Chiều hôm đó trời se se lạnh. Mùa thu bắt đầu rớt xuống những chiếc lá vàng đầu tiên trên con đường nhỏ dẫn ra cánh đồng Nại Sơn.

Trụ và Huân thân thiết đến mức ai nhìn vào cũng tưởng quen nhau từ vài năm. Thế nhưng sự thân nhau nào cũng đến lúc vấp phải một đoạn gồ ghề, và với hai đứa, ngày ấy đến sớm hơn chúng nghĩ.

Hôm đó, Huân hẹn Trụ ra gốc bằng lăng. Thân cây vẫn còn vết chữ khắc mờ: "Tú Huân." Huân khắc buổi đầu gặp, và điều đó khiến nó nhớ tới Vũ Trụ. Mỗi lần đi ngang, Trụ đều thấy tim mình mềm ra như cọng cỏ non.

Trụ đến muộn. Lúc chạy đến, mặt cậu đỏ bừng, mồ hôi lấm tấm trên trán.

"Mình xin lỗi, cậu đợi lâu chưa?"

"Không sao. Có chuyện gì à?"

"À... mình đi đưa đồ giúp mẹ chút thôi."

Giọng Huân hơi lảng đi chỗ khác. Trụ đoán được: nó vừa từ nhà người ở trở về. Những ngày gần đây, Trụ nghe phong phanh chuyện trong nhà Huân có cãi vã. Người lớn trong nhà không thích Huân đối xử tốt với người làm, còn Huân thì cứng đầu, cứ lén giúp hoài. Điều đó đôi lúc làm nó buồn, nhưng chẳng bao giờ kể nhiều.

Trụ không hỏi thêm. Cậu luôn vậy, không hỏi những gì người ta không muốn nói.

Họ đi cùng nhau ra cánh đồng. Mùi rơm khô, mùi đất, mùi gió vờn qua áo hai đứa.

Huân đột nhiên nói:

"Hôm nay... mình hơi mệt."

"Mình đưa cậu về nhé?"

"Không! Mình vẫn đi chơi được."

Trụ im.

Tới khoảng giữa đồng, bọn Kiến Hạo với Thành Huy đang thả diều. Thấy hai đứa đến, chúng nó chạy lại.

"Anh Trụ! Huân! Lại đây! Diều lên cao lắm!"

Trụ nhìn nó, rồi cười:

"Đi không?"

"Ừ."

Trụ chạy trước, Huân chạy sau. Nhưng mới được vài bước, Huân quay lại gọi Kiến Hạo.

"Này! Để anh cầm dây cho!"

"Đợi chút, để em buộc lại đã!"

Huân chạy lên trước Trụ, đứng xem say mê đến mức không còn để ý Trụ đang đứng cách đó khá xa. Gió mạnh quá, diều bay vút lên, dây kéo xoắn vào nhau, Huân với Kiến Hạo loay hoay sửa. Thành Huy thì vừa cười vừa chỉ tay. Trụ đứng sau, nhìn, không chen vào, không nói. Cậu vốn ít nói, lại không thích làm phiền ai.

Nhưng Huân lại không nghĩ vậy.

Khi sửa xong, Huân quay lại, thấy Trụ đứng thụt lùi.

Nó hỏi:

"Sao cậu đứng xa thế?"

"Mình... chỉ chờ cậu thôi."

"Nhưng cậu vào chơi cùng đi chứ?"

Huân nói câu đó nhẹ nhàng, nhưng vô tình, nó chạm đúng chỗ cậu sợ nhất.

Trụ cười nhạt:

"Không cần đâu. Mấy cậu chơi vui rồi."

"Ơ kìa! Tụi nó là bạn mình chứ có phải người lạ đâu mà cậu không dám lại gần?"

Những chữ ấy làm Trụ sững người.

Bạn của mình.

Không phải bạn của cậu.

Trụ cúi mắt xuống.

"Mình không quen... chen vào chỗ đông người."

"Lại lý do lý trấu! Lúc nào cậu cũng vậy! Cứ im lặng, cứ đứng ngoài. Người ta có phải không thích cậu đâu!"

Giọng Huân cao lên một chút. Không phải la, nhưng đủ để ba đứa kia ngừng cười.

Trụ hít sâu.

"Mình không quen vì... mình sợ làm phiền."

"Sợ cái gì? Cậu có phải trẻ con đâu! Trụ, cậu lúc nào cũng im im như thế khiến mình thấy như cậu chẳng muốn chơi với mình nữa!"

Huân nói xong thì cứng họng. Nó biết mình lỡ lời. Nhưng vì mệt, vì bực mình từ chuyện ở nhà, vì lo lắng quá độ... nó nói ra mà không kịp nghĩ.

Trụ quay đi.

Gió nổi lên, làm áo cậu bay phật một cái. Trụ bước vài bước rồi dừng lại, nói bằng giọng thấp, đều:

"Mình đâu có không muốn chơi với cậu. Chỉ là... mình quen bị bỏ lại rồi."

Huân giật mình.

Hai đứa con nít và anh Phàm đứng sau lưng im bặt.

Trụ không quay lại.

Cậu tiếp:

"Nếu mình đứng gần, cậu sẽ phải để ý đến mình. Mình sợ cậu mệt. Mình sợ cậu thấy phiền. Ở chỗ cũ... người ta ghét mình vì mình đứng gần quá. Còn ở đây... mình sợ mất cậu nếu lỡ làm gì sai."

Một khoảng im lặng nặng trĩu.

Kiến Hạo khụt khịt. Thành Huy cúi đầu nghịch đất. Vũ Phàm đứng từ xa nhìn sang, ánh mắt lo lắng.

Huân chạy đến, túm lấy tay Trụ.

"Không phải thế."

"Mình đi về được rồi mà."

"Không, nghe mình nói đã."

Huân thở hổn hển, giọng run nhẹ:

"Mình không giận cậu. Mình chỉ... sợ cậu thích ở gần mình."

"Sao mình lại không thích ở gần cậu?"

"Vì cậu lúc nào cũng đứng xa."

Trụ nhìn Huân.

Huân nhìn Trụ.

Hai ánh mắt chạm nhau giữa cánh đồng lộng gió.

"Mình đứng xa," Trụ nói khẽ, "vì mình nghĩ ở gần cậu quá... mình sẽ quý cậu nhiều hơn mức cho phép."

Trái tim Huân đập mạnh đến mức như gió mang nó đi mất.

"Mình đâu có cấm điều đó."

"Cậu không cấm. Nhưng mình không chắc mình có quyền."

Huân nghẹn một chút, rồi nắm tay Trụ chặt hơn:

"Từ nay, đừng đứng xa nữa. Đừng né mình và mọi người. Cậu đứng gần, tụi mình vui. Cậu lùi lại, mình đánh cậu đấy."

Trụ cúi đầu.

Gió thổi qua hàng lúa, xào xạc như tiếng người thở dài.

"Vậy... mình xin lỗi."

"Mình cũng xin lỗi."

Huân cười, dù mắt hơi đỏ.

"Lần sau cậu phải đi cùng mình. Không đứng ngoài. Không nhìn từ xa. Mình muốn cậu lại gần."

"Ừ. Mình lại gần."

Hai thằng Kiến Hạo và Thành Huy đằng sau bắt đầu ồ lên, chọc ghẹo:

"Anh Trụ đỏ mặt kìa!"

"Huân nắm tay người ta kìa!"

Huân quay lại quát:

"Im!"

Nhưng tay nó không thả Trụ ra.

Trụ cũng không rút lại.

Đôi mắt Tú Huân biếc một màu trong vắt của những ngày chưa biết sầu lo là gì. Mới phút trước còn cãi nhau, phút sau đã lại sáng lên như ngọn đèn dầu vượt gió. Ở tuổi ấy, giận nhanh mà quên cũng nhanh, buồn thì thoáng, vui lại đầy như hũ gạo mới đong. Vũ Trụ nhìn vào mắt Huân, bỗng cảm thấy một điều lạ lùng: ở nơi cậu, hình như thu chẳng lạnh, gió chẳng buồn, còn thế giới vẫn cứ rộng ràng mà ấm áp biết bao.

Anh Vũ Phàm, đứng gần đó, chống nạnh một cái.

"Thôi nào, hai đứa làm lành rồi thì đi. Trời chiều đẹp thế này, không đi bắt bướm uổng công ông trời."

Kiến Hạo và Thành Huy nghe thế thì ồ lên như chim vỡ ổ, liền nhảy cẫng cả lên.

"Bắt bướm! Đi bắt bướm!"

Hai đứa nó đuổi nhau chạy trước, dép đất xốc lên những vệt bụi nhỏ.

Huân cười tít cả mắt.

"Đi theo anh Phàm nhanh lên, Trụ! Chậm là bướm bay mất hết đấy."

Vũ Trụ định bảo "mình chạy không nhanh bằng cậu đâu", nhưng chẳng kịp mở miệng. Huân đã nắm lấy áo cậu kéo xềnh xệch đi theo. Bàn tay nhỏ, ấm và chắc vô cùng. Cảm giác ấy, Trụ đã biết mình sẽ nhớ rất lâu.

Cả bọn men theo con đường đất dẫn xuống rìa đồng. Mùa thu về, lúa đã gặt, còn lại những gốc rạ vàng ươm phơi trong nắng. Những bụi cỏ may hai bên đường ngả đầu theo gió, cọ vào chân nghe rin rít, ngưa ngứa. Thỉnh thoảng có con châu chấu bật lên khỏi bờ ruộng, đôi cánh xanh thẫm ánh dưới mặt trời. Không khí trong veo, thơm mùi rơm, mùi đất, mùi gió còn vương chút ấm của mùa hạ sót lại.

Anh Phàm đưa cho mỗi đứa một cái vợt tre.

"Không được chạy ẩu, không được giẫm lúa, nghe chưa?"

"Dạaaaa!" cả bọn đồng thanh, kéo dài giọng như thể chọc anh.

Huân quay sang Trụ, chìa vợt ra.

"Mình cầm chung nha? Mình bắt, cậu giữ."

"Ừ, được."

Vậy là hai đứa, thay vì mỗi đứa một cái, lại dùng chung đúng một cái vợt. Huân chạy phía trước, tay cầm cán, còn Trụ chạy phía sau giữ vòng lưới để nó khỏi lật. Điệu bộ ấy khiến anh Phàm nhìn mà bật cười, quay sang Kiến Hạo:

"Hai đứa kia hợp nhau ghê chưa."

Kiến Hạo gật mạnh, rồi quay sang chọc Thành Huy:

"Ê, anh Trụ với anh Huân giống hai con diều buộc chung một dây."

Thành Huy líu lo:

"Buộc chung mới không đứt gió!"

Huân nghe thấy, mặt đỏ bừng.

"Im đi! Hai đứa quỷ!"

Nhưng miệng nó vẫn cong cong lên, che cách nào cũng không che hết được.

Một cánh bướm trắng phớt tím bay ngang, liệng một đường mềm mại như sợi khói. Huân reo lên:

"Kìa, Trụ! Theo nó!"

Hai đứa chạy băng qua bãi rạ, tiếng cười vang như chuông bạc. Cánh bướm mỏng manh, lúc thấp lúc cao, lúc phất nhẹ rồi mất hút sau bụi cỏ lớn. Huân lập tức chui vào bụi tìm. Trụ hốt hoảng kéo áo nó lại:

"Cẩn thận, có gai đấy."

"Không sao! Mình có cậu phía sau mà."

Câu nói thốt ra nhẹ như gió mà đập vào tim Trụ như tiếng trống hội.

Cậu đứng khựng một nhịp, rồi mới lẽo đẽo theo sau, mắt không rời khỏi bước chân Huân.

Cuối cùng, con bướm dừng lại trên một nhành cỏ may. Huân hạ giọng:

"Trụ, chuẩn bị nha... Ba... hai... một!"

Vợt lưới úp xuống.

Bướm bị bắt gọn.

Huân nhảy cẫng:

"Bắt được! Mình với cậu bắt được rồi!! Triệu Vũ Phàm! An Kiến Hạo! Nghiêm Thành Huy! Lại đây mà xem nè!!!"

Trụ nhìn nhành cỏ còn rung rung, rồi nhìn đôi mắt sáng của Huân, tự dưng thấy lòng mềm ra như dòng nước.

"Ừ... được rồi. Giỏi lắm."

"Giỏi là nhờ cậu giữ vợt chứ!"

Huân nói mà không nghĩ gì, nhưng Trụ nghe lại thấy người nóng lên từng đoạn.

"Không... mình đâu giỏi gì."

"Giỏi chứ. Cậu lúc nào cũng làm mình yên tâm."

Trụ muốn trả lời, nhưng giọng bị nghẹn lại.
Cậu chỉ cúi đầu, khẽ vuốt nhẹ lớp lưới để con bướm khỏi hoảng. Huân nhìn cử chỉ ấy, không hiểu sao tim nó chợt rõ ràng hơn một chút, như thể có thứ gì đó đang lớn dần lên mà nó chưa kịp đặt tên.

Đằng kia, anh Phàm đang cười lớn khi Kiến Hạo với Thành Huy tranh nhau con bươm bướm vàng.

"Ê đừng giành! Bướm nữa đầy ra, giành cái chi!"

"Anh để tụi em bắt hết, đem về khoe mẹ!"

"Không bắt nhiều được! Bắt xong phải thả ra, bướm mới sinh sôi. Ai dạy hai đứa bắt rồi giam trong hộp hả?"

Cả hai đứa phụng phịu, nhưng vẫn nghe lời.

Huân nhìn con bướm trắng trong vợt của mình và Trụ.

"Hay là... thả nó đi nha?"

"Ừ." Trụ gật nhẹ. "Thả đi."

Huân mở vòng lưới, con bướm bay vút lên, lượn một vòng rồi biến mất trong ánh chiều.

Hai đứa đứng nhìn theo, gương mặt nghiêng nghiêng như đang dõi theo một điều gì đó đẹp đẽ hơn cả đôi cánh kia.

"Mình với cậu cũng giống bướm ha?" Huân nói bâng quơ.

"Giống... sao?"

"Bay tự do. Không bị nhốt ở đâu cả."

Trụ im. Rồi cậu thở khẽ:

"Nếu chỉ cần ở cạnh cậu... mình thấy thế nào cũng được."

Huân quay đầu nhìn. Và nó lại đỏ mặt, quay chỗ khác, giả vờ ngó đám mây trên trời.

Anh Phàm gọi lớn:

"Này! Hai đứa! Lại đây chụp chung với mấy con bướm đi!"

"Hai đứa làm gì mà đứng xa xa vậy?" Kiến Hạo réo.

"Lại đây! Cùng nhau mới vui!"

Huân cười trong trẻo:

"Đi thôi Trụ!"

"Ừ, đi."

Huân chạy trước, nhưng chạy được vài bước lại quay lại, chìa tay ra.

"Cầm tay mình cho nhanh!"

Trụ nhìn bàn tay ấy, nhỏ, trắng, sạch như cánh bồ câu non, rồi đặt tay mình vào.

"Đi."

Hai đứa chạy giữa cánh đồng rơm vàng, hai bàn tay dính nhau chặt như không muốn một cơn gió nào chen vào. Những cánh bướm bay tán loạn theo từng bước chân, ánh nắng nhuộm lên tóc chúng màu vàng mật. Và ở khoảnh khắc ấy, mùa thu Nại Sơn như trở nên dịu dàng hơn, hiền hòa hơn, vì có hai đứa trẻ đang lớn lên, vừa ngây thơ vừa rung động, giữa một thế giới còn chưa biết buồn đau sẽ đến.

...

Buổi trưa hôm ấy, nắng như mật ong đổ xuống từng nóc nhà tranh của làng Nam Giang. Đám trẻ trong xóm tụ họp dưới gốc tre sau nhà Anh Phàm, chuẩn bị cho một buổi đi bắt bướm mà chúng gọi là "đại hội mùa thu". Anh Phàm cầm cây vợt bắt bướm dài gần bằng nửa chiếc sào phơi nếp, mặt vênh vênh đầy vẻ dẫn đầu. Tú Huân, Trụ, Kiến Hạo, Thành Huy nối đuôi nhau, vừa đi vừa đá đất, tiếng cười rộn cả con đường đất đỏ.

Cả bọn chẳng nghĩ gì nhiều. Ở tuổi ấy, chúng chỉ biết rằng ngày dài lắm và niềm vui thì chẳng bao giờ cạn. Con bướm phượng vàng được đồn là sống ở bãi cỏ cuối xóm, và chỉ riêng cái tin đó thôi đã khiến đám nhóc mê mẩn.

Tới khúc quẹo gần nhà chị Thu Minh, tự nhiên Anh Phàm giơ tay ra hiệu dừng lại. Tất cả lập tức im bặt, như được huấn luyện từ đời trước. Thằng Thành Huy còn chưa hiểu chuyện gì, định hỏi, nhưng Kiến Hạo đã đỏ mặt tới mang tai, đứng thẳng đơ như người sắp bị mang đi tế thần.

Tú Huân liếc sang, khẽ bật cười. Nó biết ngay chuyện gì. Cả xóm đều biết: Kiến Hạo, thằng bé nhỏ nhất, rụt rè nhất, đã thầm thích chị Thu Minh hơn mình sáu tuổi, cô gái dịu dàng có mái tóc đen dài và nụ cười khiến cả vườn hoa cũng phải cúi đầu.

Chị Thu Minh đang phơi tóc trước hiên, mái tóc dài đen óng, nắng chiếu vào tạo thành từng vệt sáng như sợi bạc. Chị cười nhẹ với con mèo nhỏ đang nằm trong lòng, và cái cười đó đủ làm thằng Kiến Hạo đỏ từ mang tai đỏ xuống tận cổ. Hạo đứng im như tượng, hai bàn tay siết chặt góc áo, mắt mở to, mặt ngẩn ngơ đến tội.

Anh Phàm thì thầm: "Đánh cược nhé, coi nó dám lại gần không."

Bọn tôi xì xầm: "Không! Nó nhát gần chết!"

"5 trái ổi nha." Anh Phàm nói, giọng đầy tự tin.

Thằng Thành Huy bịt miệng cười. Tú Huân vòng tay ra sau gáy, xém bật thành tiếng. Chỉ có Phan Vũ Trụ đứng im nhìn mọi thứ bằng ánh mắt tò mò xen chút thương cảm, như thể đang xem một chuyện vừa buồn cười vừa dễ thương.

Cả bọn nấp sau bụi dâm bụt, rạp người xuống mà mắt thì không rời Kiến Hạo. Ở phía trước, chị Thu Minh đang phơi tóc ngoài hiên. Gió thổi làm tóc chị tung nhẹ, ánh trưa hắt lên khiến cả dáng người chị dịu lại như tấm lụa treo trước sân.

Kiến Hạo ngần ngừ. Nó cúi xuống nhặt một bông hoa giấy rơi trên lối đi, cẩn thận phủi từng lớp bụi nhỏ. Bàn tay bé xíu run nhẹ. Nó nhìn bông hoa, rồi nhìn chị Thu Minh. Từng hơi thở như dồn lên cổ họng.

"Chết rồi... nó tính làm thiệt." Anh Phàm thì thào, mắt mở to như muốn rớt ra.

Rồi Kiến Hạo bước thêm một bước. Thêm một bước nữa. Và bọn trẻ nín thở như vừa bị trói.

Đúng lúc ấy, một nhánh cây khô dưới chân Thành Huy gãy "rắc" một tiếng. Cả thế giới như xoay lại. Chị Thu Minh ngẩng đầu, đôi mày khẽ cong.

Thôi xong.

"Ai đấy?" Chị Thu Minh khẽ lên tiếng.

Kiến Hạo bối rối quay đầu nhìn lại. Ánh mắt nó thể hiện sự cầu cứu rõ ràng.

"Trả lời lại đi! Bảo mày là Kiến Hạo!" Vũ Phàm khẽ hét lên.

"Thôi ngại lắm!"

"Chứ mày tính chạy à?!"

Kiến Hạo chần chừ một lúc, nó hít sâu một hơi.

"E-em.. Kiến Hạo đây ạ."

"À Hạo đó hả? Em tìm chị có chuyện gì không?" giọng chị trong như tiếng nước giếng.

Kiến Hạo đứng chết trân. Bông hoa gần như rơi khỏi tay nó.

"Dạ... em... em thấy hoa rơi... nên..." nó lắp bắp, mặt đỏ đến mức có thể đun chín quả trứng.

Chị Thu Minh cúi xuống nhận bông hoa, ngạc nhiên rồi mỉm cười.

"Cảm ơn em, dễ thương quá."

Chỉ một câu thôi mà Kiến Hạo như hóa thành khúc gỗ biết blush. Nó xoay người chạy như bị ma đuổi, tóc rối tung, dép suýt bay khỏi chân.

Khi nó băng ngang qua chỗ cả bọn trốn, Anh Phàm ngã lăn ra cười:

"Trời đất ơi! Nó làm thiệt kìa!"

Tú Huân ôm bụng: "Mai mốt nó cưới chị Minh, em đứng làm chứng luôn!"

Thành Huy cười đến mức chảy nước mắt: "Nhìn mặt nó kìa trời!"

Nhưng chỉ một lúc sau, cả bọn khựng lại. Kiến Hạo ôm hai bên má nóng ran, vừa thở gấp vừa nói lí nhí:

"Chị... cười với em... Chị ấy cười với em đó mọi người có thấy không!!!"

Không ai trêu nó nữa. Cái giây phút ấy bỗng nhẹ như tơ, khiến tụi trẻ dù còn nhỏ vẫn cảm được điều gì đó rất mỏng manh mà sau này lớn lên mới gọi được thành tên. Trụ nhìn bạn, thấy trong mắt Kiến Hạo thứ gì đó ngại ngùng nhưng sáng bừng, như thể lần đầu biết đến một bí mật đẹp đẽ.

Nắng xiên qua rặng tre, rơi xuống con đường đất thành những vệt dài, vàng óng như bụi mơ. Bọn trẻ lặng vài giây, rồi Anh Phàm hô to như để phá tan sự xao xuyến:

"Đi về thôi! Nắng quá rồi!"

Cả lũ lập tức chạy theo, dép lẹp xẹp, tiếng cười lại bắn tung trời như chưa từng có khoảnh khắc nào vừa dịu dàng đến thế. Kiến Hạo chạy nhanh nhất, dù mặt nó vẫn đỏ lè, còn nhịp tim thì chắc đang đánh trống hội.

Và phía sau chúng, chị Thu Minh bước vào nhà, cài bông hoa giấy lên mái tóc dài. Bông hoa ấy nhỏ xíu, nhưng rực rỡ lạ thường trong nắng trưa, như một lời hẹn thầm lặng của mùa hè với trái tim non nớt của một cậu bé mới mười tuổi.

Đám trẻ thì tiếp tục chạy về phía bãi cỏ Nại Sơn, nơi những con bướm vàng đang đậu trên từng bông cỏ mảnh. Chúng không biết rằng những ngày êm đềm ấy rồi sẽ trôi qua nhanh như hơi gió. Nhưng vào mùa hạ năm đó, chúng vẫn là những đứa trẻ chưa hiểu đời, chỉ biết vui, biết cười, biết thương thầm vụng dại.

Thu lão, 1917.

<<<<>>>>

Mùa đông năm ấy đến sớm hơn mọi năm. Gió bấc từ thượng nguồn lùa về dọc theo bờ đê Nam Giang, mang theo cái rét cắt vào da thịt. Buổi chiều trời xám tro, sương lạnh cứ quẩn quanh như sợi khói mỏng. Trên con đường đất dẫn ra cánh đồng Nại Sơn, hai cái bóng nhỏ co ro chạy vội: Tú Huân và Phan Vũ Trụ.

Cả hai đứa vừa chạy vừa rụt cổ trong chiếc khăn choàng cũ. Tay chúng đỏ lựng, mũi tê vì lạnh, hơi thở trắng như khói bay ra phía trước. Mỗi bước chân đều chạm vào đất lạnh đến nỗi nghe rõ tiếng lạo xạo của cỏ đông héo.

Tú Huân khịt mũi:

"Lạnh quá... Chắc chết mất."

Trụ bật cười, hơi run nhưng vẫn cố làm mặt tỉnh:

"Còn xa mới chết. Lò gạch ở kia rồi."

Lò gạch bỏ hoang nằm khuất sau bãi tre rối. Tường gạch nhuốm rêu, ẩm và sứt mẻ, nhưng bên trong lại kín gió và khô ráo. Mấy đứa trẻ trong làng lâu lâu vẫn trốn ra đây chơi, nhất là vào những hôm trời trở rét.

Tụi nó chui vào lò. Gió thổi qua cửa hang một cái là như có ai tạt cả chậu nước lạnh lên người, khiến Huân rùng mình. Nhưng khi cánh cửa gió vừa khép lại, bên trong trở nên ấm hơn hẳn, y như một chiếc tổ chim ẩn giữa mùa đông.

Trụ xốc lại đống rơm vụn và nhặt mấy cành củi khô để nhóm lửa. Nhưng vì củi ẩm, cậu loay hoay thổi mãi mà ngọn lửa cứ lụi đi.

Huân khoanh tay nhìn một hồi, nhíu mày:

"Cậu không biết nhóm lửa à?"

"Biết chứ." Trụ đáp, nhưng tiếng "chứ" nghe yếu như chiếc lá khô.

Rồi như vừa nghĩ ra giải pháp tuyệt diệu, Trụ lôi từ túi áo ra một cuốn sách mỏng, vàng màu thời gian. Cậu xé một trang, vo lại rồi châm lửa.

Huân trố mắt:

"Trụ! Đó là cuốn sách của ba cậu!!"

Trụ cười tỉnh queo, mặt nghiêm mà lời thì lơ đãng:

"Thì còn cuốn khác để đọc mà."

"Cậu có đọc đâu?" Huân hất mặt hỏi.

Trụ chớp mắt, im vài giây, rồi thừa nhận như không có gì:

"Ờ... thì ba mình đọc..."

Huân muốn quát, nhưng nhìn cái mặt vừa ngốc vừa thành thật của Trụ, nó chỉ biết thở dài một hơi dài như mang theo cả mùa đông:

"Đúng là đồ ngốc nghếch mà."

Nhưng cũng chính nhờ mấy trang sách ấy, lửa bắt vào rơm. Ngọn lửa bùng lên, cam lấp lánh như đôi mắt trẻ con khi thấy quà bánh. Ánh sáng phủ cả lò gạch bằng hơi ấm vàng rực. Huân cởi chiếc túi vải mang theo, lấy ra mấy củ khoai đã phủ tro sẵn, đặt cạnh bếp lửa.

Chỉ ít phút sau, mùi khoai nướng lan ra, thơm đến mức xua sạch cái lạnh đang bám trong từng kẽ tay.

Huân lật một củ khoai, thấy vỏ nứt ra, hơi nóng phả lên như xoa dịu cả mặt. Nó cẩn thận lấy ra củ vừa chín, đặt lên tay Trụ:

"Ăn đi. Đồ ngốc."

Trụ giật mình, rồi ngượng nghịu cầm lấy. Hơi nóng từ củ khoai truyền vào tay, rồi lan đến tim. Cậu khẽ cười, nụ cười mộc mạc mà hiền như tro củi.

"Cảm ơn cậu, Huân."

"Cậu chỉ giỏi làm phiền thôi." Huân nói, nhưng giọng nhỏ lại mềm như tơ.

Ngoài kia, gió bấc vẫn rít qua ngọn tre, từng hồi như tiếng sáo buồn của mùa đông. Nhưng trong lò gạch nhỏ, ánh lửa phản chiếu lên hai gương mặt trẻ, rạng rỡ một cách kỳ lạ. Khói khoai quyện với hương củi cháy tạo thành hơi ấm phả lên khắp không gian. Tường gạch cũ như cũng đỏ lên dưới ánh lửa, khiến cả gian lò trông giống căn bếp của một gia đình thật sự.

Huân vừa ăn khoai vừa lảm nhảm:

"Ba cậu biết cuốn sách bị đốt là chết đấy."

"Ờ... chắc vậy." Trụ nhai chậm rãi.

"Thế cậu không sợ hả?"

"Không." Trụ nói, mắt nhìn lửa

"Miễn là có cái để nhóm lò... để cậu không lạnh."

Huân khựng lại. Đôi tai nó đỏ bừng.

"Cậu... cậu nói cái gì vậy..."

"Không có gì." Trụ nhún vai, tiếp tục ăn khoai, mặt tỉnh queo như chưa từng thốt câu khiến người ta tim đập loạn.

Huân quay mặt đi, cố tỏ ra cáu. Nhưng góc miệng lại cong nhẹ, lộ rõ cái sự vui đến ngượng.

Bên ngoài, gió mùa tiếp tục thổi mạnh. Tre nghiêng ngả, lá xào xạc như muôn bàn tay gõ nhịp. Nhưng cái lạnh khắc nghiệt không thể xuyên qua bốn bức tường của lò gạch bỏ hoang. Trong nơi bé nhỏ ấy, ánh lửa và tình bạn của hai đứa trẻ giữ lại một phần mùa đông, biến nó thành thứ dịu dàng hơn.

Đêm xuống dần. Ánh sáng trong lò gạch hắt ra một vệt vàng rung rinh như đốm đom đóm khổng lồ đang ngủ. Huân và Trụ ngồi sát vào nhau để giữ ấm, tay vẫn cầm phần khoai còn nóng. Mỗi hơi thở phả ra đều trắng như sương, nhưng lòng thì không còn lạnh nữa.

Với trẻ con Nam Giang năm ấy, mùa đông không chỉ có rét, có gió, có khói bếp. Nó còn có những buổi chiều chui trong lò gạch, đốt sách của ba để nướng khoai, và những câu nói ngốc nghếch khiến tim ai đó ấm hơn một chút.

...

Hôm nay, trong ngôi nhà gỗ cũ của Phan Vũ Trụ, không khí nặng nề khác hẳn với những buổi sáng yên ả. Tiếng cãi nhau của ba má cậu vang lên từ phòng khách, qua những bức vách mỏng, len lỏi vào căn phòng nhỏ nơi Trụ đang ngồi. Cậu nhắm mắt lại, nghe từng âm thanh, cảm nhận từng nhịp trái tim mình đập nhanh hơn.

Ba cậu đứng giữa phòng, giọng lớn và gay gắt: ba kêu mẹ suốt ngày chỉ bận việc này việc nọ, không lo cho gia đình, không biết quan tâm đến Trụ. Má cậu, tay vẫn cầm cuốn sổ tính toán, mắt đỏ hoe vì giận dỗi, đáp lại rằng ba thì luôn đi xa, luôn bận việc bên ngoài mà chẳng hề để tâm đến cậu. Từng lời nói như mũi dao nhỏ, cắt ngang không gian yên bình của ngôi nhà.

Trụ ngồi yên trên chiếc ghế tre nhỏ, mắt nhìn xuống sàn gỗ. Trong lòng cậu trống rỗng, nhưng lại dấy lên một cảm giác bất lực lạ lùng. Cậu muốn chạy ra, muốn ngăn ba má lại, muốn ôm má hay nắm tay ba để nói rằng mọi thứ sẽ ổn. Nhưng chân cậu như đổ bê tông, không nhúc nhích được. Chỉ còn âm thanh cãi nhau liên hồi vang lên trong tai, như gió mùa đông thổi qua từng kẽ tim.

Cậu nhớ đến những buổi sáng, khi ba cậu đã đi từ sớm, để lại má trông nom cậu và căn nhà. Hồi đó, tiếng cãi nhau hiếm khi vang lên, nhưng bây giờ, khi nó nghe thấy, trái tim nhỏ bé của cậu như bị bóp chặt. Nó thấy nước mắt nóng ấm lăn trên má, nhưng cố nhịn để không ai phát hiện.

Từng lời ba má nói như những viên đá ném vào lòng cậu. Cậu thấy mình bé nhỏ, không đủ mạnh mẽ để sửa đổi mọi thứ, không đủ quyền lực để dừng cuộc cãi vã. Trụ nhắm mắt, hít sâu, cố gắng gom lại bình tĩnh, nhưng tim vẫn đập nhanh, ngực vẫn tức nặng. Cậu ước giá mà có thể biến mất khỏi phòng, biến mất khỏi những lời cãi vã, chỉ còn còn lại gió, còn lại cánh đồng Nại Sơn và bạn bè bên cạnh.

Trên bàn, cuốn sách cũ mà ba cậu hay đọc bị bỏ lại, lấp ló những trang giấy vàng sậm. Trụ nhớ lại những lần cậu lén ngồi đọc, lần đầu tiên cảm thấy một thế giới khác, yên bình và đầy màu sắc. Giờ đây, cuốn sách cũng không thể cứu nổi không khí nặng nề của gia đình. Cậu chỉ còn biết ngồi đó, để mặc cảm giác hỗn độn dội vào tim.

Từng âm thanh cãi vã bên trong nhà như dần nhạt đi trong tâm trí cậu. Trụ hít sâu, cố gom lại bình tĩnh. Cậu tự nhủ phải kiên nhẫn, phải giữ mình vững vàng, vì dù có chuyện gì xảy ra, cậu vẫn là cậu bé Phan Vũ Trụ giữa Nam Giang, vẫn có Trụ bên cây bằng lăng, vẫn có mọi người bên cạnh, vẫn có những khoảnh khắc yên bình, dù chỉ là ký ức.

Ba cậu đứng giữa phòng khách, mặt đỏ ửng vì giận, giọng lớn:

"Em suốt ngày bận việc, chẳng lo cho nhà cửa, chẳng lo cho Trụ chút nào! Em nghĩ việc gì quan trọng hơn gia đình hả?"

Má cậu, tay vẫn cầm mảnh giấy ghi công việc và sổ sách tính toán, đáp lại giọng sắc như dao:

"Anh thì cũng suốt ngày đi xa, nghĩ gì mà nói em không lo cho Trụ? Anh đi cả tuần, cả tháng, mà về là không muốn trông nhà, trông con gì hết! Em đâu có quên con?!"

Ba cậu hừ một tiếng, bước tới gần bàn:

"Đi xa là trách nhiệm, là công việc cần cho gia đình, chứ đâu phải để mẹ mặc kệ! Em có biết điều Trụ cần là gì hay không?"

Má cậu quay lại, mắt đỏ hoe:

"Trụ cần được gia đình quan tâm! Nhưng ai dạy cho nó hiểu? Anh luôn coi mọi việc ngoài kia là quan trọng hơn con mình! Anh đi, để em một mình lo toan tất cả!"

Âm thanh cãi nhau vang khắp nhà. Trụ lặng lẽ nhìn xuống sàn, lồng ngực nhịp nhanh, tim nặng Cậu Nó cảm giác như từng lời nói, từng giọng điệu, từng tiếng thở dài của ba má dội vào tim mình. Cậu muốn chạy ra, muốn ôm má, muốn nắm tay ba, nhưng chân cứng đơ, không nhúc nhích.

Ba cậu nhấn mạnh từng từ:

"Em có hiểu không hả? Em thấy con mình lớn lên trong nhà mà không có sự quan tâm cần thiết! Em đâu có ở bên con cả ngày! Em nghĩ gì mà bận việc hoài?"

Mẹ cậu nghẹn lời một chút, nhưng vẫn đáp:

"Anh đi xa, anh quên Trụ, anh nghĩ em không đủ tốt. Nhưng em đâu có quên con! Anh luôn nghĩ mình quan trọng hơn mọi thứ khác, nhưng con lại không đủ qun trọng đối với anh! Anh hiểu không?"

Từng lời nói như đập vào Trụ, làm tim cậu nhói lên, hỗn loạn giữa giận, xót xa và lo lắng. Cậu thấy má mệt mỏi, mắt ươn ướt, nhưng không dám kêu, chỉ ngồi im. Trụ muốn chen vào, muốn nói rằng mọi thứ ổn, nhưng giọng cậu lại nghẹn ở cổ họng.

Âm thanh cãi nhau cứ dội qua dội lại, vang lên trong căn phòng cũ kỹ, chạm vào từng kẽ tim cậu. Cậu cảm giác như những viên đá ném xuống lòng mình, từng viên một, nặng trĩu, nhưng cũng khiến cậu nhận ra sự mong manh của gia đình, sự cô đơn của chính mình.

Ba cậu gập người, giọng trầm xuống, nhưng vẫn đầy bực tức:

"Em à, con cần được quan tâm, cần được nhìn thấy mỗi ngày, chứ không phải để em bận rộn với giấy tờ! Anh không muốn Trụ thiệt thòi, nhưng em cứ để con chịu cảnh này!"

Mẹ cậu hít một hơi, giọng mềm hơn nhưng vẫn rắn:

"Anh nghĩ em vô tâm, nhưng đều là em lo toan mọi thứ cho gia đình này! Anh có biết em bận đến mức nào không? Anh đi ra ngoài, em ở nhà một mình, Trụ là con trai em, và em không quên nó!"

Trụ đứng đó, tim nhói lên khi thấy ba và má vẫn còn cau mày, giọng vẫn còn hơi gay gắt. Cậu hít một hơi thật sâu, cố gom lại tất cả sự bình tĩnh mà mình còn có, và nói, giọng run run nhưng trầm ấm:

"Ba má... đừng cãi nhau nữa. Đừng cãi nhau vì con. Con... con cảm thấy có lỗi."

Âm thanh ấy vang lên giữa phòng khách, lặng như một luồng gió nhẹ thổi qua. Ba và má cậu giật mình, quay lại nhìn Trụ, ánh mắt đầy bất ngờ, pha lẫn lo lắng và xúc động. Trụ đứng im, hai tay ôm nhẹ vào ngực, mắt nhìn xuống sàn gỗ cũ. Cậu thấy tim mình đập nhanh, hơi thở gấp nhưng cố không khóc.

Ba cậu khựng lại, giọng trầm đi:

"Trụ... sao con nói vậy... sao lại tự trách mình?"

Má cậu cũng bước đến gần, đôi tay run run nhưng mềm mại đặt lên vai Trụ:

"Con không có lỗi đâu, Trụ à. Ba má chỉ là... bực dọc một chút thôi. Con không cần phải lo lắng."

Trụ lặng nhìn ba má, mắt ươn ướt, lòng vừa nặng trĩu vừa dịu lại. Cậu cảm nhận được tình yêu len lỏi qua lời nói và ánh mắt, dù trước đó là những trận cãi vã căng thẳng. Nó khiến cậu thấy vừa ấm áp vừa xót xa, tựa như đứng giữa mùa đông lạnh lẽo mà chợt tìm thấy ánh nắng hiếm hoi xuyên qua lớp mây dày.

Âm thanh trong nhà bỗng yên ắng hơn, chỉ còn tiếng thở đều, tiếng bước chân nhẹ, tiếng giấy sổ bị để lại trên bàn. Trụ cảm giác một sự nhẹ nhõm kỳ lạ len vào tim, như vừa trút bỏ một gánh nặng vô hình. Cậu đứng đó, lắng nghe nhịp tim của chính mình, nghe ba và má dịu giọng, và cảm nhận rằng sự hiện diện của mình đủ khiến mọi thứ thay đổi.

Ba cậu cúi xuống, tay đặt nhẹ lên vai Trụ, giọng ấm hơn:

"Ba... xin lỗi con. Ba không muốn cãi nhau trước mặt Trụ. Ba sẽ cố gắng hơn."

Má cậu hít một hơi dài, giọng mềm mại:

"Má cũng xin lỗi con, Trụ. Má không nên nóng giận như vậy. Con đừng tự trách bản thân nhé?"

Trụ thở phào, tim bớt nặng, cảm giác vừa sợ vừa hạnh phúc trào dâng. Cậu nhận ra rằng đôi khi chỉ một lời nói chân thành cũng đủ làm dịu bớt mọi căng thẳng, đủ khiến cả căn nhà tràn đầy tình thương dù trước đó đầy giận dữ.

Thế nhưng càng về sau, họ lại càng cãi nhau, từng câu từng chữ như những mũi dao nhọn, đập vào tim Trụ khiến cậu thấy mình vừa sợ vừa bất lực. Cậu đứng lặng ở góc phòng, tay siết chặt, mắt dõi theo ba và má, lòng nặng trĩu. Mỗi lời nói đều vang lên mạnh mẽ, dường như muốn lấp đầy toàn bộ không gian, như muốn đè nặng trái tim nhỏ bé của Trụ.

Âm thanh cãi nhau vang khắp nhà, dội vào từng bức vách, trần nhà xiêu vẹo, dội vào từng mảnh ký ức của Trụ. Cậu cảm giác mình nhỏ bé, không đủ sức làm dịu căng thẳng, nhưng không muốn rút lui. Nó giống như đứng giữa một cơn bão mà biết rằng bước đi sai một li cũng sẽ bị cuốn phăng đi.

Ba cậu, không kiềm chế được, buột miệng:

"Vậy thì cô tự ở nhà mà chăm con! Tôi mệt rồi!"

Câu nói ấy vang lên trong phòng như một tiếng sét giữa trời đông, khiến Trụ giật nảy mình. Tim cậu như ngừng đập một nhịp, mắt mở to, bàng hoàng. Cậu không ngờ ba lại thốt ra những lời ấy, thốt ra như một sự thất vọng đến tột cùng, không còn muốn thỏa hiệp hay nhẫn nhịn nữa.

Má cậu đỏ mặt, đôi mắt lóe lên giận dữ, giọng run nhưng sắc:

"Anh... sao anh lại có thể nói vậy với em, với con? Trụ đang nghe đó, anh có nghĩ tới cảm giác của con không?"

Trụ đứng im, tay bám nhẹ vào khung cửa sổ, lồng ngực nặng trĩu. Cậu muốn khóc, muốn chạy ra ôm má, nhưng cũng sợ bước chân mình sẽ làm mọi thứ thêm căng thẳng. Mặt cậu nóng bừng, mắt ươn ướt, trong lòng vừa xót xa vừa sợ hãi. Cậu chưa bao giờ nghe ba nói thẳng như thế trước mặt mình, và giờ câu nói ấy như một vết cắt sâu vào tim cậu.

Âm thanh cãi nhau vẫn tiếp tục, nhưng Trụ nghe nó khác hẳn. Nó không còn là sự gay gắt thông thường, mà là một cơn bão hỗn độn, trong đó cậu cảm nhận rõ rệt cả sự mệt mỏi, thất vọng, và căng thẳng của ba má. Cậu đứng lặng, hít thật sâu, cố gom lại mọi bình tĩnh, nhưng từng nhịp tim vẫn nhói đau.

Nói xong, ba cậu hừ một tiếng, không nhìn lại, bước ra cửa, để lại tiếng gió rít qua khung cửa sổ và âm thanh cửa cổng khép lại phía sau. Không gian trong nhà chợt trống vắng một cách đáng sợ. Chỉ còn lại má cậu và Trụ, cả hai như bị nhốt trong một căn phòng đầy nặng nề, từng hơi thở đều dồn nén cảm xúc vừa bị bỏ lại.

Trụ đứng bất động, mắt nhìn về phía cánh cửa vừa khép, tim như bị siết chặt. Cậu cảm giác sự cô đơn tràn ngập căn nhà cũ, từng kẽ gió như rít qua tường gỗ, len vào từng lỗ chân lông, khiến cậu rùng mình. Tim cậu vừa sợ vừa buồn, những giọt nước mắt nóng hổi nhoà đi trước mắt, nhưng cậu cố nhắm lại, để không ai thấy mình khóc.

Má cậu bước tới, mắt đỏ hoe, nhìn Trụ, giọng run run:

"Trụ... ba bỏ đi rồi... nhưng con đừng sợ, mẹ vẫn ở đây. Mọi thứ sẽ ổn thôi. Con sẽ không cần một người cha như vậy đâu."

Trụ khẽ gật đầu, nhưng lòng cậu vẫn nặng trĩu. Cậu cảm nhận rõ rệt khoảng trống mà ba để lại, như một chiếc bóng dài in hằn trên sàn nhà. Cậu thấy mình vừa nhỏ bé vừa yếu ớt, và tự hỏi tại sao ba lại rời đi trong cơn giận dữ như vậy, bỏ lại cậu và má giữa không gian nặng nề, giữa tiếng gió rít và những cảm xúc chưa kịp nguôi.

Nó không dám bước tới, chỉ đứng nhìn má cậu di chuyển khắp phòng, chuẩn bị bữa cơm chiều, loay hoay dọn dẹp mà vẫn im lặng, như muốn che đi nỗi lo sợ của chính mình. Trụ lặng lẽ quan sát từng cử chỉ, từng động tác, từng nhịp thở của má, cảm nhận tình thương bao bọc nhưng cũng cảm nhận sự mệt mỏi của mẹ, sự trống vắng của căn nhà.

Trên sàn, ánh nắng mùa đông nhạt vàng tràn qua khung cửa sổ, soi xuống từng hạt bụi lơ lửng trong không khí, khiến không gian vừa lạnh vừa lấp lánh. Trụ cảm giác trái tim mình cũng như ánh sáng ấy: nhỏ bé, yếu ớt, nhưng vẫn cố tìm chút ấm áp giữa sự trống vắng và nỗi buồn.

...

Chiều hôm ấy, sau khi ba cậu bỏ đi, Trụ đứng lặng trong căn nhà cũ, nghe tiếng gió thổi qua mái ngói, tiếng lá ngoài sân xào xạc. Không gian im lặng đến mức mỗi nhịp thở của cậu đều vang rõ, tim vẫn nhói từng hồi. Cậu cảm thấy nặng trĩu, vừa lo lắng cho mẹ, vừa tự trách bản thân, vừa cô đơn.

Trụ ngồi trên bậc thềm, tay ôm đầu gối, mắt nhìn ra cánh đồng Nại Sơn trải dài trước mắt. Ánh chiều nhạt vàng rọi qua khung cửa sổ, phủ lên mái nhà, phủ lên những bụi cây nhỏ bên sân, và cả con đường đất dẫn ra bờ đê, nơi cây bằng lăng cổ thụ đứng sừng sững. Cậu hít thật sâu, cố gom lại mọi bình tĩnh còn sót, rồi quyết định đứng dậy, bước ra ngoài.

Cậu đi theo con đường đất nhỏ, chân trần chạm vào đất lạnh, cảm nhận hơi thở mùa đông nhè nhẹ trên da, và nghe từng hạt bụi vàng nhảy múa dưới ánh chiều. Mỗi bước đi khiến tim cậu nặng trĩu, nhưng cũng là sự tự nhủ: cậu cần một nơi để trút bớt nỗi lòng, để không còn nghe tiếng cãi nhau vang trong đầu, để cảm nhận bình yên một lần nữa.

Khi Trụ đến bờ đê, cây bằng lăng hiện ra trước mắt. Thân cây già nua, nứt nẻ, nhưng vẫn sừng sững giữa trời chiều, hoa tím rụng lả tả như những dải lụa trải trên mặt đất. Cậu chậm rãi bước tới, đặt tay lên thân cây, cảm nhận nhựa cây thấm mát. Đây là nơi cậu từng cùng Huân chơi đùa, từng nắm tay cậu bạn, từng khắc tên lên thân cây. Ký ức ấy dịu dàng, như một chiếc phao cứu cậu khỏi nỗi cô đơn và nặng nề.

Trụ ngồi xuống, lưng dựa vào thân cây, mắt nhìn những cánh hoa tím rơi. Gió thổi qua, mang theo mùi đất, mùi lá, mùi hoa bằng lăng, len lỏi vào từng lỗ chân lông, khiến cậu cảm giác lòng dịu lại phần nào. Cậu nhắm mắt, hít thật sâu, để từng hơi thở hòa vào không gian yên bình, để xua tan đi nỗi cô đơn còn sót lại từ cuộc cãi nhau của ba má.

Âm thanh duy nhất còn lại là tiếng gió, tiếng lá xào xạc, tiếng chim hót xa xa, và nhịp tim của Trụ. Cậu cảm nhận rõ ràng từng nhịp đập, vừa run rẩy, vừa bình yên. Cậu nhớ Huân, nhớ cánh đồng, nhớ những buổi chiều thả diều, những tiếng cười giòn tan và sự dịu dàng len lỏi qua từng khoảnh khắc.

Trụ đặt tay lên bầu trời rộng lớn trước mặt, tưởng tượng Huân đang ở bên, cậu bạn nhỏ nhắn, tinh nghịch và tốt bụng. Cậu thấy mình không còn cô đơn hoàn toàn, vì ký ức và sự quan tâm của Huân vẫn hiện hữu, dù chỉ trong tâm trí. Ánh chiều nhạt vàng chiếu xuống, hoa rơi lả tả, và gió thổi qua tóc, mang theo hơi ấm nhẹ nhàng, như muốn ôm lấy trái tim nhỏ bé của cậu.

Cậu thở đều, nhắm mắt, và để cảm xúc tràn về: vừa buồn, vừa cô đơn, nhưng cũng vừa nhẹ nhõm. Trụ cảm nhận rằng, dù ba bỏ đi, dù ba má cãi nhau rất nhiều, cậu vẫn có một nơi để trốn, một nơi để bình yên, một nơi để nghĩ về những khoảnh khắc dịu dàng đã qua. Cậu dựa lưng vào thân cây, cảm nhận sự hiện diện vững chãi của nó, như thể cây bằng lăng cũng đang đồng cảm, đang ôm lấy nỗi lòng cậu.

Những cánh hoa tím rơi xuống, phủ lên vai, phủ lên tóc, phủ lên tay Trụ. Cậu mở mắt, nhìn từng cánh hoa rơi, và nụ cười khẽ hiện lên trên môi, dù mắt còn lấp lánh ươn ướt. Cậu biết rằng chiều nay, dưới bóng cây bằng lăng, cậu tìm lại được chút yên bình, chút ấm áp, giữa nỗi cô đơn và nặng nề. Khoảnh khắc ấy, vừa buồn vừa dịu dàng, sẽ ở lại trong tim cậu mãi mãi, như một mùa thu Nam Giang dịu dàng, tím biếc và tĩnh lặng.

Chiều mùa đông ở Nam Giang không có nắng gắt, chỉ có thứ ánh sáng trắng nhạt đọng trên những mái ngói và trên dãy ruộng bỏ không sau vụ gặt. Trong sự yên ả của làng quê, tiếng cười trẻ con vẫn là thứ âm thanh rộn ràng nhất.

Huân hôm ấy được nghỉ buổi chiều. Nó chạy một mạch từ nhà sang, tay cầm theo cây sáo tre ngắn mà bác thợ mộc vừa tặng. Huân háo hức muốn khoe với Trụ lắm, bởi mọi trò tinh nghịch hay đồ chơi mới của mình, Huân đều mang sang cho Trụ xem đầu tiên.

Khi đến bậc cửa nhà Trụ, Huân thấy cậu bạn đang ngồi nắn tò he bằng đất sét, miệng huýt sáo gió, mắt chăm chú như đang làm chuyện trọng đại. Thấy bóng Huân, Trụ lập tức sáng mặt, bỏ ngay con tò he còn dang dở xuống.

Nó reo:

"Phan Vũ Trụ!"

"Trời ơi giật cả mình!"

Không kịp định thần, Trụ thấy Khương Tú Huân chạy tới, khuôn mặt đỏ bừng vì gió chiều, tóc bay rối, đôi mắt sáng rực như muốn nổ tung niềm vui. Cậu bạn nhỏ nhắn ấy lao thẳng tới, không hề quan tâm đến bùn đất hay gió lạnh, chỉ quan tâm đến Trụ đứng đó, dưới bóng cây bằng lăng tím biếc.

Trụ đứng đó, tim đập mạnh, một cảm giác vừa sợ vừa vui trào lên. Cậu nhìn Huân, thấy nụ cười tươi rói, tay chân hối hả, và nhớ lại những buổi chiều thả diều, những tiếng cười giòn tan. Khoảnh khắc này khiến nỗi buồn, sự cô đơn, và nặng nề trong lòng cậu bỗng tan đi một phần, chỉ còn lại sự bất ngờ, hạnh phúc nhẹ nhàng len lỏi.

Huân dừng lại cách Trụ chỉ một bước, thở hổn hển, tay vẫn vươn ra như muốn kéo Trụ đi thật nhanh khỏi nỗi trống vắng của cậu:

"Mình thấy cậu ngồi một mình dưới cây này, nên chạy tới ngay. Không cho cậu cô đơn đâu!"

"Mình tưởng cậu sẽ chạy vụt qua rồi bỏ mình luôn chứ..."

Huân nghiêng đầu, nụ cười vẫn nở rộ:

"Ai bảo mình để cậu ngồi một mình? Nhỡ cậu buồn, nhỡ cậu nghĩ gì... mình chịu không nổi đâu!"

Cậu nhìn Huân, thấy đôi mắt tinh nghịch nhưng chân thành, thấy cả sự quan tâm dồn nén trong từng cử chỉ. Gió chiều thổi qua, mang theo mùi hoa bằng lăng, len lỏi qua tóc, qua áo, và cả qua lòng cậu, làm nỗi buồn của cậu dịu lại, tan biến như sương khói.

Huân ngồi xuống cạnh Trụ, đặt tay lên vai cậu, khuôn mặt đỏ ửng vì gió và hơi thở dồn dập:

"Không sao đâu. Mình ở đây rồi, không ai bỏ cậu đâu."

Trụ nhìn Huân, mắt ươn ướt nhưng ánh lên niềm vui. Cậu đặt tay lên tay Huân, cảm nhận hơi ấm và sự hiện diện dịu dàng:

"Cậu... mình thấy nhẹ nhõm quá... cậu tới đúng lúc."

Huân ngồi xuống cạnh Trụ, đôi mắt sáng long lanh, giọng dịu dàng nhưng đầy tò mò:

"Vậy kể mình nghe, có chuyện gì?"

"Trông mình giống có chuyện gì lắm sao?"

"Ừ. Kể đi."

Trụ cúi đầu, tay nắm chặt, mắt nhìn xuống những cánh hoa bằng lăng rơi lả tả trước mặt. Cậu thở dài, tim nặng trĩu, nhưng biết rằng Huân đang lắng nghe, rằng cậu không còn đơn độc. Cậu bắt đầu kể, giọng run run nhưng dần đều:

"Hôm nay ba má cãi nhau. Mình không biết phải làm sao. Ba nói mệt rồi, rồi bỏ đi... bỏ lại mình với má."

"Bỏ luôn ư?"

"Ừ."

"Đúng là đồ đàn ông vô trách nhiệm mà."

Huân nghiêng đầu, mắt chăm chú, hai tay đặt nhẹ lên vai Trụ, như muốn truyền cho cậu sự bình tĩnh và sức mạnh:

"Ừ... mình hiểu... chắc cậu buồn lắm phải không?"

Trụ gật đầu, mắt ươn ướt nhưng không khóc. Cậu nhìn Huân, thấy sự quan tâm, sự dịu dàng hiện rõ trong từng cử chỉ, và cảm giác vừa nhẹ nhõm vừa xót xa trào lên:

"Mình sợ... sợ ba sẽ không bao giờ quay lại... sợ má mệt... sợ mình gây ra tất cả... Nhưng mình không biết làm sao để mọi thứ ổn."

Huân mỉm cười khẽ, giọng dịu dàng như một cơn gió ấm:

"Trụ à... cậu không có lỗi đâu. Ba má có cãi nhau cũng không phải vì cậu. Mình biết, chuyện người lớn khó hiểu lắm, nên cậu cũng đừng tự trách bản thân mình thêm nữa."

Trụ thở dài, dựa lưng vào thân cây, mắt nhìn những cánh hoa tím rơi, cảm giác lòng dịu lại phần nào. Cậu cảm nhận hơi ấm từ Huân, cảm nhận tình thương tràn qua từng cử chỉ, và thấy rằng, dù nặng nề, cậu vẫn còn một nơi để dựa vào, một nơi để trút bớt gánh nặng:

"Nhưng... mình vẫn thấy cô đơn. Cả nhà cãi nhau, rồi ba bỏ đi... Mình đứng đó, chỉ biết nhìn và không làm gì được cả."

Huân cúi đầu, nhặt một cánh hoa tím rơi, đặt nhẹ lên tay Trụ, giọng dịu dàng:

"Ừ... mình biết... nhưng cậu có mình ở đây rồi. Không ai bỏ cậu một mình đâu. Như bây giờ này, mình sẽ ngồi cùng cậu, nghe cậu kể, chia sẻ, cho cậu nhẹ nhõm hơn."

Trụ nhìn Huân, mắt rực sáng một cách khó tả, cảm giác vừa dễ thương vừa ấm áp tràn ngập. Cậu đặt tay lên tay Huân, hơi run, nhưng dịu dàng:

"Cậu thật sự làm mình nhẹ nhõm... chỉ cần cậu ở đây thôi là mình thấy đỡ hơn nhiều rồi."

Âm thanh cây lá xào xạc, hoa tím rơi lả tả, ánh chiều nhạt vàng chiếu lên cả hai, như muốn tô điểm thêm khoảnh khắc yên bình nhưng tràn đầy xúc cảm này. Trụ cảm nhận từng nhịp tim mình hòa cùng nhịp tim Huân, cảm giác vừa bất ngờ, vừa hạnh phúc, vừa dễ thương len lỏi từng ngóc ngách trong lòng.

Từng khoảnh khắc trôi qua, Trụ thở đều, mắt lấp lánh, lòng dịu lại. Cậu nhận ra rằng Huân không chỉ là bạn, mà còn là nơi cậu tìm thấy bình yên, nơi cậu trút bỏ nỗi buồn, nơi cậu cảm nhận được tình thương chân thành giữa thế giới rộng lớn nhưng cũng dịu dàng này.

Huân nghiêng đầu nhìn Trụ, mắt dịu dàng, giọng khẽ vang trong không gian chiều Nam Giang nhạt vàng:

"Khóc đi."

Trụ giật mình, hơi ngỡ ngàng, mắt mở to:

"Hả?"

Huân nhún vai, giọng êm dịu nhưng kiên quyết:

"Muốn khóc thì cứ khóc đi. Đừng giữ trong lòng, đừng nhịn nữa. Mình ở đây mà, không ai cười cậu đâu."

Trụ nhìn Huân, tim nhói lên một cảm giác vừa dịu dàng vừa bối rối. Cậu cúi mặt, hai tay ôm lấy gối, và nước mắt trào ra không kìm được. Những giọt nước mắt nóng hổi rơi xuống vai áo, rơi xuống tay, rơi lên đất dưới bóng cây bằng lăng tím biếc. Cậu khóc, không hề ngượng ngùng, không cần che giấu, chỉ để cảm xúc trào ra, để nhẹ nhõm đi phần nào nỗi cô đơn và buồn bã từ gia đình.

Huân ngồi yên bên cạnh, không nói gì, chỉ đặt tay lên vai Trụ, cảm nhận từng nhịp thở run rẩy, từng giọt nước mắt rơi xuống. Cậu biết rằng đôi khi, im lặng và sự hiện diện đã đủ an ủi, đã đủ để nỗi lòng Trụ dịu lại. Gió chiều thổi qua, mang theo mùi hoa bằng lăng, len lỏi qua tóc, qua áo, qua cả lòng Trụ, làm khoảnh khắc vừa buồn vừa ấm áp hơn.

Sau một lúc, Trụ hít sâu, lau nước mắt, nhìn Huân với ánh mắt vừa ươn ướt vừa dịu dàng:

"Khóc xong chưa?"

Trụ gật đầu nhẹ, giọng run run nhưng đã bình tĩnh hơn:

"Rồi."

Huân mỉm cười, ánh mắt rực sáng, như muốn truyền cho Trụ một chút năng lượng, một chút bình yên:

"Thấy chưa, nhẹ nhõm hơn chưa? Giờ cậu đã dám khóc, đã thở được rồi, mọi thứ sẽ tốt hơn thôi."

Trụ hít thật sâu, cảm nhận gió thổi qua, hoa tím rơi trên tóc, trên vai, trên tay. Tim cậu nhẹ nhõm hơn, nỗi cô đơn và căng thẳng tan bớt, nhường chỗ cho sự dịu dàng, cho sự hiện diện của Huân, cho một chút ấm áp len lỏi qua từng nhịp tim.

Huân phì cười, nhưng nó lập tức giơ cây sáo lên đầy tự hào:

"Cậu coi nè! Đồ mới của mình đó!"

Trụ tròn mắt thích thú:

"Trời ơi đẹp ghê. Cho mình thổi thử với!"

Huân ôm cây sáo sát ngực, lắc đầu cái rụp:

"Không! Mình phải thổi trước chứ! Bác mộc cho mình mà!"

Trụ cụp mắt xuống, hai tai đỏ bừng vì lạnh, trông tội nghiệp đến mức Huân phải... thở dài.

Cậu chìa cây sáo ra:

"Thôi được rồi... cho thử chút thôi đó."

Trụ bật dậy như được hồi sinh, hí hửng ôm cây sáo. Cậu thổi một hơi mạnh đến mức âm thanh vọt ra nghe y như tiếng chim vịt: the thé, méo mó, chói tai.

Huân giật mình:

"Ê nhẹ thôi chứ!!"

Trụ cười trừ, gãi đầu:

"Mình... đâu biết thổi đâu."

Huân lấy lại cây sáo, lau nhẹ bằng tay áo, rồi đưa lên môi thổi. Giai điệu đơn giản thôi, nhưng vang trong, mảnh, như sợi khói bay lên giữa trời lạnh. Trụ đứng im nghe, đôi mắt mở to lấp lánh.

Khi Huân dừng lại, Trụ vỗ tay lia lịa:

"Huân! Cậu thổi hay ghê! Mình thích lắm!"

Huân đỏ mặt, quay đi đá đá cục đất dưới chân.

Chưa kịp nói gì thêm, con trâu nhà ông Tĩnh lững thững đi tới, đưa cái mõm to đùng liếm vào áo Huân. Nó thét một tiếng rồi nhảy dựng lên:

"Á! Nó liếm mình!!"

Trụ ôm bụng, cười chảy nước mắt:

"Tại cậu nhỏ nhỏ giống bó chuối thôi!"

Huân hét:

"Không có!!"

Rồi Huân bất chợt nảy ra ý tưởng:

"Đi ra chỗ cây bằng lăng đi. Ở đó ít gió hơn, mình thổi tiếp cho cậu nghe."

Trụ đồng ý cái rụp. Hai đứa chạy băng qua con đường đất bụi, xuyên qua những vạt cỏ tranh cao gần đến vai. Ánh nắng chiều đổ vàng lên mái tóc cả hai, khiến từng sợi tóc như được viền vàng.

Bãi cỏ sau lò gạch luôn yên bình. Tường gạch cũ loang lổ, có chỗ sạm đen vì than của những mẻ gạch từ mấy chục năm trước.

Huân ngồi xuống trước, Trụ ngồi sát cạnh. Rồi Huân lại nâng cây sáo lên. Tiếng sáo lần này trầm hơn, da diết hơn, như hơi thở ấm áp muốn xua cái rét đang len vào từng khe áo.

Trụ ngồi nghe rất chăm chú. Khi gió thổi mạnh, làm tiếng sáo run lên, Trụ đưa cả hai tay che hai bên như muốn giữ âm thanh lại.

Huân ngạc nhiên:

"Cậu làm gì vậy?"

"Gió lớn... mình sợ tiếng sáo của cậu bay mất."

Huân cúi mặt, má hồng lên vì lạnh... hoặc vì câu nói đó.

Đang lúc ấy, một con bướm vàng bay ngang, sà xuống rồi lại bay lên. Trụ chụp hụt, bèn nói ngay:

"Huân! Bắt được nó mình cho cậu cái tò he đẹp nhất luôn!"

Huân bật dậy, xắn tay:

"Được! Nhớ giữ lời đấy!"

Hai đứa lao ra đuổi theo bướm. Bướm bay lắt léo, vừa chạm tới lại lượn lên, như trêu ghẹo. Mỗi cú chạy khiến bụi cỏ bay mù mịt.

Huân hụt chân ngã "uỵch" một cái. Trụ cười to, nhưng thấy Huân nhăn mặt liền chạy lại đỡ.

"Đau không?"

"Không sao... nhưng cậu đừng cười nữa."

Trụ cố nhịn, nhưng cuối cùng vẫn bật cười. Cậu đưa tay ra:

"Đứng dậy đi, đồ ngốc."

Huân nắm tay Trụ đứng lên. Tay Trụ lạnh buốt, tay Huân ấm rực. Hai đứa đứng gần đến mức Huân nghe rõ cả hơi thở Trụ phả lên cổ mình.

Con bướm vàng lúc ấy đậu xuống một cọng cỏ ngay trước mặt. Nhưng cả hai chẳng đuổi nữa. Chỉ nhìn. Trong ánh chiều muộn, cánh bướm rung nhẹ, vàng óng như tấm lụa bé xíu.

Trụ nhỏ giọng:

"Khoảnh khắc này... đẹp ghê."

Huân khẽ gật đầu. Trời thì lạnh, gió thì buốt, bãi cỏ thì vắng, nhưng giữa cái vắng đó là hai đứa ngồi sát bên nhau, như đang giữ ấm cho nhau bằng sự tồn tại của chính mình.

Tiếng sáo nằm yên trong lòng bàn tay Huân.

Không cần thổi nữa.

Khoảnh khắc ấy... đã là một khúc nhạc rồi.

Khương Tú Huân ngồi yên trên mảnh đất mềm gần bờ đê, mắt lặng lẽ dõi theo Phan Vũ Trụ đang chơi đùa giữa gió. Nó thấy cậu bé như một phần của cánh đồng, chân trần chạm lên đất lạnh, áo phấp phới theo từng nhịp gió. Thời gian dường như lắng xuống, chỉ còn hình bóng Trụ đứng giữa không gian rộng lớn, tự do và rực rỡ.

Nó chợt ngước mắt lên cây bằng lăng cổ thụ, nơi hai đứa từng khắc tên. Thân cây nứt nẻ, những vết lõm in sâu vào lớp vỏ sần sùi, mang theo dấu tích của bao mùa hè, bao cơn mưa, bao nụ cười và nước mắt thầm kín của nó. Màu tím của hoa như vẫn vương vấn trên cành khẳng khiu, tím nhạt mà lặng lẽ, làm lòng nó chùng xuống một chút. Mỗi cánh hoa rơi đều nhẹ như lời nhắc nhở, như thể cây đang thì thầm những điều mà nó chưa bao giờ dám nói với Trụ.

Cái lạnh mùa đông len qua áo, nhưng trong lòng nó lại thấy một luồng ấm kỳ lạ. Không phải từ mặt trời hay từ quần áo dày, mà là từ sự hiện diện của Trụ, từ cách cậu bé đứng đó giữa gió, từ cách gió quấn quanh cả hai đứa, như muốn ôm lấy chúng. Nó nhận ra rằng chính những khoảnh khắc nhỏ bé này, im lặng nhưng đầy sức nặng, lại khiến tim mình rung động dữ dội hơn mọi lần vui cười ồn ào.

Nó nhớ lại những lần trước, khi khắc cái tên của chính mình lên thân cây bằng lăng, những vết khắc còn in hằn trên gỗ. Lúc đó, lòng nó vừa hồi hộp vừa háo hức, tay run run nhưng trái tim lại nhảy loạn lên. Giờ đây đứng nhìn Trụ, nhìn cây, nó cảm nhận được cả thời gian lẫn không gian như trôi chậm lại, để nó có thể ghi nhớ từng chi tiết: ánh sáng nhạt trên cành, mùi gió sông, tiếng lá sào xạc.

Từng cơn gió thổi qua làm những cánh hoa tím rơi rải rác, vương trên đất, vương trên áo nó. Nó cảm thấy tim mình như muốn bịn chặt bởi sự dịu dàng của khoảnh khắc, như thể từng cánh hoa là nhịp đập riêng mà chỉ nó mới nghe được. Nó không muốn phá vỡ im lặng, cũng không muốn bước đi, chỉ muốn lưu giữ giây phút này, để mọi thứ xung quanh Trụ, cây bằng lăng, và nó trở thành một bức tranh sống động mà chẳng bao giờ phai nhạt.

Nó để mắt trượt dọc thân cây, những vết khắc tên in trên gỗ như dấu chứng của thời gian và tình cảm thầm kín. Mỗi đường nứt, mỗi vệt sần sùi đều gợi lên ký ức vụng dại, những giây phút nó ngượng ngùng nhưng hạnh phúc khi gần Trụ. Nó nhận ra, trong lòng, cậu bé đã trở thành một phần của thế giới riêng, không thể tách rời.

Gió mạnh hơn, lùa qua tóc và áo, mang theo mùi đất ẩm và mùi hoa khô. Nó cảm thấy một luồng rung động kỳ lạ chạy từ tay xuống ngực, từ mắt xuống tim. Không phải sợ, không phải lo lắng, mà là cảm giác dịu dàng đến mức nghẹn ngào. Nó biết rằng những khoảnh khắc như thế này sẽ đi theo nó cả đời, sẽ in sâu vào tâm trí như những lớp vỏ cây già nua nhưng vẫn sống, vẫn tím mơ màng.

Nó nhắm mắt một giây, hít thật sâu mùi gió mùa đông, mùi đất cỏ, mùi hoa bằng lăng, và cả mùi áo Trụ gần đó. Một nỗi ấm áp len lỏi khắp cơ thể, như thể cây, gió, và Trụ đang ôm nó vào lòng. Trong giây phút ấy, mọi thứ đều trôi lặng, chỉ còn sự kết nối tinh tế giữa nó, Trụ, và thế giới xung quanh.

Từng cơn gió đưa những cánh hoa bay vòng quanh Trụ, bay qua mặt nó, chạm vào tay, trán, và vai nó. Nó muốn giữ lại từng khoảnh khắc ấy, để nhắc nhở mình rằng có những cảm giác không cần lời nói, chỉ cần nhìn, chỉ cần cảm nhận, là đủ để tim rung lên. Nó thầm hứa sẽ luôn nhớ cây bằng lăng, nhớ Trụ, nhớ cả những cơn gió mùa đông và hoa tím rơi, như một bản nhạc dịu dàng của tuổi thơ mà chỉ nó và Trụ mới nghe được.

Nó nghiêng đầu, dựa sát vào gốc cây, mắt dõi theo Trụ đang dang tay đón gió, từng ngón tay run run theo làn gió nhẹ. Nó thấy lòng mình lặng yên nhưng đầy ắp, như cốc trà nóng giữa trời lạnh, như ánh sáng lạ len qua từng kẽ lá, và nó biết khoảnh khắc này sẽ còn ở lại mãi, nhẹ nhàng mà sâu sắc, để mỗi lần nhắm mắt, nó vẫn có thể thấy Trụ, thấy cây bằng lăng, thấy cả mùa đông Nam Giang dịu dàng này.

Nó mở mắt, nhìn cây một lần nữa. Hoa tím vẫn rơi, vỏ cây vẫn sần sùi, và Trụ vẫn đứng đó, tựa như một phần tất yếu của mùa đông. Nó nhận ra rằng khoảnh khắc dễ thương này không chỉ nằm trong kí ức, mà đã khắc sâu vào trái tim, vào nhịp thở, vào từng tế bào, khiến lòng nó ấm áp đến mức muốn cười, muốn khóc, muốn dừng thời gian lại.

Nó không nhúc nhích, chỉ ngồi lặng, hít gió, nghe hoa rơi, và cảm nhận Trụ gần bên. Mỗi cơn gió, mỗi cánh hoa, mỗi ánh sáng mùa đông đều khiến nó thấy yêu thương, dịu dàng, và biết ơn. Nó biết, một ngày nào đó, khi trưởng thành, nó sẽ nhớ khoảnh khắc này, nhớ Nam Giang, nhớ cây bằng lăng, và nhớ Trụ, người đã làm tim nó rung động lần đầu tiên một cách yên bình, ấm áp, và dễ thương vô cùng.

Như thể chỉ cần Trụ mở cánh phên tre ấy ra, cả bầu trời cũng sáng thêm một lần nữa.

Khương Tú Huân nghĩ: Hôm nay, mình sẽ khắc cái tên thứ hai lên thân cây.

Và cái tên đó... là cậu.

Đông khơi, 1917.

————

– thực ra tui viết xong rồi nhưng tui sẽ up từ từ 🤓.