3. Tái tổ hợp ADN     •Khái niệm: Sự tổ hợp lại v/c di truyền, tạo tính da dạng di truyền a. Tái tổ hợp chung ØSự trao đổi giữa các đoạn ADN tương đồng với nhau ØQuá trình xảy ra ở các SV theo nguyên tắc chung: Đứt và nối các đoạn ADN. Với sự tham gia của các enzim và protein chuyên biệt. ØMô hình trao đổi kiểu đứt mạch đơn & trao đổi kiểu đứt mạch kép   b. Tái tổ hợp ADN xảy ra ở vị trí đặc hiệu (tái tổ hợp điểm) -  Cần phải có các enzim đặc biệt nhận biết được vị trí đó trên một hoặc cả hai phân tử ADN. Không đòi hỏi sự tạo cặp bổ sung giữa các sợi đơn của hai phân tử ADN. -   Ví dụ: Hiện tượng ghép vào của ADN thực khuẩn thể trên genome tế bào E.coli. Khi xâm nhập vào tế bào chủ enzim integrase của thực khuẩn thể và pr IHF của tế bào chủ liên kết với vị trí đặc hiệu trên ADN của thực khuẩn thể. Phức này bám vào genome E.coli; quá trình tái tổ hợp xảy ra Mô hình tái tổ hợp chung   •Mô hình trao đổi kiểu đứt mạch đơn ü2 phân tử ADN kép tương đồng xếp thẳng hàng ü2 sợi đơn bị đứt ở vị trí tương ứng = endonuclease üTrao đổi sợi và nối nhờ pr RecA và ligase tạo cấu trúc Holliday üChuyển dịch nhánh xoay 1800 üCấu trúc này bị phân tách nhờ enzim endonuclease üNếu cắt theo chiều ngang thì sẽ trở lại như ban đầu; cắt thẳng đứng sẽ tạo phân tử tái tổ hợp üVị trí cắt được nối lại nhờ enzim ligase •Mô hình trao đổi kiểu đứt mạch kép üHai phân tử ADN tương đồng xếp thẳng hàng üEndonuclease vàExonucleaza phân hủy chỗ đứt tạo chỗ trống trên một phân tử üĐầu mạch đơn ở chỗ cắt xâm lấn vào phân tử ADN kia tạo thành 2 bắt chéo – cấu trúc Holliday üCấu trúc Holliday bị phân tách và được lấp đầy bởi polymerase và ligase tạo 2 phân tử ADN tái tổ hợp   •

c. Trao đổi gen→

-Hiện tượng trao đổi gen xảy ra do trao đổi chéo kết hợp tổng hợp ADN tại những vùng nhất định

VD: KG Aa giảm phân cho 4 t/b:  A, A, a, a → Không trao đổi gen; Nếu tạo ra A, A, A, a hoặc A, a, a,a,có trao đổi gen.

-Nguyên nhân:

+ Trong cặp nhiễm sắc thể tương đồng, ADN của chúng không giống nhau hoàn toàn.

+  Khi xảy ra trao đổi chéo trong giảm phân, một số base không tạo cặp được do không bổ sung với nhau và bị phát hiện bởi cơ chế sửa chữa ADN trong tế bào.

+ Một trong hai sợi có các base không tạo cặp sẽ bị loại bỏ, sợi kia được dùng làm khuôn để tổng hợp sợi thay thế, dẫn đến sự trao đổi gen.

•