Những giấc mơ cứ đến bên tôi dày đặc hơn trong những ngày cuối năm. Trong tiết trời se lạnh hiếm hoi của một miền quê Nam Bộ, dường như ký ức là một điều gì đó không thể thiếu để tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh mỗi độ Xuân về. Tôi nhớ bà, người đã tạo nên trong tôi những mùa Xuân kỳ diệu.

Tôi sống cùng bà trong căn nhà lá ba gian đặc trưng của vùng sông nước Nam Bộ, xung quanh được bao bọc bởi những hàng dừa xanh ngát thẳng đứng, độ chừng hai chục mét. Đôi tay bà thay mẹ tập tôi cầm đũa trong những bữa cơm, nắm tay tôi đến trường trong ngày đầu tiên đi học. Tấm lưng gầy của bà thay cha cõng tôi trong những ngày con đường làng vì cơn mưa đêm tầm tã mà tạo nên những vũng đầm lầy.

Bà dắt tôi đi qua bao nắng mưa của trời, dạy tôi biết yêu thương qua từng câu hát, câu hò trong những ngọn sóng của con sông quê những trưa cùng bà chèo thuyền đi đổi gạo. Bà dạy tôi biết cội, biết nguồn, biết tin yêu vào truyền thống của ông cha trong những buổi chiều 23 cùng bà đưa ông Táo kèm theo những lời khấn cầu "cho gia đình bình an, mạnh khỏe", hay những đêm Giao Thừa mắt nhắm mắt mở cùng bà canh nồi bánh tét để cúng ngày đầu năm...

Rồi sau những tháng xa nhà, xa bà đi học, tôi lại được ôm lấy bà và luyên thuyên kể bà nghe về thành phố nơi tôi sống, một thành phố "không bao giờ ngủ vì tiền không bao giờ đủ".

Tôi sẽ kể bà nghe về căn phòng trọ tôi sống, nơi được bao bọc bởi bốn bức tường vẻn vẹn mười hai mét vuông gồm cả chỗ ngủ, nhà tắm và bếp. Nơi mà tôi đã loay hoay suốt bốn năm Đại học rồi tiếp theo đó là những năm chập chững bước vào guồng quay của cơm, áo, gạo, tiền. Nơi mà đôi lần đã khiến tôi ngột ngạt đến mức chỉ muốn bỏ hết mọi thứ mà về với bà, về với căn nhà lá ba gian, với mảnh vườn hoa màu mênh mông để lòng mình được thênh thang đôi chút.

Tôi sẽ kể bà nghe hàng sáng tôi phải đấu tranh tư tưởng như thế nào để ra khỏi chiếc giường thân yêu và sự ấm áp đến lạ kỳ của cái chăn đã theo tôi ròng rã suốt 15 năm trời chỉ để ném mình vào dòng người đông đúc với inh ỏi những còi xe và khói bụi ngoài ra chẳng có điều gì thú vị.

Tôi sẽ kể bà nghe vào một ngày nắng đẹp, tôi đứng trên sân thượng của một tòa cao ốc cao hơn rất nhiều lần so với những căn nhà lầu tôi và bà từng thấy trong những tờ lịch treo tường mà chủ tiệm tạp hóa nơi bà là khách hàng thân thiết đã biếu vào dịp cuối năm.

Tôi sẽ kể bà nghe về các cửa hàng thức ăn nhanh mà tôi chỉ mất khoảng 5 phút chờ đợi là sẽ có được một phần đùi gà chiên giòn thơm ngon, một cái hamburger đầy ụ hay một dĩa beefsteak thật hấp dẫn.

Tôi sẽ kể bà nghe về việc tôi đã nhớ những món ăn của bà nhiều như thế nào, nhớ khu vườn hoa màu của bà bao nhiêu và nhớ nụ cười ấm áp của bà biết mấy khi nghe đứa cháu bé bỏng của bà dõng dạc đưa tay chỉ vào tờ lịch treo tường mà nói "Sau này con sẽ xây cho nội căn nhà to như này nè".

Và tôi cũng không quên kể với bà về bao giấc mơ cứ chập chờn theo tôi trong suốt tám năm qua. Khi là mùi khói thân thương nơi góc bếp, khi thì là luống rau cà vừa mới ra hoa, lúc là mùi bánh phảng phất bà chừa cho trong chiếc gạc - măng - rê đã cũ. Là giọng hát ngọt ngào của Minh Vương, Lệ Thủy trong khúc hát cải lương còn xem dang dở. Là buổi chiều 23 Tết ngồi đốt than nướng bánh tráng đưa ông Táo về trời, là hôm bà dạy cho gói bánh tét nhưng vẫn hoài không học được. Và là hình ảnh của một đứa nhóc những ngày đầu chập chững biết đi cứ lẽo đẽo theo sau bà ra vườn rồi lại vào bếp, hết cho gà rồi lại cho lợn ăn.

Tôi thèm được hít hà cái mùi khói cay cay nơi góc bếp, thèm được ăn món dưa cải chấm với thịt kho tàu, thèm lắm bát canh khổ qua nóng hổi của bà và thèm lắm được nghe câu nói của bà "Tổ cha bây, lớn rồi mà cứ như con nít" khi tôi cứ loanh quanh chơi với mấy đứa nhóc trong xóm rồi chốc chốc lại chạy vào gọi í ới "Nội ơi!".

Cũng lâu rồi tôi không được cất lên hai tiếng gọi yêu thương ấy hoặc có thể nó chỉ xuất hiện trong tiềm thức hay trong những giấc mơ với những mảng ký ức dày đặc mỗi độ Xuân về.

Tôi bừng tỉnh với hai giọt nước mắt lăn dài khi cơn mơ vụt biến mất.

Giữa tiết trời se lạnh hiếm hoi của đất trời, giữa mùi khói bếp xộc lên nơi cánh mũi, nhìn những đốm lửa bay lên giữa không trung trong một chiều 23 đầy gió, có gạo nếp, có những tàu lá chuối phơi khô nơi bộ ván ngựa, có mớ cải nằm lặng thinh trong khạp da bò nơi góc bếp, có món thịt kho tàu cùng hương thơm phảng phất của món khổ qua hầm, thế nhưng tất cả vẫn chưa đủ vị để tạo nên một mùa Xuân.

ST.