1. Từ vựng Minna bài 14

1つけます II       bật (điện, máy điều hòa)

2けしますＩ       消しますtắt (điện, máy điều hòa)

3あけます II         開けますmở (cửa, cửa sổ)

4しめます II       閉めますđóng (cửa, cửa sổ)

5いそぎます I       急ぎますvội, gấp

6まちます I        待ちますđợi, chờ

7とめます II     止めますdừng (băng, ôt ô), đỗ (ôtô)

8まがります I [みぎへ～]         曲がります [右へ～]rẽ, quẹo [phải]

9もちます I      持ちますmang, cầm

10とります I       取りますlấy (muối)

11てつだいます I       手伝いますgiúp (làm việc)

12よびます I      呼びますgọi (taxi, tên)

13はなします I      話しますnói, nói chuyện

14みせます II       見せますcho xem, trình

15おしえます II        教えますnói, cho biết

16はじめます II      始めますbắt đầu

17ふります I      降りますrơi [mưa, tuyết~]

18コピーします III           copy

19エアコン        máy điều hòa

20パスポート       hộ chiếu

21なまえ      名前tên

22じゅうしょ        住所địa chỉ

23ちず        地図bản đồ

24しお      塩muối

25さとう       砂糖đường

26よみかた        読み方cách đọc

27～かた        ～方cách ~

28ゆっくり       chậm, thong thả, thoải mái

29すぐ         ngay, lập tức

30また          lại (~đến)

31あとで         sau

32もう すこし           もう 少しthêm một chút nữa thôi

33もう～        thêm~

34いいですよ。          Được chứ./được ạ.

35さあ           thôi,/nào, (dùng để thúc giục hoặc khuyến khích ai làm gì.)

36あれ？         Ô! (câu cảm thán khi phát hiện hoặc thấy cái gì đó lạ, hoặc bất ngờ)

37まっすぐ            thẳng

38おつり       お釣りtiền lẻ

39これでおねがいします          これでお願いしますgửi anh tiền này

2. Biến đổi động từ:

Không giống như tiếng Việt, một động từ trong tiếng Nhật biến đổi rất đa dạng(tổng cộng có khoảng 10 dạng) tùy thuộc vào vai trò và ý nghĩa của nó trong câu ( quá khứ, hiện tại, bị động, chủ động,...).

Các động từ trong tiếng Nhật được chia làm 3 nhóm dựa theo cách biến đổi của chúng. Vì vậy, để biến đổi đúng được động từ trong tiếng Nhật, điều quan trọng nhất là phải phân biệt được động từ đó ở nhóm nào trong 3 nhóm trên.

3. Các nhóm động từ:Động từ nhóm I:

Nhóm này bao gồm những động từ có âm tận cùng của phần thể ます là những âm thuộc hàng い (き、ぎ、し、ち,...). Tuy nhiên, có một số động từ đặc biệt tuy có âm tận cùng của phần thể ます là い nhưng không thuộc nhóm I này mà thuộc nhóm II.

Vì vậy sẽ phải ghi nhớ những động từ này để tránh bị nhầm lẫn. (Chi tiết tham khảo phụ lục đính kèm cuối bài từ trang 178 đến trang 183).

かきます       

とります      

おくります

のみます    

やすみます       

はいります

Động từ nhóm II:

Nhóm này hầu hết bao gồm những động từ có âm tận cùng của phần thể ます là những âm thuộc hàng え(え、け、げ、せ、...). Ngoài ra, còn có một số động từ có âm tận cùng của phần thể ます là những âm thuộc hàng い.( Chi tiết tham khảo phụ lục đính kèm cuối bài từ trang 184 đến trang 187, có khoảng 15 từ). 

たべます        

おしえます       

つけます

むかえます         

でます         

あげます

います

おきます

おります

かります

みます

Động từ nhóm III:

Nhóm này bao gồm những động từ します, các động từ tạo thành bởi " danh từ có tính động tác+します" và động từ きます.( Chi tiết tham khảo phụ lục đính kèm cuối bài trang 188,189). Khác với 2 nhóm trên, động từ ở nhóm 3 này không có quy tắc biến đổi nên bạn buộc phải nhớ các cách biến đổi đặc biệt của chúng.

します         

べんきょうします      

コピーします　

けっこんします        

さんぽします        

きます

4. Thể て

Thể của động từ có kết thúc bằng て hoặc で thì được gọi là thể て. Cách biến đổi một động từ từ thể ます sang thể て khác nhau tùy thuộc động từ đó thuộc nhóm I, II hay III. ( Chi tiết tham khảo phần phụ lục đính kèm và phần luyện tập A1, trang 116, bài 14, sách giáo trình ).

a, Nhóm I:

Nhóm I: Tùy thuộc vào âm tận cùng của phần thể ます mà cách biến đổi thể て của những động từ thuộc nhóm này cũng khác nhau. Cụ thể :

--> Những động từ có âm tận cùng của phần thểます là い、ち、り thì:

Vて＝Thểます　－　い/ち/り　＋　って

例1：

Động từ        

Thể ます       

Thể て      

あいます      

あい          

あって          

はいります        

はいり         

はいって

まちます           

まち         

まって

＊いきます　           　

いき　                　

いって(ngoại lệ)

--> Những động từ có âm tận cùng của phần thểます là び、に、み thì:

Thể　て＝　Thể ます　―　び/に/み　＋　ん＋　で

例3：

Động từ

Thể ます

Thể て

あそびます

あそび

あそんで

のみます

のみ

のんで

しにます(chết)

しに

しんで

--> Những động từ có âm tận cùng của phần thể ます là し thì :

Thể て＝　Thể ます + て

例4：

Động từ

Thể ます

Thể て

かします

かし

かして

けします

けし

けして

b, Động từ nhóm II:　Thêmて vào sau phần thể ます:

Động từ     Thể ます       Thể て

おしえます     おしえ       おしえて

みます              み            みて

います               い          いて

おきます       おき           おきて

かります       かり         かりて

おります      おり           おりて

c, Động từ nhóm III: Thêmて vào sau phần thể ます:

Động từ      Thể ます       Thể て

します        し        して

きます       き        きて

けっこんします       けっこんし        けっこんして

しょくじします       しょくじし       しょくじして

5. Thểて　+ ください

Mẫu này dùng để đề nghị, yêu cầu hay khuyến khích người nghe làm một điều gì đó.Đương nhiên, nếu người nghe là người lớn tuổi hơn hoặc có địa vị cao hơn mình thì tránh sử dụng mẫu này để đưa ra lời đề nghị, yêu cầu đối với người đó.

Các câu dưới đây lần lượt là các ví dụ về cách sử dụng mẫu trên để đề nghị, yêu cầu hoặc khuyến khích :

例1：

すみませんが、この　かんじの　よみかたを　おしえてください。

Xin lỗi, hãy dạy tôi cách đọc chữ Hán này.

例2：

ここに　じゅうしょと　なまえを　かいてください。

Hãy viết tên và địa chỉ vào đây.

例3：

ぜひ　あそびに　きてください。

Bạn nhất định phải đến nhà tôi( chỗ tôi) chơi nhé.

Khi sử dụng mẫu này để đề nghị người nghe làm một điều gì đó, nên thêm vào trước mệnh đề dùng để đề nghị (mệnh đề có chứa thể て＋ください) すみませんが giống như trong ví dụ 1.

Cách diễn đạt này sẽ làm cho câu trở nên lịch sự hơn là chỉ nói mỗi mệnh đề đề nghị.

6. Thểて＋います

Mẫu này được sử dụng để diễn tả một hành động hoặc một động tác nào đó đang trong quá trình tiếp diễn.

例1：
ソンさんは　いま　でんわを　かけています。

Bây giờ anh Sơn đang gọi điện thoại.

例2：

A：いま　あめが　ふっていますか。

Bây giờ trời đang mưa phải không?

B1：はい、ふっています。

Vâng, ( trời) đang mưa.

B2：いいえ、ふっていません。

Không, không ( đang) mưa.

7. Thể ます　＋　ましょうか

Mẫu này được sử dụng khi người nói đề nghị đươc làm một cái gì đó để giúp người nghe.

例1：

A：あしたも　きましょうか。

Ngày mai tôi cũng đến chứ ?

B：ええ、１０じに　きてください。

Ừ, 10h đến nhé.

例2：

A：かさを　かしましょうか。

Tôi cho bạn mượn ô nhé.( = có cần ô không)

B：すみません。おねがいします。

Vâng, cám ơn anh nhiều.

例3：

A：にもつを　もちましょうか。

Tôi cầm hành lý (giúp) nhé

B：いいえ、けっこうです。

Không cần đâu ạ.

Trong những mẫu hội thoại ở trên, cách trả lời của B cho ta biết :

- VD1: Cách đề nghị, yêu cầu ai làm gì đó .

- VD2: Nhận sự giúp đỡ đó với một lời cảm ơn

- VD3: Từ chối sự giúp đỡ một cách lịch sự. 

8. S1　が、S2

Các bạn đã học liên từが trong bài 8 dùng để nối 2 mệnh đề có ý nghĩa đối lập nhau. Tuy nhiên, trong cách diễn đạt này, thì liên từ が được sử dụng trong những câu mào đầu như

しつれいですが、すみませんが ( những câu người nói dùng để bắt đầu câu chuyện) mất đi ý nghĩa nguyên thủy của nó mà chỉ đơn thuần có chức năng nối 2 mệnh đề của câu.

例1：

しつれいですが、おなまえは?

Xin lỗi( xin thất lễ), tên bạn là gì?

例2：

すみませんが、しおを　とってください。

Xin lỗi, lấy ( giúp tôi) muối.

9. N　が　V

Khi miêu tả một hiện tượng tự nhiên, chủ thể của hiện tượng đó được biểu thị bằng trợ từ が

例1：

あめが　ふっています。

Trời đang mưa.

Luyện Tập

1.

例： 

書きます 

書いて

1

行きます

（___）

2

急ぎます

（___）

3

飲みます

（___）

4

遊びます

（___）

5

待ちます

（___）

6

帰ります

（___）

7

買います

（___）

8

貸します

（___）

9

食べます

（___）

10

起きます

（___）

11

見ます

（___）

12

勉強します

（___）

13

来ます

（___）

2.

閉めます

貸します

待ちます

来ます

急ぎます

例：すみませんが、ボールペンを　（貸して）　ください。

１）時間が　ありませんから、　（___）ください。

２）今　忙しいですから、　また　あとで（___）ください。

３）荷物が　多いですね。1つ　（___）ましょう。

... すみません、お願いします。

４）IMCに　この　レポートを　（___）ましょうか

... ええ、すぐ　（___）ください。

3.

降ります

泳ぎます

食べます

遊びます

します

例：　山田さんは　今　昼ごはんを　（　食べて　）　います。

１）テレーザちゃんは　どこですか。

... 2階です。太郎君と　（___）います。

２）雨が　（___）　いますね。タクシーを　呼びましょうか。

３）サントスさんは　今　何を　（___）　いますか　。

... プールで　（___）　ます。