khác – khép kín, tính toán.

Việt Nam phá vỡ sự im lặng:

"Chúng ta đã nói đủ rồi. Vậy mà, tôi không khỏi cảm thấy chúng ta đang né tránh những vấn đề thực sự. Có những sự thật mà không ai trong chúng ta dám gọi tên."

Căn phòng đóng băng. Thái Lan không đáp lời – chỉ một cái liếc mắt hẹp và nhanh.

Giọng Việt Nam dịu đi, nhưng lại ẩn trong lưỡi dao sắt bén:

"Không phải ai ở đây cũng tự do hành động theo ý mình. Một số người trong chúng ta bị ràng buộc – nếu không phải bởi hiệp ước, thì bởi nỗi sợ hãi. Hoặc tệ hơn... bởi lòng tham."

Anh liếc nhìn về phía Malaysia. Quai hàm cô siết lại – nhưng cô không nói gì. 

Chưa phải lúc.

"Không ai ở đây ngây thơ cả. Tất cả chúng ta đều biết ảnh hưởng của gã China sâu rộng hơn những gì được in trong các báo cáo thương mại. Vậy tại sao chúng ta cứ tiếp tục giả vờ ngược lại?"

Cuối cùng Malaysia lên tiếng:

"Anh ám chỉ điều gì, Việt Nam? Rằng chúng tôi đã bị mua chuộc? Rằng chúng tôi đang bán rẻ khu vực này?"

"Tôi đang nói," Việt Nam trả lời, "rằng đôi khi, những gì không được nói ra lại vang vọng và rõ ràng hơn tất cả."

Indonesia nghiêng người tới:

"Anh ấy nói đúng. Còn quá nhiều điều bị bỏ lại trong bóng tối. Tất cả chúng ta đều đã cẩn thận – quá cẩn thận."

Thái Lan gắt lên, giọng sắc lạnh:

"Vậy các anh muốn chúng tôi làm gì? Bới móc bí mật tại nơi mà chúng tôi không chắc là an toàn?"

Tất cả ánh mắt đổ dồn về phía anh. Việt Nam không hề nao núng. Anh đã đoán trước điều này.

Anh ngồi thẳng người hơn, các ngón tay đặt nhẹ trên bàn. Giọng anh thận trọng:

"Vậy thì có lẽ đã đến lúc chúng ta hành động. Không phải như một khối thống nhất, mà như những người sẵn lòng."

Anh lại nhìn xuống bản đồ. Trong tâm trí anh, những đường kẻ dịch chuyển, các quân cờ di chuyển.

"Tôi sẽ không chờ đợi một kế hoạch hoàn hảo. Sẽ không có kế hoạch nào như vậy."

Và rồi, lớn hơn – rõ ràng hơn:

"Việt Nam sẽ hành động. Âm thầm, nếu cần. Nhưng, dứt khoát."

Sự im lặng tiếp theo thật ngột ngạt. Nhưng lần này, đó không phải là do dự – mà là nhận thức. Điều gì đó đã thay đổi. Một ranh giới mới đã được vẽ ra – không phải trên bất kỳ bản đồ nào, mà trong tâm trí của tất cả những người có mặt.