P3 C2 B3.công tắc tơ

1.khái quát và yêu cầu

a)khái niệm

công tắc tơ là 1 kcu điện dùng để đóng cắt thg xuyên các mạch điện động lực từ xa bằng tay hoặc tự động. việc đóng cắt công tắc tơ có thể thực hiện bang nam châm điện, thủy lực hay bằng khí nén. Thong thg ta gặp loại bằng nam châm điện.

công tắc tơ có 2 vị trí đóng cắt đc chế tạo với số lần đóng cắt lớn tần số đóng cắt có thể lên đến 1500 lần/giờ.

b)phân loại

theo ngly truyền động nta chia công tắc tơ ra các loại: công tắc tơ đóng cắt bằng điện từ, công tắc tơ đóng cắt bằng khí nén, công tắc tơ đóng cắt bằng thủy lực

theo dạng dòng điện đóng cắt có công tắc tơ điện 1 chiều và công tắc tơ điện xoay chiều

theo kết cấu có: công tắc tơ hạn chế chiều rộng, công tắc tơ hạn chế chiều cao

công tắc tơ gồm những bp chính như sau: hệ thống tiếp điểm chính, hệ thống dập hồ quang, cơ cấu điện từ, hệ thống tiếp điểm phụ.

2.cấu tạo và ngly làm việc của công tắc tơ kiểu điện từ:

a)cấu tạo: công tắc tơ kiểu điện từ bào gồm những bp chính như sau:

hệ thống mạch vòng dẫn điện, hệ thống dập hồ quang, hệ thống các lò xo nhả, lò xo tiếp điểm, nam châm điện và các chi tiết cách điện

-hệ thống mạch vòng dẫn điện: mạch vòng dân điện của công tắc tơ do các bp khác nhau về hình dáng kích thước tạo thành. Nó bao gồm thanh dẫn, dây nối mềm, đầu nối, hệ thống tiếp điểm (giá đỡ tiếp điểm, tiếp điểm động, tiếp điểm tĩnh), cuộn dây dòng điện ( nếu có kể cả cuộn dây thổi dập hồ quang)

Hình 10-1TL1 mô tả mạch vòng dẫn điện của công tắc tơ: thanh dẫn động và tĩnh đc làm bằng đồng, tiếp điểm có dạng hình ngón or bắc cầu 1 pha có 2 chỗ ngắt và đc chế tạo bằng vật liệu dẫn điện tốt, chịu đc mài mòn và chịu đc hồ quang như kim loại gốm: bạc- niken- than chì. ở trạng thái ngắt độ mở của tiếp điểm pải có gtri đủ lớn để ngăn ko cho hồ quang chảy trở lại, đồng thời cũng ko quá lớn để giảm kích thước của nam châm điện. ở trạng thái đóng để đảm bảo tiếp xúc tốt, các tiếp điểm của công tắc tơ có hệ thống lò xo tiếp điểm tạo lực ép cần thiết lên tiếp điểm.

-hệ thống dập hồ quang: đảm bảo nhanh chóng dập tắt hồ quang sinh ra trong qt đóng cắt của tiếp điểm

+thiết bị dập hồ quang trong công tắc tơ điện 1 chiều: trong công tắc tơ điện 1 chiều nta dùng cuộn thổi từ tạo ra từ trường, tác dụng lên dòng điện hồ quang, sinh ra lực điện động kéo dài hồ quang và đẩy hồ quang vào buồng dập hồ quang. Cuộn thổi từ thg đc mắc nối với tiếp điểm. khi dòng điện càng lớn, lực điện động sinh ra càng lớn, hồ quang đc đẩy sâu vào buồng dập hồ quang. Buồng dập hồ quang dc chế tạo từ những tấm thép non tạo thành dàn dập hồ quang, hay kiểu buồng daapjb hồ quang có khe hở hẹp với hình dáng quanh co díc dắc.

+thiết bị dập hồ quang trong công tắc tơ điện xoay chiều: các công tắc tơ điện xoay chiều thong dụng trong công nghiệp thg đc chế tạo loại kết cấu 1 pha có 2 chỗ ngắt, sd tiếp điểm dạng bắc cầu đặt trong buồng dập hồ quang kiểu dàn dập ( hình 10-3TL1) hay trong khoang dập hồ quang đặc biệt, cũng có thể dc chế tạo dưới dạng tiếp điểm chuyển động quay, có bố trí cuộn thổi từ để tăng cường khả năng dập hồ quang

-nam châm điện: là bp sinh ra lực hút điện tử, đảm bảo cho hệ thống tiếp điểm thg mở đóng lại chắc chắn khi cho dòng điện vào cuộn dây của nó. Yêu cầu lực hút điện từ luôn luôn lớn hơn đường đặc tính cơ ( tổng hợp tất cả các lực tđ vào phần động của công tắc tơ) ngay cả khi điện áp giảm xg 85%Uđm

Thong thường để nam châm điện hđ chắc chắn và tránh va đập cơ khí trên tiếp điểm, nam châm điện đc thiết kế sao cho đường đặc tính lực hút gần giống đặc tính cơ. Cấu tạo của nam châm điện gồm 2p: mạch từ và cuộn dây

Mạch từ nam châm điện 1 chiều dc làm = thép khối, phần than mạch từ nơi có tiết diện tròn. Mạch từ nam châm điện xoay chiều đc chế tạo từ các lá thép ktđ dày 0.35 or 0,5mm, ghép lại để tránh tổn hao trong lõi thép. Hình dạng mạch từ có dạng chữ m (ngược) or π hút thẳng hoặc hút quay. ở đầu cực đc gắn vòng ngắn mạch để chống rung cho nam châm điện. mạch từ đc chia làm 2 phần: phần cố định ( tĩnh), phần nắp (gọi là phần ứng hay phần động), đc nối với tiếp điểm qua hệ thống tay đòn. Cuộn dây nam châm điện thg chế tạo từ dây đồng, đc quấn trên khung bằng vật liệu cách điện, sau đó lồng vào mạch từ. cuộn dây củaam châm điện đc tính toán sao cho điện áp đặt vào cuộn dây bằng 110%Ucdđm sự phát nóng của nó vẫn ko vượt quá giá trị cho phép đối với cấp cách điện cho trước. cuộn dây của nam châm điện 1 chiều thg có đáy là hình trụ tròn, chiều cao lớn hơn chiều rộng