Và thế là, một kỷ nguyên mới bắt đầu. Kỷ nguyên của Bàn Cuối.

Nó không giống như tôi tưởng tượng. Tôi đã nghĩ sẽ có những cuộc đấu khẩu liên miên, những sự gườm gườm, những cuộc chiến tranh lạnh không hồi kết.

Nhưng không.

Những gì tôi nhận được là sự im lặng.

Một sự im lặng nặng nề, gần như tuyệt đối. Hải Đường đã biến cái góc nhỏ của chúng tôi thành một lãnh địa riêng, được bao bọc bởi những bức tường vô hình còn kiên cố hơn cả Vạn Lý Trường Thành. Nó không nói chuyện với tôi. Nó không nhìn tôi. Nó thậm chí còn cố gắng không hít thở cùng một nhịp với tôi.

Giữa hai chúng tôi có một vạch kẻ vô hình, và tôi biết mình không nên bước qua nó. Nó ngồi sát mép bàn phía cửa sổ, còn tôi ngồi sát mép bàn phía lối đi. Khoảng trống ở giữa đủ để đặt thêm một chồng sách nữa.

Nó học. Học một cách điên cuồng. Như thể nó đang cố gắng dùng kiến thức để lấp đầy một khoảng trống nào đó trong tâm hồn, hoặc để xây bức tường của mình cao hơn nữa. Giờ ra chơi, nó không ra ngoài. Nó lôi các loại sách tham khảo ra làm. Sách Hóa nâng cao, sách Lý chuyên, sách Toán Olympic. Tôi liếc mắt sang và cảm thấy hoa mắt.

Thỉnh thoảng, tôi cố gắng phá vỡ sự im lặng.

"Này, bài này khó quá," tôi thì thầm, chỉ vào một bài tích phân trong sách giáo khoa.

Đáp lại tôi là sự im lặng. Nó thậm chí còn không thèm nhíu mày.

"Darwin ơi," tôi thử cách khác. "Mày có nghĩ là nếu loài người tiến hóa từ tảo biển thì môn Hóa sẽ dễ hơn không?"

Vẫn là sự im lặng. Nhưng lần này, tôi thấy khóe miệng nó khẽ giật một cái rất nhẹ. Một dấu hiệu tốt. Nhưng người bạn cùng bàn mới của tôi vẫn kiên quyết duy trì chính sách cấm vận.

Tuy nhiên, có một điều đã thay đổi. Một điều mà có lẽ chính nó cũng không nhận ra.

Nó không thể nào hoàn toàn lờ tôi đi được nữa.

Sự hiện diện của tôi, ngay bên cạnh, là một sự thật không thể chối cãi. Nó có thể không nhìn, không nói, nhưng nó cảm nhận được. Tôi thấy được điều đó trong cách nó thỉnh thoảng lại vô thức dịch ghế ra xa thêm một chút. Tôi thấy được điều đó trong cách nó lật sách mạnh hơn một chút mỗi khi tôi ngáp quá to.

Thậm chí ngay cả tôi cũng đã thay đổi.

Tôi vẫn lười, vẫn ngủ gật, nhưng tôi không còn cảm thấy trống rỗng nữa.

Ngồi cạnh một lò phản ứng hạt nhân đang hoạt động hết công suất, bạn không thể nào không bị nhiễm một chút năng lượng. Tôi bắt đầu nghe giảng. Không phải vì tôi ham học. Mà vì tôi tò mò. Tôi tò mò muốn biết cái gì đang diễn ra trong cái bộ não thiên tài bên cạnh. Tôi tò mò muốn xem nó sẽ phản ứng thế nào trước một vấn đề hóc búa mà thầy giáo đưa ra.

Tôi đã giữ lời hứa của mình. Tôi trở thành một giám thị mẫn cán.

"Ê, Khôi," tôi gọi thằng bạn đang ngồi bàn đầu. "Mày đừng có quay xuống nữa. Tao đang làm nhiệm vụ đây."

Thằng Khôi lườm tôi cháy mặt, nhưng cũng không dám manh động.

Khi Hải Đường vô tình làm rơi bút, tôi sẽ nhặt lên giúp nó và nói một cách đầy ẩn ý: "Cẩn thận đấy. Rơi bút nhiều quá coi chừng có người tưởng mày ra ám hiệu xin chép bài."

Nó sẽ giật lại cây bút, mặt không biến sắc, nhưng vành tai thì lại ửng đỏ.

Chúng tôi giao tiếp với nhau bằng một thứ ngôn ngữ kỳ lạ, một thứ ngôn ngữ của sự im lặng, của những hành động nhỏ nhặt và những lời trêu chọc bâng quơ.

Cuộc sống ở bàn cuối, hóa ra, lại không hề nhàm chán chút nào.

Nó giống như đang xem một bộ phim tài liệu về một loài động vật hoang dã quý hiếm. Bạn không thể đến quá gần, không thể tương tác trực tiếp. Bạn chỉ có thể kiên nhẫn quan sát, chờ đợi những khoảnh khắc hiếm hoi khi nó để lộ ra bản chất thật của mình.

Tôi, Gia Bách, con khỉ lười biếng, đã bất đắc dĩ trở thành một nhà tự nhiên học.

Đối tượng nghiên cứu của tôi, phức tạp và khó đoán hơn bất kỳ sinh vật nào trong sách giáo khoa, đang ngồi ngay bên cạnh tôi, tỏa ra một vầng hào quang của tri thức và sự bướng bỉnh.

Đó là một câu hỏi đến từ một nơi không ngờ tới.

Không phải từ Hải Đường. Nó vẫn đang duy trì lệnh cấm vận tuyệt đối.

"Bách, tao có một thắc mắc..." nó bắt đầu, đẩy gọng kính. "Tại sao tao không thấy có đứa con gái nào là bạn gái mày thế?"

Câu hỏi đó đến từ thằng Khôi.

Nó chặn tôi lại ở hành lang sau buổi học, vẻ mặt nghiêm trọng một cách khác thường, cứ như thể nó sắp tiết lộ cho tôi bí mật về diện tích của tam giác Bermuda.

Tôi chớp mắt, ngơ ngác. "Hả? Mày hỏi cái gì vớ vẩn vậy?"

"Không vớ vẩn đâu," nó khăng khăng. "Tao đã quan sát và phân tích dữ liệu. Mày cao, đẹp trai, nhà cũng không đến nỗi nào. Tỷ lệ nữ sinh trong trường để ý mày là cực kỳ cao. Hộp quà Valentine của mày năm nào cũng chất thành núi. Thư tình tao dọn hộ mày chắc cũng đủ để nhóm lò cả mùa đông. Nhưng kết quả cuối cùng? Mối quan hệ chính thức: bằng không. Tại sao?"

Tôi nhìn thằng bạn thân của mình. Đôi khi tôi tự hỏi không biết nó có phải là con người không, hay là một cỗ máy phân tích được lập trình để đặt những câu hỏi kỳ quặc nhất vào những lúc không ai ngờ tới.

"Thì... tao không thích thôi," tôi nhún vai, cố gắng lảng đi.

"Không thích?" nó nheo mắt. "Đó không phải là một câu trả lời logic. 'Không thích' là một cảm xúc, không phải là một lý do. Phải có một nguyên nhân sâu xa nào đó dẫn đến cảm xúc đó chứ. Có phải mày có một tiêu chuẩn quá cao không? Hay mày là gay? Hay mày có một nỗi ám ảnh tâm lý nào đó từ thời thơ ấu?"

"Mày điên à?" tôi gắt lên, cảm thấy hơi bực mình. "Tao không gay. Và tao cũng chẳng có ám ảnh gì cả."

"Vậy thì tại sao?" nó không buông tha.

Tôi thở dài. Tôi biết, một khi cỗ máy phân tích này đã khởi động, nó sẽ không dừng lại cho đến khi có được câu trả lời.

Tôi im lặng một lúc, nhìn ra sân trường vắng vẻ sau giờ học. Ánh nắng buổi chiều xiên qua những tán lá, tạo thành những vệt sáng tối loang lổ trên mặt đất.

Tại sao ư?

Chính tôi cũng chưa bao giờ thực sự nghĩ về điều đó một cách nghiêm túc.

Những cô gái vây quanh tôi, họ giống như những con bướm bị thu hút bởi ánh đèn. Họ bay đến, lượn lờ, và rồi lại bay đi. Họ xinh đẹp, họ rực rỡ, nhưng họ... giống nhau.

Họ thích cái vẻ ngoài của tôi. Họ thích cái hình ảnh "hot boy lạnh lùng" mà người ta đã gán cho tôi. Họ thích cái ý nghĩ được hẹn hò với một người như tôi.

Nhưng có ai trong số họ thực sự "thấy" tôi không?

Thấy một thằng Gia Bách lười biếng, đầu óc trống rỗng, không có ước mơ, thích ngủ hơn thích nói chuyện?

Hay họ chỉ thấy một cái vỏ bọc hoàn hảo, và tự mình tô vẽ nên những phẩm chất tốt đẹp cho cái vỏ bọc đó?

Tôi đã từng thử. Một lần. Hồi cấp hai. Hẹn hò với một cô bạn lớp bên. Nó rất xinh, rất dịu dàng. Nhưng sau ba ngày, tôi đã cảm thấy mệt mỏi. Mệt mỏi vì phải cố gắng tỏ ra thú vị. Mệt mỏi vì phải đáp lại những kỳ vọng của nó. Mệt mỏi vì nó cứ nhìn tôi với ánh mắt ngưỡng mộ, như thể tôi là một vị thần, trong khi tôi biết rõ mình chỉ là một thằng ngốc.

"Phiền phức," tôi buột miệng.

"Phiền phức?" thằng Khôi lặp lại. "Đó là lý do của mày à?"

"Ừ," tôi gật đầu. "Con gái phiền phức lắm. Họ nói nhiều. Họ đòi hỏi nhiều. Họ kỳ vọng nhiều. Họ cứ muốn thay đổi mày, biến mày thành một phiên bản nào đó mà họ muốn. Tao... chỉ muốn được yên thôi."

Đó là sự thật. Sự thật trần trụi. Lý do cho sự cô đơn của tôi không phải là sự kiêu ngạo.

Mà là sự lười biếng.

Lười biếng đến mức không muốn bỏ ra năng lượng để duy trì một mối quan hệ. Lười biếng đến mức không muốn phải đối phó với cảm xúc của người khác. Lười biếng đến mức thà ở một mình còn hơn.

Thằng Khôi im lặng, có vẻ đang xử lý câu trả lời của tôi.

"Thế... Hải Đường thì sao?" nó đột nhiên hỏi, một câu hỏi không hề liên quan.

Tôi khựng lại. "Hải Đường? Liên quan gì ở đây?"

"Thì nó cũng là con gái mà," nó nói, vẻ mặt đầy ẩn ý. "Nó không phiền phức à? Tao thấy nó còn phiền phức hơn tất cả những đứa con gái khác cộng lại. Nó vừa mắng mày, vừa bắt mày học, vừa biến mày thành giám thị bất đắc dĩ. Sao mày lại chịu đựng được?"

Tôi không trả lời ngay.

Câu hỏi của nó như một hòn đá ném vào mặt hồ tĩnh lặng trong tâm trí tôi, tạo ra những gợn sóng lan tỏa.

Đúng vậy. Hải Đường còn phiền phức hơn gấp vạn lần. Nó không chỉ đòi hỏi. Nó ra lệnh. Nó không chỉ kỳ vọng. Nó áp đặt.

Nhưng... tại sao tôi lại không cảm thấy mệt mỏi?

Tại sao những cuộc đấu trí với nó lại khiến tôi cảm thấy sống động, thay vì kiệt sức?

Tại sao việc bị nó "hành hạ" lại có phần thú vị, thay vì khó chịu?

Có lẽ...

"Vì nó không cố gắng thay đổi tao," tôi nói, gần như là thì thầm với chính mình.

Thằng Khôi nhíu mày. "Không thay đổi mày? Nó bắt mày học bài, bắt mày làm việc, đó không phải là thay đổi à?"

"Không," tôi lắc đầu. "Đó không phải là thay đổi con người tao. Nó chỉ là... bắt tao làm việc thôi. Nó vẫn biết tao lười. Nó vẫn biết tao dốt. Nó gọi tao là khỉ. Nó không hề ảo tưởng về tao. Nó không cố biến tao thành một hoàng tử. Nó chỉ đơn giản là đang cố gắng bắt một con khỉ làm xiếc."

Đó là sự khác biệt.

Những cô gái khác nhìn tôi và thấy một tiềm năng, một thứ gì đó để họ nhào nặn.

Còn Hải Đường, nó nhìn tôi và thấy... chính tôi. Một phiên bản lười biếng, vô dụng, và nó chấp nhận điều đó. Nó không cố gắng "sửa chữa" tôi. Nó chỉ đơn giản là tìm cách "sử dụng" cái sự vô dụng của tôi theo cách của nó.

Nó không nhìn tôi với ánh mắt ngưỡng mộ. Nó nhìn tôi với ánh mắt của một nhà khoa học đang nghiên cứu một mẫu vật kỳ lạ.

Và trớ trêu thay, cái cảm giác được "nhìn thấu", được chấp nhận một cách phũ phàng như vậy, lại dễ chịu hơn vạn lần so với việc phải sống trong sự ảo tưởng của người khác.

"Tao không biết nữa," tôi thở dài, cảm thấy đầu óc mình hơi rối loạn. "Nó... khác."

"Khác như thế nào?" thằng Khôi vẫn không buông tha.

Tôi nhìn nó, và lần đầu tiên, tôi không biết phải trả lời như thế nào.

Bởi vì tôi thực sự không biết.

Tôi chỉ biết rằng, khi ở cạnh nó, dù im lặng hay cãi vã, tôi không cần phải giả vờ. Tôi có thể là chính mình. Một con khỉ lười biếng.

"Hải Đường xinh không?"

Nó không phải là một câu hỏi sâu sắc. Nó không đòi hỏi sự phân tích logic hay triết lý cao siêu. Nó là một câu hỏi bản năng. Một câu hỏi về thẩm mỹ. Chính vì sự đơn giản của nó, nó lại trở nên khó trả lời một cách lạ lùng.

Tôi đã quen với việc phân tích Hải Đường như một bài toán, một hệ phương trình phức tạp. Tôi phân tích lời nói của nó, hành động của nó, những mâu thuẫn trong con người nó. Nhưng tôi đã bao giờ thực sự dừng lại và "nhìn" nó, theo cái cách đơn giản nhất mà một thằng con trai nhìn một đứa con gái chưa?

"Mày hỏi gì kỳ vậy?" tôi lầm bầm, một phản ứng phòng thủ tự động để câu giờ.

"Thì cứ trả lời đi," thằng Khôi nhún vai, vẻ mặt tỉnh bơ. "Một câu hỏi có/không đơn giản thôi mà. Dữ liệu đầu vào: hình ảnh của đối tượng. Dữ liệu đầu ra: kết luận 'xinh' hoặc 'không xinh'. Dựa trên tiêu chuẩn thẩm mỹ phổ thông của giống đực loài người."

Cái cách nói chuyện như robot của nó đôi khi thật khó chịu, nhưng lần này, nó lại giúp tôi sắp xếp lại suy nghĩ của mình.

Xinh. Thế nào là xinh?

Quỳnh Anh thì chắc chắn là xinh. Nó có tất cả những gì được coi là chuẩn mực: mắt to, da trắng, môi hồng, nụ cười rạng rỡ. Vẻ đẹp của nó giống như một bài hát pop thịnh hành, dễ nghe, dễ thích, và được tất cả mọi người công nhận.

Còn Hải Đường?

Vẻ đẹp của nó không phải là một bài hát pop. Nó giống như một bản nhạc cổ điển, hoặc một bài nhạc jazz ngẫu hứng. Nó phức tạp hơn. Nó đòi hỏi sự chú ý.

Tôi nhớ lại lần đầu tiên thực sự nhìn rõ mặt nó trong con hẻm. Làn da trắng trong suốt. Sống mũi thanh tú. Đôi môi không son. Những đường nét hài hòa, tinh tế. Về mặt kỹ thuật, không có gì để chê cả.

Nhưng vẻ đẹp của Hải Đường không chỉ nằm ở những đường nét đó.

Nó nằm trong đôi mắt trong veo, tĩnh lặng như mặt hồ, nhưng lại có thể phóng ra những tia nhìn sắc như dao cạo.

Nó nằm trong cái lưng lúc nào cũng thẳng tắp, một sự kiêu hãnh thầm lặng.

Nó nằm trong cái cách nó miết ngón tay vào mép sách, một cử chỉ bồn chồn để lộ ra một thế giới nội tâm phức tạp.

Nó nằm trong cái vệt hồng ửng lên trên vành tai mỗi khi nó bối rối hoặc xấu hổ.

Và nó nằm trong cái khoảnh khắc nó tỏa sáng trên bục giảng, hay cái lúc nó biến mình thành một nghệ sĩ điêu khắc bằng ánh sáng.

Vẻ đẹp của nó không phải là một trạng thái. Nó là một tập hợp của vô số những khoảnh khắc. Nó không phải là một bức ảnh tĩnh. Nó là một cuốn phim.

Một cuốn phim mà không phải ai cũng có kiên nhẫn để xem.

"Sao? Khó trả lời lắm à?" thằng Khôi thúc giục, cắt đứt dòng suy nghĩ của tôi.

Tôi hít một hơi.

"Nó không phải là 'xinh'," tôi nói, chậm rãi.

Thằng Khôi nhướn mày, có vẻ ngạc nhiên. "Không xinh á? Mắt thẩm mỹ của mày có vấn đề à?"

"Không phải," tôi lắc đầu. "Ý tao là, dùng từ 'xinh' thì nó... không đủ."

Đó là sự thật. Từ "xinh" quá đơn giản, quá phổ thông để có thể mô tả được nó. Nó giống như dùng một từ duy nhất để tóm tắt cả một cuốn từ điển.

"Từ 'xinh' là để dành cho những người như Quỳnh Anh," tôi nói tiếp, cố gắng diễn đạt cái suy nghĩ mơ hồ trong đầu mình. "Nó dễ nhìn, dễ hiểu. Còn Hải Đường... nó giống như một tác phẩm nghệ thuật hơn. Mày phải nhìn kỹ. Mày phải suy nghĩ. Đôi khi mày thấy nó đẹp một cách khó hiểu, đôi khi lại thấy nó gai góc, khó gần. Nó không phải để 'ngắm'. Nó là để 'đọc'."

Tôi nói xong, và chính tôi cũng ngạc nhiên với những gì mình vừa nói.

Tôi, Gia Bách, thằng lười chảy thây, vừa có một bài phát biểu ngắn về mỹ học.

Thằng Khôi im lặng. Nó không trêu chọc tôi nữa. Nó chỉ nhìn tôi, ánh mắt sau cặp kính dày cộp có một vẻ gì đó rất lạ. Một sự tò mò. Một sự thấu hiểu.

"Bách này," nó nói, giọng trầm xuống.

"Gì?"

"Tao nghĩ," nó dừng lại một chút, như thể đang lựa chọn từ ngữ cẩn thận. "Tao nghĩ là mày tiêu rồi."