Công ty cổ phần Vũ Anh là công ty chuyên kinh doanh điện máy tại TP. Hồ Chí Minh. Công ty cổ phần Đất Vàng là công ty trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản. Tháng 01/2017, Công ty Đất Vàng dự định ký kết với công ty Vũ Anh hợp đồng mua bán, lắp đặt thiết bị. Theo đó, công ty Vũ Anh sẽ cung cấp và lắp đặt 1000 điều hòa nhiệt độ cho dự án căn hộ cao cấp của công ty Đất Vàng tại Quận 1, TP. HCM. Để phòng tránh những rủi ro có thể xảy ra, trước khi ký kết hợp đồng, đại diện công ty Đất Vàng đã tìm đến luật sư để yêu cầu tư vấn từ giai đoạn soạn thảo, ký kết hợp đồng.
Câu hỏi 1: Nếu là luật sư được yêu cầu tư vấn, anh/chị cần tìm hiểu những thông tin, tài liệu gì, văn bản pháp luật nào để phục vụ cho việc soạn thảo hợp đồng nói trên?
1. Thông tin, tài liệu khai thác từ khách hàng:
- Hồ sơ pháp nhân của hai Công ty: Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; Điều lệ, các quy chế quản trị nội bộ doanh nghiệp (nếu có) về thẩm quyền ký kết hợp đồng. Điều kiện kinh doanh bất động sản của công ty Đất Vàng.
- Người đại diện ký kết hợp đồng: đại diện theo pháp luật hay đại diện ủy quyền (nếu là đại diện ủy quyền thì kiểm tra văn bản ủy quyền).
- Biên bản thể hiện kết quả đàm phán của hai công ty trước đó (nếu có).
- Tìm hiểu mong muốn của các khách hàng về những nội dung khách hàng muốn ghi nhận trong quan hệ hợp đồng xây dựng dự định ký kết.
2. Thông tin, tài liệu tự tìm kiếm:
- Tìm hiểu những rủi ro và tranh chấp có thể phát sinh tử quan hệ hợp đồng mua bán cung cấp thiết bị để soạn thảo tránh những rủi ro đó. Tham khảo các mẫu hợp đồng tương tự.
- Thông tin về các hợp đồng trước đây công ty Vũ Anh từng thực hiện.
3. Văn bản pháp luật cần tra cứu
- Luật Doanh nghiệp 2014;
- Luật thương mại 2005;
- Bộ Luật Dân sự 2015;
- Luật Xây dựng 2014;
- Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015;
- Luật Trọng tài thương mại 2010.
Tình tiết bổ sung
Dự thảo Hợp đồng công ty Vũ Anh gửi cho công ty Đất Vàng có một số nội dung chính như sau:
- Đối tượng hợp đồng: Công ty Vũ Anh đồng ý cung cấp, lắp đặt 1000 điều hòa nhiệt độ cho 1000 căn hộ tại dự án Dragon Riverside của công ty Đất Vàng;
- Đơn giá: 500 USD/chiếc; tổng giá trị hợp đồng: 500.000 USD;
Trình tự thanh toán: Công ty Đất Vàng thanh toán trước 90% giá trị hợp đồng trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày hợp đồng được ký kết; số tiền còn lại được thanh toán chậm nhất sau 05 ngày kể từ ngày hai bên ký kết biên bản nghiệm thu chất lượng.
Thời hạn lắp đặt và bàn giao thiết bị trong vòng 01 tháng kể từ ngày ký hợp đồng. Nếu chậm tiến độ lắp đặt thì phải chịu phạt 01% giá trị hợp đồng cho mỗi tuần lắp đặt chậm.
Trường hợp nhận thấy có sự sai sót trong việc lắp đặt, vận hành thiết bị của công
ty Vũ Anh, công ty Đất Vàng phải thông báo ngay cho công ty Vũ Anh trong vòng 01 tháng, kể từ ngày hai bên ký biên bản nghiệm thu chất lượng, quả thời hạn trên Vũ Anh không chịu trách nhiệm.
Câu hỏi 2: Anh/chị hãy chỉ ra những rủi ro và bất lợi nếu công ty Đất Vàng ký hợp đồng với những điều khoản trên?
- Đối tượng hợp đồng cần ghi chi tiết hơn, điều hòa nhiệt độ loại nào, đặc điểm, tính năng, xuất xứ, thời hạn bảo hành
- Giao dịch thanh toán bằng đồng USD là vi phạm quy định tại Điều 22 của pháp lệnh ngoại hối 2005 (sửa đổi, bổ sung 2013), sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.
- Không nên thanh toán đến 90% giá trị hợp đồng ngay sau khi ký kết dù Vũ Anh chưa thực hiện việc lắp đặt thiết bị. Nên chia việc thanh toán thành nhiều lần, theo tiến đó lắp đặt của công ty Vũ Anh
- Về vấn đề phạt vi phạm:
+ Nếu hợp đồng có sử dụng vốn nhà nước sẽ áp dụng mức phạt của Luật Xây dựng 2014, mức phạt tối đa là 12% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm. Nếu hợp đồng không sửdụng nguồn vốn nhà nước thì mức phạt tối đa theo Luật Thương mại là 8% giá trị hợp đồng bị vi phạm. Các bên thỏa thuận mức phạt 1% cho mỗi tuần chậm lắp đặt vẫn phù hợp cho đến khi nào vượt quá mức luật quy định
- Quy định "Trường hợp nhận thấy có sự sai sót trong việc lắp đặt, vận hành thiết bị của Vũ Anh, Đất Vàng phải thông báo ngay cho Vũ Anh trong vòng 01 tháng, kể từ ngày hai bên ký biên bản nghiệm thu chất lượng, quá trời hạn trên Vũ Anh không chịu trách nhiệm" là bất hợp lý. Trách nhiệm lắp đặt và bảo hành sản phẩm là trách nhiệm của công ty Vũ Anh. Nếu sản phẩm có vấn đề do lắp đặt, vận hành mà còn trong thời gian bảo hành thì công ty Vũ Anh có trách nhiệm sửa chữa, chứ không cần Đất Vàng phải thông báo trong thời hạn 01 tháng
Tình tiết bổ sung
Thực tế, cuối tháng 02/2017, công ty Đất Vàng và công ty Vũ Anh đã ký hợp đồng mua bán, lặp đặt điều hòa nhiệt độ như trên mà không có sự tư vấn của luật sư. Theo hợp đồng, công ty Vũ Anh cung câp, lắp đặt 1000 điều hòa nhiệt độ cho dự án căn hộ cao cấp Dragon Riverside của công ty Đất Vàng tại Quận 1, TP. HCM, tổng giá trị hợp đồng là 10 tỷ đồng. Hợp đồng có một số nội dung quan trọng khác như: thời gian thực hiện hợp đồng từ 01/3/2017 đến 31/3/2017; bên vi phạm hợp đồng phải bồi thường 80% tông giá trị hợp đồng ngay khi bên bì vi phạm yêu cầu; mọi tranh chấp phát sinh sẽ được giải quyết tại Trọng tài hoặc Tòa án có thẩm quyền.
Thực hiện hợp đồng, công ty Đất Vàng đã thanh toán cho công ty Vũ Anh 90% tổng giá trị hợp đồng trước ngày 01/3/2017. Ngày 15/3/2017, công ty Vũ Anh đã hoàn tất việc lắp đặt 1000 điều hòa nhiệt độ cho công ty Đất Vàng. Tuy nhiên, sau 05 ngày hoạt động, đến ngày 20/3/2017, 30% số điều hòa công ty Vũ Anh lắp đặt bị hỏng. Ngày 21/3/2017, công ty Đất Vàng gửi văn bản yêu cầu công ty Vũ Anh khắc phục, sửa chữa số điều hòa bị hỏng. Ngày 25/3/2017, công ty Vũ Anh đã thay thế toàn bộ số điều hòa bị hỏng cho công ty Đất Vàng. Tuy nhiên, đầu tháng 04/2017 thì số điều hòa này tiếp tục bị hỏng, không hoạt động được. Trong tháng 4/2017, công ty Đất Vàng đã nhiều lần gọi điện yêu cầu công ty Vũ Anh tới sửa chữa, khắc phục nhưng phía công ty Vũ Anh không đến. Công ty Đất Vàng đề nghị luật sư soạn một công văn gửi công ty Vũ Anh với một số nội dung như sau:
+ Hủy bỏ hợp đồng giữa hai bên, yêu cầu Vũ Anh hoàn trả lại toàn bộ giá trị hợp đồng, nhận lại toàn bộ 1000 điều hòa nhiệt độ đã lắp đặt và bồi thường 200% tổng giá trị hợp đồng.
+ Yêu cầu Vũ Anh thanh toán khoản tiền phạt vi phạm là 12% giá trị hợp đồng.
+ Yêu cầu Vũ Anh thanh toán khoản chi phí thuê luật sư.
+ Nếu Vũ Anh không thực hiện các yêu cầu trên, Đất Vàng sẽ đề nghị cơ quan công an vào cuộc.
Câu hỏi 3: Anh/chị hãy chỉ ra những điểm chưa phù hợp trong các yêu cầu của công ty Đất Vàng?
Những điểm chưa phù hợp
- Về hủy bỏ hợp đồng, xem xét thỏa thuận trong hợp đồng về điều kiện hủy bỏ hợp đồng. Nếu hợp đồng có thỏa thuận giao hàng không đảm bảo chất lượng thì công ty Đất Vàng có quyền hủy bỏ hợp động. Nếu hợp đồng không có thỏa thuận thì theo quy định tại Điều 312 Luật TM 2005, hành vi vi phạm hợp đồng phải là vi phạm cơ bản. Theo đề bài, sau khi lắp đặt chỉ có 30% số điều hòa mà công ty Vũ Anh lắp đặt bị hỏng. Hành vi vi phạm chất lượng hàng hóa được coi là vi phạm cơ bản nghĩa vụ hợp đồng nhưng chỉ có 30% số điểu hòa bị hỏng thì công ty Đất Vàng cũng chỉ được hủy bỏ một phần hợp đồng bị vi phạm
- Việc Đất Vàng yêu cầu bồi thường thiệt hại 200% tổng giá trị hợp đồng là không có cơ sở: Theo quy định tại các Điều 302, 304 Luật TM 2005 thì "giả trị bồi thường thiệt hại bao gồm giả trị tổn thất thực tế, trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vi phạm gây ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đảng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi phạm" và công ty Đất Vàng phải chúng mình được có thiệt hại thục tế. Vũ Anh sẽ chỉ phải chịu bồi thường thiệt hại dựa trên quy định tại Điều 302 Luật TM 2005.
- Về phạt vi phạm hợp đồng: Để bài không ghi rõ hai bên có thỏa thuận phạt vi phạm trong hợp đồng hay không. Nếu hai bên không thỏa thuận thì không thể phạt vi phạm. Nếu có thỏa thuận thì còn phải xem hai bên thỏa thuận theo quy định nào:
+ Hợp đồng giữa Đất Vàng và Vũ Anh là một loại hợp đồng xây dựng sử dụng vốn nhà nước thì mức phạt vi phạm cho các loại hợp đồng xây dựng sử dụng vốn nhà nước là 12% theo quy định của Luật Xây dựng. Nếu hợp đồng xây dựng không sử dụng nguồn vốn nhà nước thì mức phạt tối đa là 8% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm theo quy định của Luật TM 2005.
- Về chi phí thuê luật sư: Nếu các bên không thỏa thuận trước trong hợp đồng chi phí thuê luật sư là thiệt hại thực tế được bồi thường thì rất khó để Đất Vàng đòi được chi phí thuê luật sư từ Vũ Anh.
- Việc Đất Vàng tuyên bố mời công an vào cuộc có thể gây phản ứng tiêu cực với Vũ Anh, khiến tranh chấp căng thẳng hơn: Đây là tranh chấp kinh doanh, thương mại nên các bên có thể tự thương lượng, hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp tại Trọng tài, Tòa án, cơ quan công an không giải quyết các tranh chấp này.
Câu hỏi 4: Anh/chị hãy tư vấn cho Đất Vàng các bước xử lý tranh chấp trong trường hợp này?
- Khiếu nại bằng văn bản đến công ty Vũ Anh, nêu rõ hành vi vi phạm của công ty này. Trong trường hợp phát sinh thiệt hại thực tế do việc không nhận hàng của Vũ Anh gây ra thì Đất Vàng cũng thông bảo và đưa ra các chứng cứ cụ thể để yêu cầu bồi thường thiệt hại
- Nếu Vũ Anh không hồi đáp công văn khiếu nại của Đất Vàng thi tiến hành gặp gỡ để thương lượng, đàm phán
- Nếu không thể thiện chỉ thương lượng đàm phán thì có thể đưa tranh chấp ra giải quyết tại Trọng tài thương mại (nếu có thỏa thuận trong hợp đồng). Nếu hợp đồng không có thỏa thuận trọng tài và các bên không thỏa thuận bổ sung được thì đưa tranh chấp ra giải quyết tại Tòa án
Câu hỏi 5: Theo anh/chị, công ty Đất Vàng có cơ hội giải quyết tranh chấp tại Trọng tài thương mại không? Hãy đưa ra các bước cần phải thực hiện để công ty trải vàng giải quyết tranh chấp tại cơ quan tài phán như mong muốn của mình?
* Công ty Đất Vàng có cơ hội giải quyết tranh chấp tại Trọng tài thương mại không? Có, vì:
Trong tình huống, HĐ có ghi "mọi tranh chấp phát sinh sẽ được giải quyết tại Trọng tài hoặc Tòa án có thẩm quyền" (CSPL: Căn cứ Khoản 1 Điều 5 LTTTM 2010, Khoản 4 Điều 2 Nghị quyết số 01/2014/NQ-HĐTP)
* Các bước thực hiện:
+ Cty thỏa thuận với Vũ Anh ký thỏa thuận trọng tài sau khi tranh chấp phát sinh "Mọi tranh chấp phát sinh từ hợp đồng này hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) theo Quy tắc tố tụng Trọng tài của VIAC. Phán quyết của Hội đồng Trọng tài là chung thẩm và có giá trị ràng buộc đối với các bên."
+ Lựa chọn hình thức trọng tài cụ thể (ví dụ: trọng tài thể chế) hoặc trung tâm trọng tài cụ thể (ví dụ: VIAC) có thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Trường hợp không thỏa thuận lại được thì nguyên đơn có quyền lựa chọn hình thức trọng tài và trung tâm trọng tài VIAC để khởi kiện theo Khoản 5 Điều 43 LTTTM 2010
+ Soạn thảo đơn khởi kiện và chuẩn bị hồ sơ khởi kiện cho khách hàng
ĐƠN KHỞI KIỆN
Kính gửi: Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC)
1. Nguyên đơn: CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẤT VÀNG
Giấy phép ĐKKD số: [Ghi rõ]
Địa chỉ: [Ghi rõ]
Đại diện theo pháp luật: Ông/Bà [Tên] – Chức vụ: Giám đốc
Điện thoại: [Số liên hệ] – Email: [nếu có]
2. Bị đơn: CÔNG TY CỔ PHẦN VŨ ANH
Giấy phép ĐKKD số: [Ghi rõ]
Địa chỉ: [Ghi rõ]
Đại diện theo pháp luật: Ông/Bà [Tên] – Chức vụ: Giám đốc
Điện thoại: [Số liên hệ] – Email: [nếu có]
3. Căn cứ pháp lý để khởi kiện
Các bên có thỏa thuận trọng tại tại điều ... của Hợp đồng số ... ký ngày ... giữa hai bên, cụ thể "mọi tranh chấp phát sinh sẽ được giải quyết tại Trọng tài hoặc Tòa án có thẩm quyền"
4. Căn cứ cho yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn:
Chúng tôi yêu cầu Trung tâm Trọng tài giải quyết vụ tranh chấp như sau:
- Hủy bỏ hợp đồng đã ký giữa hai bên do bên bị kiện vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ.
- Buộc Công ty Vũ Anh hoàn trả 10.000.000.000 VNĐ (toàn bộ giá trị hợp đồng).
- Buộc Công ty Vũ Anh nhận lại 1000 điều hòa đã lắp đặt.
- Bồi thường thiệt hại 20.000.000.000 VNĐ (tương đương 200% giá trị hợp đồng).
- Thanh toán khoản phạt vi phạm 1.200.000.000 VNĐ (12% giá trị hợp đồng).
- Bồi thường chi phí thuê luật sư: [ghi rõ số tiền, nếu có hóa đơn].
- Chịu toàn bộ chi phí tố tụng tại VIAC.
4. Trọng tài viên:
Chúng tôi đề nghị Trung tâm Trọng tài phân công Trọng tài viên theo quy tắc tố tụng của VIAC.
7. Tài liệu kèm theo:
- Đơn khởi kiện
- Giấy ủy quyền
- Bản sao Hợp đồng
- Giấy chứng nhận ĐKKD của hai công ty
- Chứng từ thanh toán
- Văn bản yêu cầu khắc phục, sửa chữa
- Biên bản thay thế thiết bị (nếu có)
- Tài liệu chứng minh thiệt hại
- Các tài liệu khác liên quan.
Đại diện nguyên đơn
(Ký, ghi rõ họ tên, đóng dấu)
+ Nộp đơn khởi kiện tại trọng tài và tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp