Năm 1956 - 1957.

Hà Nội những năm này bình yên đến lạ. Người ta đi xây dựng nhà máy, đi làm thủy lợi. Nhưng trong đầu mình thì chẳng có gì ngoài việc rèn luyện.

Mình bắt đầu tập chạy. Sáng nào cũng dậy từ tờ mờ đất, buộc hai bao cát vào chân chạy vòng quanh hồ. Người ta nhìn mình như thằng điên, nhưng mình mặc kệ. Mình phải khỏe hơn anh Hùng, anh Dũng ngày xưa.
​Năm mình lên lớp 6, cô giáo xếp Oanh ngồi cạnh mình.

Oanh, con bé cùng tuổi, nhà ở phố Hàng Bông. Nó có đôi mắt to, đen láy và cái giọng nói nhẹ như gió heo may, khác hẳn cái giọng ồm ồm vỡ tiếng đang tập trẹ của mình.

Ban đầu mình ghét nó lắm. Nó là con gái, lại là cái loại con gái "tiểu thư", đi học áo trắng lúc nào cũng phẳng phiu, tay chân không lấm lem bùn đất như mình. Nó hay liếc nhìn những hình vẽ súng đạn nguệch ngoạc trong vở mình rồi khẽ thở dài. Cái tiếng thở dài ấy làm mình cáu.

​"Cậu vẽ xấu thế, súng này sao bắn được," có lần nó bảo thế.

Mình gườm gườm: "Đàn bà con gái biết gì chuyện đánh giặc."

Nó cười, má lúm đồng tiền sâu hoắm:

"Bố tớ bảo đánh giặc là để sau này không phải cầm súng nữa. Cậu cứ thích cầm súng mãi thế à?"

Câu nói ấy làm mình khựng lại.

​Năm 1958 - 13 tuổi.

Mình lớn phổng lên, cao vọt, bắt đầu trổ mã. Oanh cũng thế, nó không còn là con bé gầy gò nữa. Tóc nó dài, tết đuôi sam gọn gàng.
Mình nhận ra mình bắt đầu... để ý đến nó.
Mỗi lần nó nhờ giảng hộ bài toán khó (dù mình biết thừa nó cũng làm được, chắc nó chỉ kiếm cớ), tim mình lại đập thình thịch, trật cả nhịp, y như cái lần mình trốn nghe lén các chú bộ đội bàn chuyện đánh đồn.

​Có những buổi chiều tan học, mình lén đi sau nó một đoạn xa, chỉ để chắc chắn nó về nhà an toàn. Mình tự biện hộ:

"Mình đang tập trinh sát, theo dõi mục tiêu."

Nhưng mình biết mình đang dối lòng.

​Mùa đông năm ấy, trời rét căm căm. Mình phong phanh cái áo sơ mi cũ sờn vai đi học. Giờ ra chơi, Oanh dúi vào tay mình một củ khoai lang nướng nóng hổi bọc trong giấy báo.

"Ăn đi cho ấm. Nhìn cậu cứ như cây sậy ấy, sau này vác súng sao nổi."

Mình cầm củ khoai, nóng ran cả tay, nóng lên tận mặt. Lần đầu tiên, ý nghĩ về việc "ra chiến trường" bị lu mờ trong một khoảnh khắc bởi mùi thơm của khoai nướng và ánh mắt của một đứa con gái.

​Và chính vì thế, mình thấy... tội lỗi.

Đêm về, nhìn di ảnh bố và anh Hùng trên bàn thờ, mình tự tát vào mặt mình. Bố và anh hy sinh xương máu, còn mày ở đây tơ tưởng chuyện yêu đương nhăng nhít ư? Mày hèn thế sao Cường?

Càng thích Oanh bao nhiêu, mình càng cố tỏ ra lạnh lùng, xa cách bấy nhiêu. Mình lao vào tập luyện điên cuồng hơn để quên đi cái cảm giác mềm yếu chết tiệt ấy.

​Năm 1959 - 14 tuổi.

Năm cuối cấp 2. Không khí trong lớp bắt đầu xôn xao chuyện chọn trường cấp 3 hay đi học nghề. Còn mình, mình chỉ đếm ngược ngày đến tuổi 15.

​Một buổi chiều mùa hạ, ve kêu râm ran nhức óc. Mình và Oanh trực nhật muộn.
Oanh hỏi, giọng buồn buồn:

"Cường định thi vào trường nào?"

Mình không nhìn nó, tay lau mạnh cái bảng đen:

"Tớ không học nữa. Đủ tuổi tớ sẽ đi bộ đội."

Tiếng phấn gãy rắc trên tay Oanh.

"Cậu... nhất định phải đi à? Anh Dũng về rồi mà? Mẹ cậu ở một mình thì sao?"

"Nợ máu phải trả bằng máu."

Mình buông một câu lạnh tanh, câu nói mình đã tập cả nghìn lần trước gương.
​Oanh im lặng. Lát sau, nó bước lại gần, chìa ra một cuốn sổ tay bìa cứng màu xanh - chính là cuốn sổ mình đang viết nhật ký này đây.

"Tặng cậu. Nếu đi... thì nhớ viết thư về. Tớ... tớ và mẹ cậu sẽ đợi."

​Mình cầm cuốn sổ, nhìn vào mắt Oanh. Trong đáy mắt nó không có sự trách móc, chỉ có sự cam chịu và một nỗi buồn mênh mang của người ở lại. Lúc ấy, mình suýt nữa thì buột miệng nói: "Hay là tớ ở lại?".
Nhưng hình ảnh cánh tay cụt của anh Dũng và tấm bằng Tổ quốc ghi công của bố hiện lên. Mình nuốt ngược câu nói ấy vào trong.

​"Cảm ơn. Tớ sẽ dùng nó để ghi lại ngày tớ chiến thắng trở về."

​Đó là lần nói chuyện nghiêm túc cuối cùng của chúng mình trước khi mình bước sang tuổi 15. Oanh là góc trời bình yên nhất mà mình buộc phải quay lưng lại để bước vào cơn bão.