Câu 6: Quan điểm của HCM về xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân?

Giải:

- Đây là quan điểm cơ bản nhất của HCM về xây dựng Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà do Người sáng lập, quan điểm đó xuyên suốt và có tính chi phối toàn bộ quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước cách mạng ở Việt Nam. Quan điểm này không những kế thừa mà còn phát triển dựa trên học thuyết Mac-Lênin về Nhà nước cách mạng.

+ Nhà nước của dân: Quan điểm nhất quán của HCM là xác lập tất cả mọi quyền lực trong Nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân. Nhân dân lao động làm chủ thì dẫn đến một hệ quả là nhân dân có quyền kiểm soát Nhà nước, cử tri bầu ra các đại biểu, uỷ quyền cho các đại biểu đó bàn và quyết định những vấn đề quốc kế dân sinh.

+ Nhà nước do dân: có nghĩa là toàn bộ công dân bầu ra Quốc hôi – cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước. Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ...Mọi công việc của bộ máy nhà nước trong việc quản lý xã hội đều thực hiện ý chí của dân.

+ Nhà nước vì dân: là một nhà nước lấy lợi ích chính đáng của nhân dân làm mục tiêu, tất cả đều vì lợi ích của nhân dân, ngoài ra không có bất cứ một lợi ích nào khác. Đó là một nhà nước trong sạch, không có bất kỳ một đặc quyền, đặc lợi nào. Theo quan điểm của HCM, là từ Chủ tịch nước đến công chức bình thường đều phải làm công bộc, làm đày tớ cho nhân dân chứ không phải “làm quan cách mạng” để “đè đầu cưỡi cổ nhân dân”.

- Trong tư tưởng HCM, Nhà nước của dân, do dân và vì dân nhưng không phải là “ Nhà nước toàn dân”. Nhà nước đó mang bản chất của một giai cấp nhất định, bản chất của giai cấp công nhân: do Đảng cộng sản lãnh đạo, thể hiện tính định hướng xã hội chủ nghĩa, nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản của nó là nguyên tắc tập trung dân chủ.

- HCM đã sớm nhận thấy được tầm quan trọng của Hiến pháp và pháp luật trong quản lý xã hội:

+ Người muốn xây dựng một Nhà nước có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ, hoạt động quản lý nhà nước bằng Hiến pháp, pháp luật và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống.

+ Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ đức và tài. Theo HCM, đó là những người vừa có đức vừa có tài, trong đó đức là gốc, đội ngũ này phải được tổ chức hợp lý, có hiệu quả. Tuyệt đối trung thành với cách mạng, giỏi chuyên môn nghiệp vụ, có mối liên hệ mật thiết với nhân dân...

- Xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả:

+ Đề phòng và khắc phục những tiêu cực trong hoạt động của Nhà nước, điều này luôn thường trực trong tâm trí và hành động của HCM. Trong quá trình lãnh đạo xây dựng nhà nước, Người thường chỉ rõ những tiêu cực và nhắc nhở mọi người đề phòng và khắc phục những điểm sau: đặc quyền - đặc lợi, tham ô – lãng phí – quan liêu, tư túng – chia rẽ - kiêu ngạo.

+ Tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức CM. HCM đã kết hợp một cách nhuần nhuyễn giữa quản lý XH bằng pháp luật với phát huy những truyền thống tốt đẹp trong đời sống cộng đồng người VN từ ngàn đời nay.